Tezkereye kim ‘evet’, kim ‘hayır’ diyecek?

Ankara’da, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Irak ve Suriye’ye sınır ötesi operasyon yetkisini iki yıl daha uzatan ve TBMM Genel Kurulu’nda bugün oylanacak olan Cumhurbaşkanlığı tezkeresi tartışılıyor.

 

Siyasi partilerin bir kısmı tezkereye “Evet” derken bir kısmı da “Hayır” çağrısında bulunuyor. Çok sayıda demokratik kitle örgütü de milletvekillerine çağrıda bulunarak tezkereye “Hayır” denilmesini talep ediyor.

 

2019 yılındaki tezkere oylamasına ilişkin, “Bu tezkereye, askerlerin hatırı için oğlunu gönderen askerlerin annelerinin hatırı için, o çocukların burnu kanamasın diye içimiz yana yana evet diyeceğiz” ifadelerini kullanan CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, partisinin tutumu da merak konusuydu.

 

CHP Merkez Yönetim Kurulu (MYK) toplantısında masaya yatırılan Cumhurbaşkanlığı tezkeresine ilişkin partinin tutumunu CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel açıkladı. Özel tezkereye “Hayır” oyu vereceklerini söyledi.

 

Gazete Duvar’ın derlemesine göre, Cumhur İttifakı ortağı MHP de tezkereye “Evet” oyu verecek partiler arasında yer alıyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, bugün yaptığı partisinin grup konuşmasında tezkereye “önşartsız” evet diyeceklerini belirterek, “Türk Silahlı Kuvvetleri’nin gerektiği takdirde sınır ötesi harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesini temel alan tezkereye önşartsız evet diyeceğimizi, bu konunun tartışılacak, konuşulacak, müzakere edilecek bir yanının olmadığını kararlılıkla beyan ediyorum” ifadelerini kullandı.

 

İYİ Parti’de Cumhurbaşkanlığı tezkeresine ilişkin açıklamayı 20 Ekim tarihinde partinin genel başkanı Meral Akşener yapmıştı. CHP lideri Kılıçdaroğlu’yla yaptığı görüşmede konuya değinen Akşener, “Evet” oyu vereceklerini belirterek, “Akşener, “Biz Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gelen tüm tezkereler için önce bir ekip kurarız. Konu uzmanı arkadaşlarımız üzerinden bir rapor ortaya çıkar. Sonra da milletvekili arkadaşlarımızla bu paylaşılır. Bu çalışma yapıldı ve eleştirilerimiz baki kalmak kaydıyla evet oyu vereceğimizi söylemek isterim” ifadelerini kullanmıştı.

 

Cumhurbaşkanlığı tezkeresine karşı “Hayır” diyen siyasi partiler arasında HDP de yer alıyor. Irak ve Suriye tezkerelerine ilişkin “Bu tezkere, iktidarın gidiş tezkeresidir” ifadelerini kullanan HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, partisinin grup konuşmasında şunları kaydetti:

 

“Her yıl tezkerenin süresini bir yıl uzatan iktidar, bu kez süreyi 2 yıl uzatmak istiyor. Demek ki İktidar, bir yıl sonra AKP grubunun kalıp kalmayacağından ve meclisi toplayamayacağından endişe ettiği için süreyi 2 yıl uzatarak tezkereyi garanti altına almaya çalışmaktadır. Gidici olduklarını kendileri de görmektedir. Bu tezkere iktidarın aynı zamanda gidiş tezkeresidir.”

 

DEVA Partisi’nin Suriye ve Irak tezkerelerine ilişkin tutumunu İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu açıkladı. DEVA’nın tezkereye “Evet” oyu vereceğini belirten Yeneroğlu Meclis’te konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Ülkemize yönelen tehditlerin bertaraf edilmesi, askeri mevcudiyetimizin kesintiye uğramaması, o bölgelerde görev yapan askerilerimizin güvenliği için ‘evet’ diyeceğiz” ifadelerini kullandı.

 

Cumhurbaşkanlığı tezkeresine ilişkin Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) tutumuna ilişkin açıklamayı TİP İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil Sütlü yaptı. Partisinin oylamada “Hayır” oyu vereceğini belirten Sütlü, “Tezkereye amasız fakatsız ‘Hayır’ diyoruz. Yoksul halk çocuklarının başka ülke topraklarında göz göre göre ölüme gönderilmesine izin vermeyeceğiz” dedi.

 

Cumhurbaşkanlığı tezkeresine “Hayır” oyu verilmesinin gerektiğini belirten siyasi partiler arasında EMEK Partisi (EMEP) de yer aldı. EMEP Başkanı Ercüment Akdeniz, sosyal medya hesabından konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Libya’dan Afganistan’a Suriye’den Irak’a kadar Türkiye halkının çıkarı savaş tezkerelerinde değil barış tezkerelerindedir. ‘Evet’ diyen muhalefet partileri de tek adam yönetimine yedeklenmiş demektir. EMEP olarak ‘hayır’ diyoruz” ifadelerini kaydetti.

 

Cumhurbaşkanlığı tezkeresinde “Hayır” oyu kullanılması gerektiğini ifade eden Türkiye Komünist Partisi (TKP) ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Sınır ötesi operasyon için Erdoğan’a yetki verecek oylama öncesi uyarıyoruz. Bırakalım askeri operasyonu, Erdoğan’a bu ülkenin bir kırık dalını yerden kaldırmak için dahi yetki vermek suçtur. AKP ile bir konuda bile işbirliği yapmak, AKP’nin tüm suçlarına ortak olmak demektir” ifadelerini kaydetti.

 

“Oyuna Gelme Savaşa Ortak Olma” sloganıyla tezkereye karşı çıkan Yeşil Sol Parti sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda ise , “Suriye’ye müdahale planı için gündeme gelen tezkere AKP-MHP iktidarı kurtarma, Türkiye’yi yaratılan krizlere mahkum etmeye hizmet edecektir. İktidarın oyununa gelme, #TezkereyeHayırDe çağrımızı yeniliyoruz” ifadeleri yer aldı.

 

CHP içerisinde oluşan Gelecek İçin Sol Kanat (GİSK) hareketi, partinin tezkerede “Hayır” oyu vermesi gerektiğini belirterek yaptığı açıklamasında, “İktidar ortakları tarafından meclise sunulan ve bugün TBMM’de görüşülecek olan ‘Yurt Dışına Asker Gönderme Tezkeresinin Süresinin 2 Yıl Uzatılmasına İlişkin Cumhurbaşkanlığı Tezkeresine’ Partimiz CHP destek vermemeli ve HAYIR oyu kullanmalıdır” ifadeleri kaydedildi.

 

Çok sayıda demokratik kitle örgütü milletvekillerine çağrıda bulunarak kaleme aldıkları mektupla tezkereye “Hayır” oyu kullanmalarını talep etti. “Cumhuriyetin bekasını, halkımızın birliğini, ülkemizin esenliğini koruma yemininize sadık kalacağınız, savaşçı maceracı politikaların payandası ve bu ağır suçun ortağı olmayacağınız umuduyla, vatansever, barışsever bir karar vermenizi, tezkereye hayır demenizi bekliyoruz” ifadelerini kaydederek tezkereye “Hayır” oyu verilmesini talep eden kitle örgütleri şu şekilde oldu:

 

“78’liler Girişimi, Adam-Der, Alevi Bektaşi Federasyonu, Anıtpark Forum, Ankara 78’liler Girişimi, Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi, Anti Kapitalist Müslümanlar, Barış Vakfı, Demokrasi İçin Birlik (DİB), Diyalog Grubu, Doğu-Güneydoğu Dernekleri (DGD) Platformu, Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı, Hak ve Adalet Platformu, İvme Hareketi, Mağdurlar için Adalet Platformu, Rosa Kadın Derneği, Silivri Demokrasi Platformu, Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri Genel Merkezi, Sivil Siyaset Platformu, Türkiye-Almanya Kültür Forumu, Yeryüzü Güncesi, Yurttaş Girişimi.”

 

Cumhurbaşkanlığı tezkeresine ilişkin açıklama yapan Demokratik Alevi Dernekleri (DAD), milletvekillerine seslenerek “Savaşlar acılar üretir, travmalar üretir. Bunları telafi etmek kısa zamanlarda mümkün değildir. Muhalefetin halklara barış için imkan yaratması beklenirken, savaş ardında sıralanması, gelecekte aynı politikaları üreteceğinin temel kanıtıdır. Güvenlerimizi sarsmaktadır” dedi. DDA çağrısında, “Gelin tezkereye hayır diyerek barışa ikrar verelim” ifadelerine yer verdi.

 

Tezkereye “Hayır” denmesi gerektiği çağrısı yapan Halkevleri ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Ülke batıyor, iktidar savaş derdinde! Bugün mecliste Irak ve Suriye tezkeresinin uzatılması görüşülecek. Yıllardır Orta Doğu halklarına hiçbir fayda getirmeyen bu savaşın bitmesi için ‘Tezkereye Hayır’ demek gerekiyor. Barış içinde bir Orta Doğu için mücadele edelim” ifadelerini kaydetti.

 

Irak-Suriye tezkeresine ‘Hayır’ oyu çağrısı yapan Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP) de yaptığı açıklamada “Bu dönemde, tümüyle AKP’nin ve Erdoğan’ın iktidarını sürdürebilmenin bir aracı haline getirilmek isteniyor” ifadelerine yer verdi. ‘İktidara payanda olmayın’ diyen SYKP, “Kuşkusuz biz sosyalistler, devrimciler, tutarlı demokratlar, barış yanlıları, doğa ve yaşam savunucuları; emekçiler, kadınlar, halklar, tüm ezilenler olarak bu tezkereye bir kez daha ‘Hayır’ diyeceğiz” dedi.

 

Memleket Partisi İzmir Milletvekili Mehmet Ali Çelebi, Meclis Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada partisinin “Evet” oyu vereceğini açıkladı. Memleket Partisi Karabük Milletvekili Hüseyin Avni Aksoy, tezkereye “Evet” demelerinin gerekçesine ilişkin Gazete Duvar’a yaptığı açıklamada, “Şu an şartlar değişmedi. Terör örgütü hemen Suriye ve Irak’ta var. Şu anda milli güvenlik sorunu halinde, silahlar bize yönelmiş durumda. Tezkeredeki iki yıllık süreye şerh koyduk. 1 sene olsa ve tekrar görüşsek iyiydi ama sonuç olarak şerh koymakla beraber ‘Evet’ diyeceğiz” ifadelerini kullandı.

 

Cumhurbaşkanlığı tezkeresine yönelik ‘Hayır’ çağrısı yapan partiler arasında Sol Parti de yer aldı. “Tezkereye HAYIR Mücadeleye Devam” ifadeleriyle tutumunu sosyal medya hesabından duyuran parti, “AKP ve Erdoğan’ın ülkeyi yönetme ehliyeti yoktur! Böyle bir iktidara hiçbir yetki verilemez, savaş yetkisi hiç verilemez! Bu tezkere cihatçı karanlığı büyütme tezkeresidir! Bu tezkere Suriye’deki emperyalist yıkıma destek tezkeresidir” ifadelerini kaydetti.