HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
AKP rejimi görmezden gelip, ‘gölge boksu’ yapmaya devam ettikçe enflasyon sorunu büyümeye devam ediyor. TÜİK’e göre enflasyon Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,25, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 13,04 arttı. Yıllık enflasyon ise yüzde 19,58’e yükseldi. On iki aylık ortalamalara göre ise oran 16,42!
Ancak Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu ENAG’ın verilerine göre yıllık enflasyon oranı yüzde 44,7. Yine ENAG’ın verilerine göre yıl başından bu yana enflasyon oranı ise yüzde 33 civarında. Bu oran, 2 bin 825 TL olan asgari ücretin yıl başından bu yana 700 lira civarında erimesi anlamına geliyor. Bir başka ifadeyle asgari ücretin yılbaşındaki alım gücüne ulaşması için şu anda 3 bin 757 lira olması gerekiyor.
Türkiye’de ekonominin en temel sorunu enflasyon ve artan işsizlik. İki ayrı kurum tarafından 2021 yılı Eylül ayına ilişkin enflasyon verileri açıklandı. TÜİK’in verilerine göre TÜFE eylülde beklentilere paralel aylık yüzde 1,25 arttı. Yıllık enflasyon yüzde 19,25’ten yüzde 19,58 seviyesine çıktı. TÜİK, ‘çekirdek’ enflasyonu ise 16,98 olarak duyurdu.
Yıllık en düşük artışı yüzde 1,80 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla yüzde 28,79 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 23,27 ile ev eşyası ve yüzde 23,27 ile lokanta ve oteller oldu.
TÜFE-ÜFE FARKI 24,38 PUAN OLDU
TÜİK verilerine göre üretici enflasyonu (ÜFE) aylık yüzde 1,55 arttı ve yıllık enflasyon yüzde 43,96 olarak açıklandı. Ağustos ayında Yİ-ÜFEE yüzde 45,52 seviyesindeydi. Üretici ve tüketici enflasyonu arasındaki fark 24.38 puan oldu.
TÜİK’in verilerinin doğruluğu konusunda kamuoyunda çok ciddi şüpheler bulunuyor. Zira gerçek hayattaki fiyat artışlarıyla TÜİK’in verileri arasında uçurum var.
ENAG: YILLIK ENFLASYON YÜZDE 44,7!
Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu ENAG da dün merakla beklenen yıllık enflasyon verisini açıkladı. Resmi sosyal medya hesabından yapılan açıklamada Eylül ayı enflasyon artışı yüzde 2,89, son 12 aylık enflasyon artışı ise yüzde 44,7 olduğu belirtildi. ENAG ve TÜİK’in verileri arasında kıyaslanmayacak kadar büyük bir fark var.
YILBAŞINDAN BU YANA ENFLASYON ORANI YÜZDE 33
TÜİK’e göre yılbaşından bu yana enflasyon oranı yüzde 13,04. ENAG, geçtiğimiz ay Ocak-Ağustos 2021 dönemi enflasyon oranını yüzde 30.39 olarak açıklamıştı. Eylül ayını da dahil ettiğinizde ENAG’a göre yıl başından bu yana enflasyon oranının yüzde 33 civarında olduğunu görüyoruz.
Bütün bunlar yıl başında 2 bin 825 TL’ye yükseltilen asgari ücretin 9 ayda 700 TL eridiğini gösteriyor. Yıl başında 2 bin 825 TL olan asgari ücretin ‘zaman değeri’ şu anda 2 bin 124 liraya gerilemiş durumda. Bir başka ifadeyle asgari ücretlinin maaşı enflasyon nedeniyle 9 ayda 700 TL azalmış!
Velev ki ENAG’ın yanıldığını, 9 aylık enflasyon oranının yüzde 25 olduğunu varsayalım; bu durumda bile asgari ücretteki erime 565 TL…
501 TL’LK ZAM FAZLASIYLA GERİ ALINDI!
2020 yılında asgari ücret 2 bin 324 liraydı. 501 TL zam yapılarak 2 bin 825 TL’ye çıkartılmıştı. Yüksek enflasyon nedeniyle asgari ücrete yapılan 501 TL’lik zamdan çok daha fazlası 9 ayda geri alındı. Ancak sorun şu ki; enerjiye gelen zamlar nedeniyle enflasyon önümüzdeki aylarda da artmaya devam edecek. Asgari ücretlinin alım gücü daha da eriyecek.
MARKETLER ÇÖZÜM OLABİLİR Mİ?
AKP rejiminin yüksek enflasyon sorununu çözme ihtimali yok. Zira rejime göre ortada bir sorun yok! Erdoğan, dün Tarım Kredi Kooperatifi’nin marketinden alışveriş yaptı. Ardından yaptığı açıklamada ise ‘fiyatların gayet uygun olduğunu’ söyledi. ‘Fahiş’ fiyatlarla ilgili zincir marketleri suçladı. Yeni marketler açarak fiyat istikrarını sağlayacaklarını anlattı.
Rejim hiç bir şekilde ‘sorumluluk’ almıyor. Enflasyonun sebebini ‘marketler’ olarak açıklıyor. Gölge boksu yapıyor. İstisnasız bütün ekonomistlere göre Türkiye hatta dünyadaki enflasyonun temel sebebi ’emtia’ fiyatlarının artması.
Türkiye’de yanlış ekonomi politikaları nedeniyle dövizin yükselmesi de enflasyonun temel sebepleri arasında gösteriliyor. İthalatın yüzde 85’i hammadde, yatırım malı. Döviz kuru yükseldikçe maliyet de artıyor. Hammadde maliyeti arttıkça, fiyatlar da yükseliyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***