Afganistan’da Taliban’ın iktidarı ele geçirmesiyle 200 fabrika durdu, binlerce insan işsiz kaldı.
ABD ve NATO güçlerinin Afganistan’dan çekilmesi ile kısa sürede Taliban’ın 20 yıl sonra yeniden iktidara gelmesi, ülkede siyasi krizle beraber işsizlik krizini de beraberinde getirdi.
Bir taraftan işadamları ülkeyi terk ederken, öbür tarftan binlerce insan işsiz kaldı.
Yetkililerin açıklamalarına göre, Afganistan’ın batısında bulunan Herat vilayetinde 100’den fazla fabrikanın kapandığı söyleneniyor.
Ülke sınırlarının kapanmış olması, ham maddenin bulunmaması ve doların giderek artması, fabrikaların kapanmasına yol açtı.
Ekonomik kriz nedeniyle fabrikasını durdurmak zorunda kalan iş adamı Nesir Ahmet, başkent Kabil’de yüzden fazla fabrikanın iflasın eşiğinde olduğunu söyledi.
Nesir Ahmet, şöyle devam etti:
“Gördüğünüz gibi, bütün makinelerimiz durmuş durumda. Daha önce fabrikamızda 100 kişi çalışıyordu. Şu an ise sadece birkaç işçimiz var. Piyasada döviz yok ve ekonomik krizden dolayı fabrikamızı kapatmak zorundayız.”
Başkent Kabil’de bulunan demir eritme tesisatının durumu ise daha kötü. Tesisat sahibi Hacı Abdul, yabancı ülkelerin yardımlarının kesilmesi, Taliban hakimiyetinin dünya ülkeleri tarafından tanınmaması, işsizlik krizinin daha da büyümesine sebep olacağını ileri sürdü.
Hacı Abdul, şunları söyledi:
“Afganistan’ın dövizleri yabancı ülkeler tarafından donduruldu. Hastanelere yardım yapılmıyor, halk perişan, işsizlik had safhada. ABD ve NATO’nun Afganistan’a yaptırım uygulaması sonucu üretim azaldı ve fabrikalar durdu. Burada 60 ile 80 kişi çalışıyordu. Şimdi ise işlerin yüzde 80′ durduruldu. Ve şu an ekonomik çöküş ile karşı karşıyayız.”
Çarşı pazarda işlerin kötü ve insanların çaresiz olduğunu söyleyen ve kalabalık bir pazarda ayakkabı satan Beşir, çaresizlik ve işsizlik nedeniyle geleceklerinin belirsiz olduğunu düşünüyor:
“Eskiden günlük 10 veya 12 çift ayakkabı satıyordum. Şimdi ise her gün sadece 3 çift ayakkabı satabiliyorum. İş yok, gelir yok, ev masraflarını nasıl karşılayacağız? Fiyatlar çok pahalı. Eskiden aldığımız bir şeyi şu an üç katına alıyoruz. Ülkede yaşanan savaşta 40 yıl ölmedik, belki açlıktan ölürüz.”
Öte yandan, işsizlik nedeniyle hergün yüzlerce Afgan vatandaşı, ülke dışına çıkmak için İran ve Pakistan sınırına akın ediyor.
ABD’nin 2001’de Taliban yönetimine son verirken ülkedeki istikrarsızlık ve çatışmaların artmasına neden oldu. Yaklaşık 42 yıl süren savaşlar ve siyasal istikrarsızlık, Afgan halkının ekonomik ve sosyal yönden gerilemesine yol açtı.
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – SOHRAB OMAR
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***