HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Tarımsal girdi fiyatlarındaki fahiş artışlar, üretim maliyetlerinin de kanatlanmasına neden oldu. İki yıl önce 30-40 kuruş olan bir kilogram patatesin maliyeti bugün 1 TL’ye dayandı. Yine 1 kilogram yerli kırmızı mercimeğin tezgaha gelene kadar ki maliyeti ise 12 lira 69 kuruş olarak hesaplandı. Kendisi de çiftçi olan ziraat mühendisi ve tarım yazarı Faik Toy, “Rica ettim, fabrika bu hesaplama için çalıştırıldı. 1 kg yerli kırmızı mercimeğin maliyeti 12 lira 69 kuruş. 13 TL altı yerli (mercimek) mümkün değil.” diyor.
AKP rejiminin ‘ithalata dayalı’ tarım politikası nedeniyle gırtlağına kadar borca batan Türkiye çiftçisinin üretim maliyetleri de katlandı. Tohum, gübre ve ilaç fiyatlarına son bir yılda yüzde 50 ila yüzde 250 arasında zam geldi.
ÜRE GÜBREYE 14 AYDA YÜZDE 270 ZAM!
Örneğin, 14 ay önce tonu 1.800 TL olan üre gübre bugün 6 bin 650 liradan satılıyor. 14 aylık zam oranı tam tamına yüzde 270. Üre gübresine 12 günde 2 bin 150 lira zam geldi. En çok kullanılan gübrelerden DAP gübresinin 2019 yılında tonu ortalama 2 bin 654 liraydı. 2020 ortalama fiyatı 2 bin 625 liraya çıktı. Bugün 7 bin lira!
TOHUMLUKLAR 1 YILDA YÜZDE 30 ZAMLANDI
Çiftçinin kullandığı tohumlukların fiyatları 2020 Ağustos- 2021 Eylül döneminde ise ortalama yüzde 25-30 oranında arttı. Yem fiyatlarındaki bir yıllık artış oranı da yüzde 45 ile 60 arasında değişiyor. 2019 yılında ortalama litre fiyatı 6 lira 43 kuruş olan mazotun litresi 2021 Ağustos ayında 7 lira 37 kuruş oldu. Son bir yıllık artış oranı yüzde 19,64. Çiftçiler, fahiş oranda artan girdi maliyetlerine rağmen üretim yapmaya çalışıyor.
ÇİFTÇİ TOPRAKTAN UZAKLAŞIYOR
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, Türkiye’de 2009 yılında yaklaşık 1 milyon 17 bin olan çiftçi sayısı 2021’in Haziran ayı itibarıyla 541 bin 346’ya kadar geriledi. Yanlış tarım politikaları nedeniyle zarar eden çiftçiler topraktan uzaklaşıyor.
TÜİK: TARIMSAL GİRDİ ENDEKSİ YÜZDE 29
TÜİK’in verilerine göre tarımsal girdi fiyat endeksinde 2021 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29,38 artış gerçekleşti. Ancak gerçekte söz konusu oranın bunun çok daha üzerinde olduğu belirtiliyor.
Tarımsal girdilere gelen zamlar, kuraklık, yanlış tarım politikaları nedeniyle zarar eden çiftçinin topraktan uzaklaşması gibi bir çok neden üretim maliyetlerinde de ciddi oranda artışa neden oluyor. İki yıl önce patatesin üretim maliyeti 30-40 kuruştu. Bugün bu rakamın 90 kuruşun üzerinde olduğu belirtiliyor.
Rica ettim, fabrika bu hesap için çalıştırıldı
1 kg yerli k.mercimek maliyeti
1000 kg sıfır analiz alış fiyatı 10000TL
İşlendikten sonra (%83 randıman)
Çıkan yaprak mercimek 830 kg
10000/830= 12,048 TL/kg
Elektrik= 0,2TL/kg
İşçilik= 0,2TL/kg
Ambalaj= 0,25TL/kg
TOPLAM= 12,69TL/kg— Faik Toy (@faiktoy) October 7, 2021
KIRMIZI MERCİMEĞİN MALİYETİ 13 LİRA!
Marketlerde fiyatı 13-16 TL arasında değişen kırmızı mercimekle ilgili önemli bir maliyet hesaplaması yapıldı. Buna göre 1 kilogram yerli kırmızı mercimeğin tezgaha gelene kadarki maliyeti 12 lira 69 kuruş.
Kendisi de ziraat mühendisi olan tarım yazarı ve çiftçi Faik Toy, konuyla ilgili paylaşımında, “Rica ettim, fabrika bu hesap için çalıştırıldı. 1 kg yerli k.mercimek maliyeti: 1000 kg sıfır analiz alış fiyatı 10000TL. İşlendikten sonra (%83 randıman) Çıkan yaprak mercimek 830 kg. 10000/830= 12,048 TL/kg Elektrik= 0,2TL/kg. İşçilik= 0,2TL/kg. Ambalaj= 0,25TL/kg. TOPLAM= 12,69TL/kg. Evet, 1 kg yerli kırmızı mercimeğin şu anda fabrikaya maliyeti 12,69 TL. Marketlerde bu fiyatın altında yerli kırmızı mercimek satılıyorsa onun yerli olduğuna inanmam. Tabi marketlerdeki satış direk fabrikanın satışı değilse, markette karını koyacaktır. 13 TL altı yerli mümkün değil.” ifadelerini kullandı.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***