Baltık ülkelerinden Estonya’da alışılmadık şekilde tek adayın bulunduğu cumhurbaşkanlığı seçimi pazartesi günü parlamentodaki oylamayla yapılacak. Estonya Ulusal Müze Müdürü Alar Karis 101 sandalyeli parlamentoda milletvekillerinin üçte ikisinin, yani en az 68 vekilin desteğini alarak cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmak için tek başına yarışacak.
Alar Karis, daha çok sembolik görevleri bulunan ve parlamento tarafından seçilen cumhurbaşkanlığı görevi için cumartesi günü sona eren adaylık sürecinde 21 milletvekilinin desteğini alan tek isim oldu.
Halen cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan Kersti Kaljulaid’ın görev süresi 10 Ekim’de doluyor ve yasalara göre milletvekilleri tarafından aday gösterilmediği sürece yeniden seçilme imkanı bulunmuyor. Halk arasında popüler olan ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı Kaljulaid’un siyasetçilere karşı sözünü sakınmayan tavrının yeniden aday gösterilmemesinde etkili olduğu belirtiliyor.
Yeni aday Karis kimdir?
Yeni aday Alar Karis, Başbabakan Kaja Kallas’ın Reform Partisi ve koalisyon ortağı Merkez Partisi’nin desteğini alarak 59 oyu garantledi. Karis kalan dokuz oy için muhalefetin desteğine ihtiyaç duyuyor.
Kendi adaylarını çıkarmak isteyen ancak yeterli miletvekilinin desteğini bulamayan sağ kanattaki popülist EKRE Partisi Karis’le bazı konularda görüşlerinin uyuştuğunu ve milletvekillerine serbest oy hakkı verdiklerini açıkladı.
Kaljulaid ile Karis arasında bölünen Sosyal Demokrat Parti de yine milletvekili sayısının yeterszliği nedeniyle istedikleri kişiyi aday gösterememişti.
Karis’in yarınki ilk turda ve salı günkü ikinci turda yeterli oyu alamaması halinde süreç eylül ayında 208 üyeli özel seçim kuruluna kalacak.
Uzmanlar Alar Karis’in iç siyasette güçlü bir isim, ancak dış politikada çok deneyimsiz olduğuna dikkat çekiyor. Halen Estonya Müzesi Müdürü olan Karis, 2007-2012 yılları arasında ülkenin en önemli akademik kurumu Tartu Üniversitesi rektörü, 2013-2018 yılları arasında da Estonya kamu denetçisi olarak görev yapmıştı.
Seçim sistemine eleştiri
Öte yandan ülkenin önde gelen siyasetçileri böyle önemli bir makam için seçimin tek adayla yapılmasını eleştirdi. Eski savunma bakanı ve diplomat Jaak Joeruut konuyla ilgili kaleme aldığı bir makalede tek adayla seçime gidilmesinin Sovyet dönemine ait bir uygulama olduğunu, yasal olsa da etik omadığını dile getirdi.
1,3 milyon nüfuslu Estonya 1991 yılında Sovyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etmişti. Avrupa Birliği ve NATO üyesi olan ülkede cumhurbaşkanlığı makamının sorumluluk alanı genellikle uluslararası arenada temsil ve ulusal konularda fikir liderliğini kapsıyor, Silahlı kuvvetlerin başı olan cumhurbaşkanının resmi olarak yasaları onaylama ve yasa tekliflerini veto etme yetkisi bulunuyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***