Avustralya’nın Çin tehdidine karşı denizaltı filosu için Fransa ile yaptığı anlaşmayı bozup ABD ve İngiltere ile anlaşması Paris-Washington hattında uzun zamandır görülmemiş bu krize neden oldu.
Canberra ve Washington büyükelçilerini geri çağıran Fransız Dışişleri Bakanı Le Drian, ABD ve Avustralya’nın Fransa’yı ‘sırtından bıçakladığını’ söyledi. Le Drian, Avustralya hükümetini yalan söylemekle suçladı.
Paris’in Fransa ile İngiltere arasında bu hafta düzenlenmesi beklenen ‘savunma zirvesini’ de iptal ettiği öğrenildi.
Denizaltı krizinin NATO’da daha büyük bir krizi tetikleyebileceği yönünde kaygılar bulunuyor. Zira Fransa Dışişleri Bakanı Le Drian, söz konusu krizin NATO’nun “yeni stratejik kavramının tanımına” yol açabileceğini vurguladı.
‘Fransa, NATO’nun askeri komutasından çıkmalı’
Nicolas Sarkozy döneminde bakan olan ve gelecek cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylığını açıklayan Xavier Bertrand, “olağanüstü bir NATO zirvesi” çağrısında bulunarak, “Amerikalılara şu güven sorusunu sormalıyız: bize saygı duyuyor musunuz, ittifak nereye gidiyor?” diye konuştu.
ABD’den gelecek olası bir olumsuz cevap karşısında Bertrand, böyle bir durumda Fransa’nın NATO’nun askeri komuta yapısından çıkması gerektiğini önerdi.
NATO Askeri Komitesi Başkanı Amiral Rob Bauer ise Avustralya ile yapılan anlaşmanın bazı sonuçlara yol açabileceğini kabul etti ancak bunun ittifak içinde “askeri işbirliği” üzerinde bir etkisi olmayacağını söyledi.
‘ABD ile böyle bir krize girdiğinizde hangi kapıdan çıkabileceğinizi bilmelisiniz’
Fransa’nın Avrupalı müttefiklerinden açık bir destek almadığını ve diplomatik alanda elinde çok az seçenek olduğunu hatırlatan uluslararası ilişkiler uzmanları, ABD ile cepheden bir krize girmenin riskli olduğu konusunda uyarıda bulunuyor.
Paris’teki Sciences Po üniversitesinde uluslararası ilişkiler profesörü Bertrand Badie, “Bu tür bir krize girdiğinizde hangi kapıdan çıkabileceğinizi baştan hesaplamalısınız. Başta Washington’daki büyükelçi olmak üzere Fransız diplomatların görevlerine geri dönmesi gerekecek. Bu durum da Fransa’nın teslim olduğu veya kontrolü kaybettiği izlenimi verebilir” ifadelerini kullandı.
Paris Uluslararası ve Stratejik İlişkiler Enstitüsü (Iris) müdürü Pascal Boniface ise, Fransa De Gaulle döneminde olduğu gibi askeri komiteden ayrılmayı düşünebilir, çok güçlü bir mesaj olurdu ama Emmanuel Macron’un o kadar ileri gideceğinden şüpheliyim. Macron, ABD ve aynı zamanda NATO üyesi diğer Avrupa ülkeleriyle de bir ilişkiyi korumak istiyor” diye konuştu.
Fransa şubat 1966’da NATO Askeri Komitesi’nde çıkmıştı, ancak 2009’da Nicolas Sarkozy’nin kararıyla tekrar eski görevini üstlenmişti.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***