Kuraklık, nakit sıkıntısı, kitlesel açlık ve yeni bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalan Taliban, bu sorunlarla mücadele edebilmek için finansal kaynağa ihtiyaç duyuyor. Örgüt Afganistan’a ait olan ancak yurt dışında tutulan milyarlarca dolarlık rezervin serbest bırakılması için bastırıyor.
Bu bağlamda kızların eğitim almasına müsaade edileceği ve insan haklarına saygı gösterileceği de dile getiriliyor.
Batı destekli bir önceki Kabil hükümeti Afganistan’ın rezervlerini ABD ve Avrupa ülkelerinin merkez bankalarında tutuyor, ihtiyaç halinde alıp kullanıyordu.
Taliban’ın yaz aylarında Afganistan’ın tamamında kontrolü ele geçirmesinin ardından bu rezervler bloke edildi.
Maliye Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Veli Haqmal, “Para Afgan ulusuna ait. Bize kendi paramızı verin. Bu parayı dondurmak etik değil ve tüm uluslararası yasalara ve değerlere aykırı.” açıklamasında bulundu.
Taliban’ın üst düzey bir Merkez Bankası yetkilisi de Almanya dahil Avrupa ülkelerini, Avrupa’ya kitlesel göçü tetikleyebilecek bir ekonomik çöküşü önlemek için Afganistan’ın parasını serbest bırakmaya çağırdı.
Merkez Bankası yönetim kurulu üyesi Şah Mehrabi Reuters’a yaptığı açıklamada, “Durum umutsuz ve nakit azalıyor. Ancak yıl sonuna kadar yetecek kadar para var.” ifadesini kullandı.
Mehrabi, “Afganistan bu paraya erişemezse, Avrupa en ciddi şekilde etkilenecek. Ekmek alamamak ve bunun için para bulamamak.. Çile iki kat olacak. İnsanlar çaresiz kalınca Avrupa’ya gideceklerdir.” diye konuştu.
Taliban’In çağrısı, Afganistan’ın kırılgan ekonomisinin çöküş riskiyle karşı karşıya olduğu bir dönemde geliyor.
ABD liderliğindeki güçlerin ve uluslararası bağışçıların ayrılması, ülkeyi kamu harcamalarının dörtte üçünü finanse eden hibelerden mahrum bıraktı.
Batılı ülkeler, Afganistan’da olası bir insani krizi engellemek istese de Taliban’ın hükümetini tanımıyor.
Bu arada Maliye Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Veli Haqmal, Taliban hükümetinin erkeklerle aynı sınıflarda olmasa da kadınların da eğitim almasına izin vereceğini söyledi.
İnsan haklarına saygı duyulacağını, ancak bunun eşcinsel haklarını içermeyen İslam hukuku çerçevesinde olacağını söyledi.
Diğer yandan Mehrabi, ABD’nin Afganistan’a ait 9 milyar dolarlık kendi rezervinden aslan payını bırakmayacağını söylemesine rağmen, Avrupa ülkelerinin bunu yapabileceğini dile getirdi.
Almanya’da Afganistan’a ait yarım milyar dolar para olduğunu belirten Mehrabi, Berlin’in ve diğer AB ülkelerinin bu fonları serbest bırakması gerektiğini kaydetti.
Mehrabi, Afganistan’ın para birimini (Afgani) ve fiyatları sabit tutmak ve ‘yaklaşan krizi önlemek’ için her ay 150 milyon dolara ihtiyacı olduğunu ve herhangi bir transferin de bağımsız bir denetçi tarafından izlenebileceğini sözlerine ekledi.
Ayrıca Mehrabi, “Rezervler donmaya devam ederse, Afgan iş insanları ödeme yapamayacak, bankalar çökmeye başlayacak, gıda kıtlığı başlayacak ve marketler boşalacak.” şeklinde konuştu.
Uluslararası kamuoyu ise Taliban’ın kızların eğitim almasına ve kadınların çalışmasına izin vermesini istiyor.
Keza örgütün insan haklarına saygı duyması isteniyor. Taliban ise ülkeyi ele geçirdikten sonra kızların okula gitmesine müsaade etmedi.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***