HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Türkiye’de hayat şartları her geçen gün daha da zorlaşıyor. İnsanlar barınma ve gıda gibi temel ihtiyaçlarını bile karşılayamaz hale geldi. Ev kiraları son bir yılda yüzde 50-70 arasında arttı. Gıda enflasyonu TÜİK’in rakamlarına göre bile yüzde 30’larda. Dolar 8,90’a dayandı, işsiz sayısı 10 milyondan fazla. Yıllık enflasyon ise en iyi ihtimalle yüzde 40 civarında. TL pul oldu…
Çaresiz kalan insanlar kredilere yüklendi. 25 milyondan fazla vatandaşın 650 milyar TL’den fazla bireysel kredi borcu var. Borçlananların yüzde 90’dan fazlası ihtiyaç kredisi kullanmış. Temel ihtiyaçlarını bile karşılayamayan insanlar hayatta kalabilmek için krediye sarılıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın açıklamasına göre bankalardan bireysel kredi alan müşteri sayısı 35 milyonun üzerinde.
Geçmiş kışları unutun; bu kış çok çetin geçecek. Korkunç boyutlara ulaşan enflasyonu artık iktidar temsilcileri bile inkar edemiyor. Sadece ismini değiştirdiler; fahiş fiyat! Çözümü de ‘zincir marketlere’ baskın yaparak bulmaya çalışıyorlar. Yüzde 40 civarında olan yıllık enflasyon, birkaç markete baskın yapılarak düşürülebilir mi? Hayır…
Esasında iktidar temsilcileri de sorunun zincir marketlerden kaynaklanmadığını biliyor. Sorun kötü yönetim! Ancak kamuoyuna ‘baskın’ fotoğrafları verilmesi, hedef saptırılması gerekiyor. Bunun için görevlendirilen ‘müfettişler’, dostlar alışverişte görsün babında sözde baskınlar yapıyor. Birkaç gün sonra o baskınlar da biter…
KREDİ TALEBİ KATLANDI
Hangikredİ CEO’su Oray Durmazoğlu’nun önceki gün yaptığı bir açıklama arada kaynadı. MB’nın faiz indirim kararı sonrası kredi talebinde patlama yaşandığını söylüyordu Durmazoğlu: “TCMB’nın faiz indirimi sonrasında, kredi aramalarının iki katına çıktı. Tüketici tarafında ciddi bir ‘Fiyatlamalarda değişiklik var mı?’ sorgulaması var.”
Bir başka veriyi ise Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşçu, sosyal medya hesabından paylaştı: “25 milyondan fazla kişinin 650 milyar TL’den fazla bireysel kredi borcu var. Borçlananların % 90’dan fazlası ihtiyaç kredisi kullandığına göre insanlar borçla yaşamını sürdürüyor.”
ÖDENEMEYEN KREDİLER ARTIYOR
Şenol Babuşçu, Türkiye Bankalar Birliği’nin verilerini kullanıyor. Buna göre 25,5 milyon kişiden 23,1 milyonu ‘ihtiyaç’ kredisi kullanmış. Konut ya da otomobil kredisi değil! Yani krediyi yatırım amaçlı değil, zaruri ihtiyaçlarını karşılamak için kullanmışlar…
Şenol Babuşçu’nun paylaştığı bir veri daha var. Bireysel kredi nedeniyle takibe takılanların sayısındaki artışla ilgili… Şöyle diyor Babuşçu: “Bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı 2021 yılının Ocak-Temmuz döneminde, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 82 artarak 741 bin kişi oldu.”
Bütün bu veriler birbirini doğruluyor. Temel ihtiyaçlarını bile karşılayamayan insanlar krediye sarılıyor. Ancak enflasyon gelirlerini erittiği için çekilen krediler geri ödenemiyor.
BU KIŞ VATANDAŞI NE BEKLİYOR?
Merkez Bankası’nın faiz kararı sonrası dolar kuru 8,90’a dayandı. 6 Eylül’de 8,27 olan kurun sadece 20 günde 60 kuruşun üzerinde arttı. Türkiye, özellikle enerji konusunda dışa bağımlı. Kur artışı doğal olarak enflasyonu da yükseltecek. Önümüzdeki günlerde doğalgaz ve elektrik fiyatlarında yine fahiş bir artış olacağı söylentisi kulaktan kulağa dolaşıyor.
Öyle görülüyor ki bu kış çok çetin geçecek…
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***