Emekli asker, güvenlik analisti ve DEVA Partisi kurucusu Metin Gürcan, Putin’in Esad için çok kritik olan Tel Rıfat’a girmesine izin vermeyeceğini ancak Menbiç veya Ayn İsa gibi alternatifler sunabileceğini yazdı. Gürcan, Al-Monitor’daki yazısında Moskova’nın önemli tavizler karşılığında içeride sıkışan Erdoğan’a bir hediye paketi hazırladığını belirtti:
Rusya’nın kuzey Suriye üzerindeki hesapları Türkiye’nin savaşın parçaladığı ülkede yeni bir askeri harekât planlarını karmaşıklaştırabilir.
Ankara’nın hazırlıkları, geçtiğimiz haftalarda Türkiye’nin desteklediği isyancıların elindeki bölgeleri hedef alan bir dizi roket ve füze saldırısının birkaç Türk askerini öldürdüğü kuzeybatı Suriye kasabası Tel Rıfat’a odaklanıyor gibi görünüyor.
Erdoğan bu gelişmenin ardından 11 Ekim’de yaptığı açıklamada, “Suriye’de ülkemize yönelik terör saldırılarının kaynağı olan belirli bölgelere ilişkin sabrımız tükendi. O bölgelerden gelen tehditleri ortadan kaldırmaya kararlıyız” dedi.
Ankara ve Moskova arasındaki görüşmelere aşina olan kaynaklar Al-Monitor’a Rusya’nın prensipte Türkiye’nin Suriye’deki sınırlı harekâtına yeşil ışık yakmaya hazır olmasına rağmen, iki başkent arasında böyle bir operasyonun yeri konusundaki görüşmelerin sonuçsuz kaldığını ve Kremlin’in bu konuda isteksiz olduğunu söyledi.
Ankara, saldırılardan Tel Rıfat’taki Suriye Kürt Halk Savunma Birlikleri (YPG) savaşçılarını sorumlu tutuyor. Türkiye’nin stratejik kasabayı ele geçirme girişimleri, 2018 Zeytin Dalı Harekatı sırasında başarısız oldu. Bölgede güçlü bir dayanağı olan Rusya, Ankara’ya YPG savaşçılarını temizleme sözü verdi ancak Ankara Moskova’nın bu sözü tutmadığını savunuyor.
Rusya, Tel Rıfat’ın hava sahası üzerinde tam kontrole sahip ve Rus ve Suriye hükümetinin ortak hava kampanyaları neredeyse her gün yerdeki çeşitli pozisyonları hedef alıyor. Moskova bölgeye kara birlikleri göndermekten kaçınsa da bölge, Rus paralı askerleri ve Suriye hükümet birliklerinden YPG savaşçılarına ve İran yanlısı ve Hizbullah milislerine ve bazı cihatçılara kadar çok çeşitli aktörlere ev sahipliği yapıyor.
Konuya yakın kaynaklar Al-Monitor’a, Erdoğan’ın 29 Eylül’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede Ankara’nın Tel Rıfat hedefini yinelediğini, ancak Moskova’nın bölgeyi kuzeyi birbirine bağlayan ticaret yollarının kalbinde stratejik bir kale olarak gördüğünü söyledi.
Tel Rıfat, kuzey Halep’i, Suriye’nin Al Rai ve Cerablus kasabalarına bağlıyor. Kasaba, Marea’nın 25 kilometre batısında, Afrin’in 22 kilometre doğusunda ve Halep’in 27 kilometre kuzeyinde yer alan stratejik bir kavşak.
Ankara ise Afrin, Azaz ve Marea’daki birliklerini güçlendirerek kasaba çevresinde askeri hazırlık durumunu ilerletiyor.
Ankara’nın yeni askeri hamlesinin birincil nedeni iç politika. Türkiye’nin dış politikası, Erdoğan’ın siyasi bekasını güvence altına almak için bir araç haline geldiğinden, Türk cumhurbaşkanı askeri bir kampanya yoluyla yurtiçi desteğini evde sağlamlaştırmayı hedefliyor olabilir. Son anketler, birçok Türk’ün Suriyeli Kürt gruplara karşı askeri bir harekattan yana olduğunu gösteriyor.
Erdoğan, dikkatleri Türkiye’nin derinleşen ekonomik sıkıntılarından başka yöne çekmek için güvenlik risklerini görmezden gelmeye hazır olabilir. Türkiye’nin kuzey Irak’ta üslenen Kürt militanlara karşı devam eden sınır ötesi operasyonları haber değerini çoktan yitirdi. Suriye’de yeni bir hamle, televizyon ekranlarını Türk ordusunun askeri başarılarını öven güvenlik uzmanları ve yorumcuları ile dolduracak.
Ankara’nın arayışının bir diğer nedeni de stratejik. Tel Rıfat, Afrin, Fırat Kalkanı bölgesi ve İdlib’i birbirine bağlayan kritik bir kavşak. Kasabanın ele geçirilmesi, Suriye’nin kuzeyindeki Fırat’ın batısındaki tüm bölgeyi Türkiye’nin kontrolü altına alacak.
Üçüncü neden, bölgesel ekonomi ve Suriye sınırını Fırat’ın batısındaki bölgenin bir ticaret merkezi olan kuzey Halep’e bağlayan ticaret yollarının kontrolü ile ilgili.
Kimi uzmanlar Türkiye’nin İdlib’deki M4 otoyolu üzerindeki askeri karakollarını kaldırması ve stratejik otoyolun kontrolünü Suriye hükümet güçlerine bırakması halinde Moskova’nın Tel Rıfat’ta sınırlı bir operasyona rıza gösterebileceğini düşünüyor. Dolayısıyla, Türk birliklerinin önümüzdeki günlerde İdlib ve çevresindeki askeri karakollardan çekilmesi, Ankara ile Moskova arasında bir tür mutabakata işaret ederek Tel Rıfat’a yönelik olası bir askeri harekat ihtimalini daha da artırabilir.
Yine de ben, Moskova’nın böyle bir harekata onay vermesinin olası görünmediğine inanıyorum. Rusya, Tel Rıfat yerine Ankara’ya, Kürtlerin elindeki kuzey Suriye kasabaları Menbiç veya Ayn Isa gibi, gibi askeri operasyon için alternatif yerler sunabilir düşüncesindeyim. Bu iki kasaba da Türkiye’nin desteklediği güçlerin elindeki bölgelere yakın.
Rusya, Erdoğan’ın kendi ülkesinde giderek azalan desteğini artırmak için oynayabileceği tek siyasi kartın askeri bir operasyon olabileceğini biliyor. Bu nedenle, Moskova şu anda iki ülke arasındaki kazançlı askeri veya enerji anlaşmaları gibi bazı ekonomik teşvikler karşılığında Erdoğan’a askeri bir zafer teklif edip etmemeyi düşünüyor olabilir.
Kişisel kanaatim Rusya’nın sınırlı bir operasyona izin verebileceğine ve Moskova’nın şu anda bunu Putin’den Erdoğan’a özel bir hediye olarak sunmak için bir yol üzerinde çalıştığı yolunda…
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***