Pekin yönetiminin mayıs ayında Çinli devlet iştirakleri ve şirketlerin çok sayıda kalemde yerli üretim malları satın almalarını veya kiralamalarını gerektiren bir yönergeyi yayınladı.
ABD merkezli üç kaynağın Reuters’e verdiği bilgiye göre yüzlerce üründe yüzde 100’e kadar yerel içerik gerektiren yeni yönergeler, yabancı tedarikçiler için engeller oluşturuyor.
Eski bir ABD hükümet yetkilisi, Çin Maliye Bakanlığı ve Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı tarafından 14 Mayıs’ta “İthal ürünlerin devlet tarafından satın alınması için denetim yönergeleri” başlığıyla 551 sayılı belgeyi yayınlandığını söyledi. Bu çerçevede hazırlanmış 70 sayfalık listede hastanelerin X-Ray ve MR cihazları da dahil çok sayıda teknoloji ürünü var.
Yetkilinin ifadesine göre bu durum Dünya Ticaret Örgütü üyeliği ve kuralları ruhuna da aykırılık teşkil ediyor.
Çinli hastanelere, şirketlere ve devlete ait diğer satın alıcılara gönderilen belge, 315 ürün için yüzde 25 ila yüzde 100 arası yerel üretim olma şartı getiriyor. Bunların arasında tıbbi ekipmanlar, radar ekipmanları, test makineleri, optik aletler, hayvancılıkta ve tarımda kullanılan ekipmanlar, sismik enstrümanlar ve araçlar mevcut.
Belge, Pekin tarafından kamuya açıklanmadı
Çin Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, konuyla ilgili sorulara yanıt vermezken bazı ABD’li milletvekilleri ve endüstri yetkilileri, Pekin’in ticaret konularındaki şeffaflığına ilişkin giderek daha fazla endişe duyuyor.
Yeni yönergeler, Pekin’in ‘1. Aşama Ticaret Anlaşması’ şartlarına göre daha fazlasını satın almayı kabul ettiği tıbbi cihazlar da dahil olmak üzere çok çeşitli malları etkiliyor. Örneğin, geçmişte ABD şirketleri için önemli bir ihracat kalemi olan manyetik rezonans görüntüleme ekipmanının yeni yönergeler kapsamında satın alınması artık mümkün değil.
Milyarlarca dolarlık satış söz konusu
Çin, 2020’de Amerika Birleşik Devletleri’nden yaklaşık 124 milyar dolarlık mal ithal etti; bunların çoğu, eğitim, sağlık, ulaşım, tarım ve enerji sektörlerini kontrol eden büyük devlet iştirakleri veya hükümetle ilişkili şirketler tarafından satın alındı.
Fitch Solutions verilerine göre, Johnson & Johnson, GE ve Abbott gibi şirketler tarafından yapılan ABD tıbbi cihaz ihracatı 2018’de 47,5 milyar doları buldu ve Çin’e yapılan ihracat 4,5 milyar dolar oldu.
Çin’in bu tür malların ithalatı 2018 ve 2019’daki ABD-Çin ticaret savaşı sırasında düştü, ancak 1. Aşama ticaret anlaşmasının imzalanmasından sonra tekrar yükseldi.
ABD Çin İş Konseyi sözcüsü Doug Barry, grubunun belgeyi duyduğunu, ancak bir kopyasını görmediğini söyledi. Grubun Çin’de faaliyet gösteren üyeleri, test ekipmanı ve nakliye gibi alanlar da dahil olmak üzere, orada rekabet etme ve teklifleri kazanma konusunda yeni sorunlar bildirdiklerini kaydetti.
Konsey, Başkan Joe Biden’in yönetimini ABD-Çin ticaret politikalarını gözden geçirmeye ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile Biden, ekim ayında bir araya geldiğinde endişeleri dile getirmeye çağırıyor.
ABD de benzer bir adım atmıştı
Biden, Ocak ayında görevdeki ilk haftasında Amerikan üretimini artırmak için federal hükümetin büyük satın alma gücünü kullanmayı amaçlayan bir “Amerikan Satın Al” yürütme emri imzalamış ve geçen hafta hükümet tarafından tedarik edilen mallardaki ABD içerik seviyeleri hakkında yeni kurallar açıklamıştı.
ABD-Çin ticaret politikalarını gözden geçiren ABD Ticaret Temsilciliği ofisi, Çin belgesi veya ABD-Çin ticaret anlaşmasını ihlal edip etmediği hakkında yorum yapmayı reddetti.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***