ABD’nin Afganistan’dan çekilme kararı almasının ardından Taliban’ın bu ülkede giderek güç kazanması ve bir çok vilayet merkezini ele geçirmesinde komşu ülke Pakistan’ın rolü olduğunu düşünenlerin sayısı giderek artıyor.
Özellikle Pakistan’daki askeri eğitim kamplarının varlığı yüzünden Afganistan’da çok sayıda kişi, komşu ülkenin Taliban’ın güç kazanmasında önemli rol oynadığını düşünüyor.
Associated Press tarafından hazırlanan bir analizde, özellikle Pakistan’ın Afganistan sınırındaki dağlık bölgesinde yer alan Paraçınar’daki eğitim kamplarında çok sayıda Afgan gencinin silahlı eğitim gördüğü bilgisi paylaşılırken, Afgan halkının önemli bir kısmının bu kampları engellemeyen Pakistan’ı baş suçlu olarak gördüğü yorumu yapıldı.
Taliban’ı müzakere masasına oturmaya ikna eden Pakistan üzerinde şimdi de Taliban’ın saldırılarını durdurulması için yoğun bir baskı devam ediyor.
Bazı uzmanlar Pakistan’ın Taliban’a verdiği desteğin abartıldığını düşünseler de Taliban’ın lider kadrosu bu ülke topraklarında rahat bir şekilde hareket ederken, yaralı Taliban milisleri yine Pakistan’da tedavi ediliyor, Taliban çocukları Pakistan okullarında eğim görürken. Taliban militanları Pakistan’da taşınmaz mal bile satın alabiliyor. Yine bazı Pakistanlı siyasetçilerin, Taliban’a çok soğuk bakmadığı da biliniyor.
Taliban Pakistan için mi savaşıyor ?
ABD’nin yakın müttefiki, Afganistan’ın batısında Taliban’a karşı savaşan Herat kabilesinin lideri Ismail Han, son olarak yerel muhabirlere verdiği demeçte, Pakistan’ı açık bir şekilde suçlayarak, “Afganlara açıkça şunu söyleyebilirim, bu savaş Taliban ile Afgan hükümeti arasında değil, bu Pakistan’ın Afganistan ulusu ile savaşı, Taliban onların kaynağı ve onların hizmetçisi olarak çalışıyor.” dedi.
Pakistan, uzun bir süredir Afganları Afganistan’da bir Taliban hükümeti istemediğine ikna etmeye çalıştı, ancak bunda şu ana kadar başarılı olamadı.
Pakistan, Afganistan’ı, düşman komşusu Hindistan’a karşı sözde “stratejik derinlik” sağlamak için bağımlı bir devlet olarak görmek istediği günlerin artık geçmişte kaldığı görüşünü dile getiriyor.
Pakistan Başbakanı İmran Han özel ve resmi ortamlarda, ülkesinin Afganistan’da barışın egemen olmasını istediğini ve bu savaşta bir tarafı tutmadığını ve Taliban’ın ülkeyi askeri açıdan ele geçirmesine karşı olduğunu dile getirdi.
AP’ye konuşan güvenlik kaynakları da ülkenin önemli bir güç merkezi olarak bilinen Pakistan Genelkurmay Başkanı’nın iki kez tepki duyduğu Taliban yönetimi ile yapılan görüşmeyi terk ettiği ve Taliban’ın Afganistan’da gücü ele geçirmesinden büyük rahatsızlık duyduğunu bildirdi.
Buna rağmen uluslararası kamuoyu bu konuya çekinceli yaklaşırken. Afganların önemli bir kısmı Pakistan’ın desteği olmadan Taliban’ın bu kadar etkili olamayacağını düşünüyor.
Taliban militanlarının Pakistan’daki cenaze törenleri
Özellikle, ölen Taliban militanlarının Pakistan’da çok sayıda kişinin katılımıyla düzenlenen görkemli cenazelerinin görüntüleri İslamabad’ın verdiği destek için en önemli kanıt olarak görülüyor.
Pakistan Başbakanı İmran Han’ın parlamentoda geçen yıl yatığı konuşmada, Usame Bin Ladin’i “şehit” olarak tanımlaması Taliban’a gönderilmiş “selam” olarak yorumlandı.
Yine yaralı Taliban militanların Pakistan’daki pastanelerde tedavi edilmesi ve Pakistan’daki binlerce medrese verilen eğimlerde öğrencilerin Afganistan’da cihat için motive edildikleri biliniyor.
Taliban saflarında savaşacak yeni militanların silah altına alınmasının engellenmemesi veya bu konuda etkili tedbirlerin alınmaması da yine Afganistan tarafından tepkiyle karşılanıyor.
Pakistan, Afganistan’ı suçluyor
Bu arada Pakistan, kendisine düşman militanlara Afgan hükümetinin göz yumduğu, düşman ülke olarak görülen Hindistan’ın gizli operasyonlarına ise Afgan gizli servisinin yardımcı olduğu iddiasını gündeme getiriyor.
Uluslararası analistler, İslamabad’ın geçmişte aşırılıkçı duyguları körüklediği ve çıkarları söz konusu olduğunda radikal militanlarla yakın bir şekilde çalıştığını belirterek, eski Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgali sırasında Pakistan gizli servisinin radikal Afgan gruplarla yakın ilişki kurup, bu gruplar üzerinde etkili olduğu görüşünü dile getiriyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***