Polonya Anayasa Mahkemesi’nin ülke yasalarının AB hukukundan üstün olduğu yönündeki kararına Almanya ve Fransa da tepki gösterdi. Muhalefet lideri Tusk’un çağrısı ile kararı protesto için gösteri düzenlenecek.
Polonya Anayasa Mahkemesi’nin, ülke yasalarının Avrupa Birliği (AB) yasaları ile çelişmesi halinde, Polonya mevzuatının AB hukukuna üstün geleceği yönündeki kararına tepkiler sürüyor.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Fransız mevkidaşı Jean-Yves Le Drian ile birlikte yaptığı ortak açıklamada, Polonya’ya AB kurallarına uyma çağrısı yaptı. “AB üyeliğinin ortak değerlere ve kurallara tam ve sınırsız bağlılık” olduğunu hatırlatan iki bakan, bütün üye ülkelerin bunlara saygı göstermesi ve uyması gerektiğini, bunun Polonya için de geçerli olduğunu vurguladı.
Maas ve Le Drian, bunun sadece “ahlaki bir yükümlülük” olmadığını ve “hukuki yükümlülüğü” de kapsadığını ifade etti.
Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı Katarina Barley de, Polonya Anayasa Mahkemesi’nin kararına tepki gösterdi. Alman Welt gazetesine konuşan Barley, “Polonya hükümeti, gelecekte Avrupa yasalarına uymak zorunda olmadığını, siyasi görevlendirmelerle oluşturulan Anayasa Mahkemesi’ne onaylatmış oldu” ifadesini kullandı. AB Komisyonu’nun iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PiS) bu tutumuna izin vermemesi gerektiğini belirten Barley, AB Komisyonu’nun Varşova’ya korona yardımları kapsamında öngörülen milyarca euroyu ve diğer sübvansiyonları vermemesi gerektiğini kaydetti.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Polonya Anayasa Mahkemesi’nin kararını “AB’nin yapı taşlarından biri AB hukukunun ulusal mevzuata üstünlüğüdür” sözleriyle değerlendirmişti.
Protesto çağrısı
Polonya Anayasa Mahkemesi’nin kararı Polonya içinde de tepkilere yol açtı. AB Konseyi’nin eski Başkanı ve muhalefetteki liberal parti Vatandaş Platformu (PO) lideri Donald Tusk, Twitter hesabından protesto çağrısı yaparak “Avrupalı Polonya’yı savunmak isteyen herkesi Pazar günü saat 18.00’de Varşova’daki Saray Meydanı’na çağırıyorum” dedi.
Avrupa Parlamentosu üyesi Hristiyan Demokrat Roza Thun da, Polonya hükümetinin AB’ye yönelik tutumunu ve Anayasa Mahkemesi’nin kararını eleştiren açıklamalarda bulundu. Anayasa Mahkemesi’nin kararının siyasi olduğunu belirten Polonyalı siyasetçi, bunun siyasi sonuçları olacağını kaydetti. Polonya hükümetinin tavrının bu kararı endişe ile karşılayanlar da dahil, bütün Polonyalıları etkilediğini belirten Thun, “Polonyalıların yüzde 80’i Avrupa Birliği’nde kalmak istiyor ve demokratik odaklılar” dedi.
Mahkemenin kararı
Polonya Anayasa Mahkemesi 7 Ekim Perşembe günü açıkladığı kararında, AB üyelerini bağlayan bazı hükümlerin ve 27 üyeli Birlik’in bazı kararlarının Polonya Anayasası’yla çatıştığını belirtmiş, Polonya’nın AB üyeliğinin, Avrupa mahkemesine yasal üstünlük vermediğini ve Polonya’nın yargı egemenliğini AB’ye devretmediğini bildirmişti.
Milliyetçi-muhafazakâr Başbakan Mateusz Morawiecki, AB hukukunun Polonya mevzuatından üstün olup olmadığını incelemesi için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. Morawiecki, Avrupa Adalet Divanı’nın Polonya Yüksek Mahkemesi’ne yargıç atama ile ilgili düzenlemenin AB hukukunu ihlal edebileceği yönündeki 2 Mart 2021 tarihli kararının incelenmesini istemişti. Avrupa Adalet Divanı’nın kararı, Brüksel’in eleştirilerine yol açan yargı reformunun kısmen uygulanamaması anlamına geliyordu.
Brüksel ile Varşova arasında yargı bağımsızlığı, medya özgürlüğü, LGBTİ+’ların hakları gibi konularda sıklıkla gerilim yaşanıyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***