Afrika ülkesi Gine’de bir grup asker, gerçekleştirdikleri askeri darbe ile yönetime el koyduklarını bildirdi.
Pazar günü cumhurbaşkanlığı sarayının yakınında silah sesleri duyulduktan kısa süre sonra Devlet Başkanı Alpha Conde’nin askerler tarafından alıkonulmasına ilişkin görüntüler paylaşıldı.
Olaydan birkaç saat sonra, Özel Kuvvetler Birliklerinin (GFS) başındaki Albay Mamady Doumbouya’nın, yönetime el koyduklarına ilişkin açıklamalarının yer aldığı bir video sosyal medyada platformlarında dolaşıma sokuldu.
Videoda Conde’nin bir grup askerle bir odada beklediği ve askerlerden birinin bitkin haldeki Conde’ye “Saçının teline bile dokunmadık değil mi?” sorusunu yönelttiği, Conde’nin ise cevap vermediği görülüyor.
Başkent Konakri’de cumhurbaşkanlığı sarayı ve idari binaların bulunduğu Kaloum bölgesinden yerel saatle 08.00’de otomatik silah sesleri duyuldu.
Gine basını, bölgede askerlerin sokağa indiğini, şehir merkezine girişlerin kapatıldığı ve yaralı askerlerin olduğunu aktardı.
Daha sonra özel kuvvetlerden olduğunu söyleyen bir grup haber ajanslarına bir video mesaj göndererek Cumhurbaşkanı Alpha Conde’nin yakalandığını ve anayasanın yürürlükten kaldırıldığını duyurdu.
Cumhurbaşkanı Conde’nin ellerinde olduğunu gösteren görüntüleri de paylaşan darbeciler, ülke sınırlarının kapatıldığını aktardı.
Askeri darbe sonrası ülkede ikinci bir emre kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildiği duyuruldu. Darbeyi gerçekleştiren askerlerin oluşturduğu Ulusal Birlik ve Kalkınma Komitesinden (CNRD) yapılan açıklamada, vali ve kaymakamların görevlerinin bölge komutanları tarafından devralındığı kaydedildi.
Devlet televizyonundan darbe bildirisi
Gine’de Özel Kuvvetler Birliklerinin (GFS) başındaki Mamady Doumbouya ve beraberindeki bir grup asker, devlet televizyonu RTG’de canlı yayına çıktı.
Doumbouya, anayasayı, hükümeti, kurumları feshettiklerini ve en kısa sürede halkın da katılımıyla yeni bir anayasa hazırlayacaklarını belirtti.
Hava ve kara sınırlarının kapatıldığını kaydeden Doumbouya, en kısa sürede bir geçiş hükümeti oluşturmak için çalışmalara başlayacaklarını söyledi.
Öte yandan Savunma Bakanlığı da bir açıklama yaparak, Cumhurbaşkanlığına giden darbecilerin korumalar ve bakanlığa bağlı güçlerce püskürtüldüğünü ifade etti.
ABD, Gine’deki askeri darbeyi kınadı
ABD yönetimi, Gine’de yapılan askeri darbeyi kınadı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, yaptığı yazılı açıklamada, ABD’nin Gine’de yönetimin zorla ele geçirilmesini kınadığı belirtti.
“Şiddet ve anayasa dışı adımlar sadece Gine’nin barış, istikrar ve refah arzularını tüketmektedir.” ifadesini kullanan Price, bu tarz eylemlerin, ABD ve diğer uluslararası aktörlerin Gine’ye olan destek kabiliyetini kısıtladığına işaret etti. Price açıklamasında, “Tüm tarafları şiddetten ve anayasanın desteklemediği her türlü eylemden vazgeçmeye ve hukukun üstünlüğünü desteklemeye davet ediyoruz.” çağrısında bulundu.
Fransa’dan Gine’deki darbeye kınama
Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Paris’in Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS), 5 Eylül Pazar günü Gine’de yönetimin zorla ele geçirilmesinin kınanması çağrısına katıldığı belirtildi. ECOWAS’ın anayasal düzene geri dönülmesi ve alıkonulan Cumhurbaşkanı Alpha Conde’nin derhal ve koşulsuz şekilde serbest bırakılması çağrısı yinelenen açıklamada, “Fransa, Afrikalı ve uluslararası müttefikleriyle yakın temas içerisindedir.” ifadesi kullanıldı.
Afrika Birliği ve ECOWAS’tan Gine’deki darbeye kınama
Afrika Birliği (AfB) ve Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Gine’de yapılan askeri darbeyi kınadı. AfB’den yapılan açıklamada, AfB Dönem Başkanı Kongo Demokratik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi ve AfB Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed’in, Gine’de yönetimin zorla ele geçirilmesini kınadığı belirtildi. Açıklamada, alıkonulan Cumhurbaşkanı Alpha Conde’nin derhal serbest bırakılması çağrısı yapılırken, Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi acil toplantıya çağrıldı. ECOWAS’tan yapılan yazılı açıklamada da Gine’deki darbenin şiddetle kınandığı ve Conde’nin fiziksel bütünlüğüne saygı duyulması gerektiği kaydedildi. Açıklamada, Conde ve Conde ile alıkonulanların derhal serbest bırakılması çağrısı yapılırken, derhal anayasal düzenin tesis edilmesi istendi.
Gine aylardır siyasi ve ekonomik kriz içerisindeydi
Zengin yeraltı kaynaklarına sahip olmasına rağmen Batı Afrika’nın en fakir ülkelerinden biri olan Gine aylardır derin siyasi ve ekonomik krizden geçiyor.
Covid-19 salgınının daha da ağırlaştırdığı süreçte Cumhurbaşkanı Alpha Conde, 7 Kasım 2020’de yapılan anayasal düzenleme ile üçüncü kez bu göreve aday oldu.
Fakat bu süreçte ülkede kanlı çatışmalar yaşandı ve onlarca kişinin öldüğü olaylarda birçok muhalif isim tutuklandı.
Conde, Mart 2020’de tüm tepkilere rağmen “devlet kurumlarını modernleştirmek” adına Anayasa değişikliğine gitti.
Muhalefet kendisini “anayasaya darbe” yapmakla suçlarken halk protestoları sert şekilde bastırıldı. Cumhurbaşkanı Ekim 2020’de Fransız basınına yaptığı açıklamada ömür boyu başkanlık uygulamasını başlatmayı istediğini belirtmişti.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***