ERSAN AY | BRÜKSEL, TR724
Belarus-Polonya sınırında gerilim artarken, Avrupa Birliği (AB) ile NATO’dan Polonya ve politikalarına destek mesajı geldi. Belarus Başkanı Alexander Lukaşhenko’nun göçmenleri AB’yi istikrarsızlaştırmak için silah olarak kullandığı, mültecilerin AB üyesi ülkelere karşı Rusya ve Belarus tarafından hibrit savaş stratejilerinin bir parçası haline getirildiği belirtildi. Sınırdaki mültecilerin durumu ve vermiş oldukları yaşam mücadelesinin gözardı edildiğine dikkat çekildi.
Avrupa Komisyonu başkanı Von der Leyen, Belarus’un göçmenleri siyasi amaçlarla araçsallaştırmasının kabul edilemez olduğunu açıkaldı. Belarus makamlarına insanların hayatlarını riske atmaktan vazgeçmeleri çağrısında bulundu. AB’ye karşı baskı uygulamak amacıyla izlenen bu politikanın Belarus’a bir fayda getirmeyeceğini ifade etti. Komisyon Başkanı, Belarus’un AB üyesi olan komşuları Polonya, Litvanya ve Letonya başbakanlarıyla görüşmeler gerçekleştirdiğini söyledi ve AB’nin bu mülteci krizinde sınır ülkeleri ile dayanışma içinde olduğuna vurgu yaptı. Üye ülkelere çağrıda bulunan Von der Leyen hibrit saldırı olarak nitelediği krizin sorumlusu Belarus’a yönelik genişletilmiş yaptırım rejiminin onaylanmasını istedi.
Yapılan açıklamada Avrupa Komisyonu’nun, insani bir krizin ortaya çıkmasının nasıl önlenebileceğini ve göçmenlerin ulusal makamlarının desteğiyle güvenli bir şekilde menşe ülkelerine geri döndürülebilmelerini nasıl sağlayabileceğini BM ve uzman kuruluşlarıyla birlikte araştıracaktır, denildi. Halihazırda yaşanmakta olan insanlık krizinin, açlık ve hipotermi gibi sebeplerden hayatını kaybeden göçmenlerin ve iki ülkenin güvenlik güçleri arasında sıkışıp kalan insanların acil ihtiyaçları ve insan hakları gibi konuların yapılan açıklamada yer bulmaması dikkat çekti.
AB yetkililerinin önümüzdeki günlerde mültecilerin gelmekte olduğu ülkelere ve Belarus’a ulaşmak için kullanmış oldukları transit ülkelere ziyaretlerde bulunacakları belirtildi. Bu ülkelerin kendi vatandaşlarının Belarus tarafından kurulan tuzağa düşmesini önlemek için harekete geçmelerini sağlamanın önemine dikkat çekildi. Yapılan açıklamada AB’nin özellikle insan kaçakçılığında aktif olan üçüncü ülke havayollarını kara listeye alma da dahil olmak üzere nasıl yaptırım uygulanacağını araştıracağı belirtildi.
THY yaptırım ve yasaklarla karşı karşıya kalabilir
Belarus’a çoğunlukla turist vizesiyle ulaşan ve Lukaşhenko rejimi tarafından sınıra gönderilen mültecilerin transit olarak kullandıkları ülkelerin başında Türkiye geliyor. Belarus havayolları şirketi Belavia, AB tarafından uzun zamandır yasaklanmış durumda. THY’nin mevcut krize rağmen İstanbul-Minsk arası günde 2 uçuş gerçekleştiriyor olması ilerleyen süreçte THY’yi zor duruma sokabilir ve AB yaptırım ve yasaklarıyla karşılaşabilir. AB yetkililerinin Irak, Lübnan, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ermenistan’ın yanı sıra Türkiye’ye de bir ziyarette bulunup Belarus’a yapılan uçuşları durdurulmasını konusunda baskı yapması bekleniyor.
Avrupa Konseyi’nden Belarus’a vize resti
Avrupa Komisyon başkanının açıklamalarının ardından Avrupa Konseyi de Belarus rejimi yetkilileri için vize kolaylaştırma hükümlerini askıya aldığını açıkladı. Bu kararın Belarus rejimi tarafından başlatılan ve devam etmekte olan hibrit saldırıya bir yanıt olduğu vurgulandı. AB-Belarus vize kolaylaştırma anlaşmasının uygulanmasını kısmen askıya aldıklarını açıklayan Avrupa Konseyi, sıradan Belarus vatandaşlarının bu karardan etkilenmeyeceklerini ve avantajlardan yararlanmaya devam edeceklerini belirtti. Slovenya İçişleri Bakanı ve Avrupa İçişleri Konseyi Başkanı Aleš Hojs, “Belarus rejimi tarafından göçün sürekli araçsallaştırılmasını şiddetle kınıyor ve reddediyoruz. Belarus’un siyasi amaçlarla insanların hayatlarıyla oynaması kabul edilemez. Bugünkü karar, devam eden bu hibrit saldırıya karşı koymaya devam etme konusundaki ortak kararlılığımızı bir kez daha gösteriyor.” dedi.
AB’nin sınırlarındaki bu insanlık krizine NATO’dan da AB’ye benzer bir cevap geldi. Yaşananların Belarus tarafından organize edildiği ve Lukaşhenko’nun hibrit savaş stratejisinin bir parçası olduğu ifade edildi. NATO müttefiklerine daha fazla yardım etmeye ve bölgede güvenlik ve güvenliği sağlamaya hazır olduğu mesajı verdi.
Almanya: AB’ye yönelik bir saldırı
Almanya İçişleri Bakanı Horst Seehofer, Bild gazetesine verdiği demeçte olayları “AB’ye yönelik bir saldırı” olarak niteledi. Röportajdaki, “sınırdaki durumdan kim sorumlu? Putin olmadan, Belarus’ta hiçbir şey yürümez ve Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’sinden Minsk’e çok sayıda göçmen uçuşları var” sorusu üzerine “İkisine de yönelmelisiniz. Artık siyasetimizi desteklemek için tüm demokratik dünya kamuoyuna güvenmeliyiz” dedi. AB’nin ortak bir cephe oluşturmasının gerektiğine vurgu yaptı.
Rusya’dan Belarus’a destek
Rusya Dışişleri ise yaşanan krizde Lukaşhenko’yu destekledi. Rusya dışişleri bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova, Polonya’nın 2003’te ABD liderliğindeki Irak işgalindeki rolüne atıfta bulunarak, “2 binden fazla Polonyalı asker demokrasiyi kurmak için Irak’ı işgal etti. Neden bugün minnettar olan bu kadar Iraklıyı kabul etmiyorsunuz.” dedi.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***