TR724 HABER | ENSAR NUR
Avustralya’nın Fransa ile yaptığı ve ‘asrın kontratı’ olarak nitelendirilen 56 milyar avro değerindeki anlaşmayı tek taraflı olarak iptal etmesinin ardından Fransa’nın tepkisi dinmiyor.
Sert açıklamalarda bulunan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Washington’daki Fransız Büyükelçiliği’nde düzenlenecek bir galanın iptal edilmesinin ardından, dün gece de Washington ve Canberra büyükelçilerini Cumhurbaşkanı Macron’un talebi üzerine Paris’e çağırdı.
Avustralya, Fransız Naval Group’a verdiği 12 denizaltı siparişini iki gün önce iptal etmişti. 56 milyar avro değerindeki devasa sözleşmenin iptalini Avustralya Başbakanı Scott Morrison “ihtiyaçların değişmesi” olarak açıklarken, Fransa bu açıklamaya ikna olmuşa benzemiyor.
Fransız diplomasisinin şefi Jean-Yves Le Drian dün akşam yayınladığı bildiride, “Cumhurbaşkanının talebi üzerine, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya’daki iki büyükelçimizle istişarelerde bulunmak üzere derhal Paris’e dönmelerine karar verdim. Bu istisnai karar, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından 15 Eylül’de yapılan açıklamaların istisnai ciddiyeti karşısında haklı bir adımdır.” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanı’nın büyükelçileri Paris’e çağırma kararı müttefikler ABD ve Avusturalya’ya karşı bir ilki oluşturuyor. Anlaşmanın tek taraflı olarak iptal edilmesini ve ABD’nin bunda rolü olmasını eleştiren Le Drian, bu kararı “müttefikler arasında kabul edilemez davranışlar” olarak değerlendirdi, yaşananlar “müttefiklerimize ve Hint-Pasifik bölgesine olan bakışımızı değiştirecektir” dedi.
“Sırtımızdan bıçaklandık”
Dışişleri Bakanı Perşembe sabahı France Info’da yaptığı açıklamada, “gerçekten sırtımızdan bıçaklandık. Avustralya ile güven ilişkisi kurmuştuk ve bu güvene ihanet ediliyor” dedi. “Bugün çok kızgınım. Müttefikler arasında bu yapılmaz, ”diyerek sözlerine devam etti.
Fransız yetkililerin açıklamalarına göre, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa’yı Avustralya ve Büyük Britanya ile yeni stratejik ortaklığını (AUKUS) resmen bilgilendirmek için 15 Eylül Çarşamba sabahı son ana kadar bekledi. Fransa’yı en çok kızdıran konu da kendisinin daha önceden bildirilmemesi oldu.
Biden’ın tutumuna da sert çıkan Le Drian, “Amerikan davranışı beni endişelendiriyor. Bu tek taraflı, acımasız ve öngörülemeyen karar, Trump’ın politikalarından çok da farklı değil” diyerek tepki gösterdi.
AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de AUKUS ile ilgili olarak bilgilendirilmediklerini belirtti. Bölgenin AB için çok önemli olduğunu söyleyen Borrell, AB’nin kendi savunma ve güvenlik stratejisini geliştirmesi gerektiğinin bir kez daha anlaşıldığını belirtti.
Hint-Pasifik’te Çin’e karşı stratejik hamle
Avustralya anlaşmanın iptalini, Çin’e karşı Hint-Pasifik bölgesinde ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya arasında yeni bir güvenlik ittifakının parçası olarak sundu.
ABD Başkanı Joe Biden Çarşamba günü, Çin’in bölgedeki artan emellerine karşı koymak için tasarlanan AUKUS adlı stratejik bir ortaklık olan yeni bir Hint-Pasifik ittifakını duyurdu. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Avustralya arasında bir askeri savunma ittifakı olan AUKUS, Siber savunma, yapay zeka ve kuantum teknolojilerinde üç ülke arasındaki işbirliğini derinleştirmeyi amaçlıyor. İttifak, Fransız denizaltılarının dışlanarak, Avustralya’ya Amerikan nükleer denizaltılarının tedarikini içeriyor.
The UK, Australia and the USA are forming a new trilateral defence partnership that will preserve security and stability around the world.
It will also create hundreds of high-skilled jobs across the country, driving forward our levelling up agenda.#AUKUS https://t.co/W1MibdaBDc
— Boris Johnson (@BorisJohnson) September 16, 2021
ABD ve Avustralyalı yetkiler yaptıkları açıklamalarda Fransa’nın tepkisini anladıklarını ancak ilişkilerini yapıcı olarak devam ettirmek istediklerini bildirdi.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***