Taliban, başkent Kabil’e 130 kilometre mesafedeki Gazne kentinin merkezinde kontrolü ele geçirdi.
Örgütün ilerleyişi, bir Amerikan istihbarat raporunun ‘Taliban’ın 3 ay içerisinde Kabil’i ele geçirebileceği’ yönündeki değerlendirmeden bir gün sonra geldi.
Birçok tarihi yapının bulunduğu ve bazılarının UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde olan Gazne kentinin alınmasıyla birlikte Taliban, son bir hafta içerisinde Afganistan’ın 9’uncu vilayetini ele geçirmiş oldu.
Üst düzey bir güvenlik yetkilisi, Taliban’ın Kabil Kandahar arasındaki otoyol üzerinde bulunan Gazne’yi ele geçirdiğini ve ‘şiddetli çatışmaların ardından tüm devlet daireleri ve merkez karargahı işgal ettiğini’ söyledi.
Kimliği açıklanmayan yetkili, “Vali de dahil olmak üzere tüm hükümet yetkilileri Kabil’e tahliye edildi.” dedi.
Gazne İl Meclisi üyesi Amanullah Kamrani AP’ye yaptığı açıklamada, şehir dışındaki iki üssün hükümet güçlerinin elinde kaldığını söyledi..
Biden, çöküşe rağmen Afganistan’dan çıkma konusunda kararlı
Afganistan ordu güçleri ABD Başkanı Joe Biden’in Amerikan birliklerini geri çekme talimatı verdiği ve askeri otoritelerin de mümkün olduğunu öngördüğü süreçten çok daha hızlı çöküyor.
Ancak Beyaz Saray’da, Pentagon’da veya Amerikan kamuoyunda Taliban karşısındaki bu ‘bozgunu’ durdurmaya çalışma konusunda istek hayli az ve muhtemelen bunun için artık çok geç.
Biden, söz konusu adımın Taliban’ın iktidarı ele geçirmesiyle sonuçlanmasına işaret etmesine rağmen, geçen baharda verdiği kararı geri alma niyetinde olmadığını açıkça dile getiriyor.
ABD birliklerinin çoğunun Afganistan’dan ayrıldığı ve Taliban’ın da sahada kazanımlarını hızlandırdığı bir ortamda, AP’ye göre, Amerikan askeri liderleri Başkan Biden’a fikrini değiştirmesi için baskı yapmıyor.
Zira bu baskı, Başkan için tek seçeneğin, bitirmeye karar verdiği savaşı yeniden başlatması anlamına geliyor.
1996’dan 11 Eylül saldırılarının ardından ABD işgaline kadar ülkeyi yöneten Taliban, çarşamba günü üç vilayetin merkezini daha ele geçirdi, böylece ülkenin yaklaşık üçte ikisinde etkin olarak kontrolü sağladı.
Örgütün hava gücü bulunmuyor ve militan sayısı da ABD tarafından eğitilen ve donatılan Afgan ordu güçlerine göre daha az, ancak ülke topraklarını baş döndürücü bir hızla ele geçiriyor.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, Afganların kendilerini yenilgiden kurtarmak için hala zamanları olduğunu dile getirdi.
“Kabil’in düşmesi de dahil olmak üzere hiçbir potansiyel sonuç kaçınılmaz olmak zorunda değil.” diyen Kirby, “Böyle olmak zorunda değil. Bu daha ziyade Afganların bunu tersine çevirmek için ne tür bir siyasi ve askeri liderlik ortaya koyabileceğine bağlı.” ifadesini kullandı.
Başkan Biden da bir gün öncesinde yaptığı açıklamada, Afgan liderlerin siyasi olarak bir araya gelmeleri gerektiğinin altını çizmişti.
Afgan Milletvekili: Gani, yenilgi aldıktan sonra bölgesel komutanlardan yardım istedi
Afgan ordu güçleri, Taliban karşısında özellikle de kuzeyde peş peşe yenilgi alıyor. Afganistan’ın 34 vilayeti bulunuyor.
Örgütün ele geçirdiği şehir sayısı en az 9 ancak birçok şehirde savaş devam ettiği ve kontrol zaman zaman el değiştirdiği için rakamlar değişiyor.
AP ajansına göre 10, Reuters’a göre 9 vilayet Taliban’ın kontrolü altında.
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Kuzey Afganistan’ın en büyük ve en kalabalık kenti Mezar-ı Şerif’te bölgesel komutanlarla (savaş ağaları) bir araya gelerek orduya destek vermelerini istedi.
Euronews’e konuşan bir Afgan Milletvekili, Mareşal Raşit Dostum’un Mezar-ı Şerif merkezli bir cephe açarak Taliban’a karşı savaşacağını söyledi.
Adının açıklanmasını istemeyen vekil, Gani’nin bölgesel komutanları uzun süre Taliban’la savaştan uzak tuttuğunu ancak kontrolü kaybettikten sonra yönünü bu kişilere döndüğünü dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Gani’nin güç paylaşımına hiç yanaşmadığını öne süren Afgan vekil, kuzeyin tamamen düşebileceğini ve başkent Kabil’e doğru bir kitlesel göçün yaşanabileceği uyarısında da bulundu.
Taliban: Sivilleri hedef alıp öldürdüğümüz doğru değil
Taliban, Afgan ordu birliklerine karşı saldırı sırasında sivilleri hedef aldığı ya da öldürdüğünü yönündeki suçlamaları yalanladı.
Bu bağlamda bağımsız bir soruşturma çağrısında bulunan örgüt, halka ‘hiçbir ev veya ailenin kendileri tarafından herhangi bir tehditle karşı karşıya kalmayacağı’ konusunda güvence verdi. Ancak aktivistler ve bağımsız kuruluşlar, Taliban’ın özellikle de hükümete çalışmış kişileri infaz ettiğini dile getiriyor.
Birleşmiş Milletler geçen ay 1000’den fazla sivilin öldürüldüğünü bildirmişti Uluslararası Kızılhaç Komitesi de (ICRC) 1 Ağustos’tan bu yana 4 bin yaralının kuruma ait sağlık tesisinde tedavi edildiğini açıklamıştı.
Taliban Sözcüsü Süheyl Şahin yaptığı açıklamada, grubun “herhangi bir bölgede herhangi bir sivili veya evini hedef almadığını, operasyonların büyük bir hassasiyet ve dikkatle yürütüldüğünü” iddia etti.
Şahin sivil ölümlerinden Afgan hükümet birliklerini ve yabancı güçleri sorumlu tuttu.
BM Sözcüsü Stephane Dujarric ise gazetecilere verdiği demeçte, yıl başından bu yana yaklaşık 390 bin kişinin çatışmalar nedeniyle ve mayıs ayından bu yana da ‘büyük bir artışla’ yerinden edildiğini söyledi.
On binlerce kişi, kuzey vilayetlerinden kaçarak başkent Kabil’e akın ediyor.
Yerlerinden edilen kişiler, başkent Kabil’de ve Mezar-ı Şerif’te sokaklarda ve parklarda kalıyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***