ABD’nin Irak işgalinin ana mimarı olan eski Savunma Bakanı Donald Rumsfeld’in 88 yaşında hayatını kaybettiği açıklandı.
ABD’de 1975-77 arasında Başkan Gerald Ford ve 2001-2006 arasında George W. Bush dönemlerinde savunma bakanlığı yapan Rumsfeld hayatını kaybetti. Rumsfeld Irak harekatının planlandığı gibi gitmemesi üzerine işgalin üçüncü yılında görevinden ayrılmak zorunda kalmıştı.
ABD tarihinin en güçlü savunma bakanlarından biri olarak gösterilen Rumsfeld bu görevi en uzun süre yöneten ikinci siyasetçiydi. Onun döneminde ABD askeri güçleri işgal ettikleri Irak’ta Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’i hızla devirdi, ancak sonrasında asayiş ve düzeni sağlayamadı. Sonrasında Irak, Sünni ve Şii Müslümanlar arasında kanlı bir isyan ve şiddetle kaosa sürüklendi. ABD askerleri ülkeden çekildiklerinde geride hala istikrara kavuşamamış bir Irak bıraktı.
IRAK’TA KİTLE İMHA SİLAHI OLDUĞUNU İDDİA ETMİŞTİ
Rumsfeld, Mart 2003’te gerçekleşen işgalin uluslararası toplum tarafından kabul edilmesini sağlamak için savaş öncesinde aktif bir rol oynadı. Irak’ın tehlikeli kitle imha silahlarına sahip olduğunu iddia etti, ancak işgal sonrası yapılan aramalarda Saddam rejiminin bu tür silahlara sahip olmadığı ortaya çıktı.
Rumsfeld, bazı subaylara ve Kongre üyelerine karşı sert muamelesi ve Dışişleri Bakanı Colin Powell da dahil olmak üzere Bush ekibinin diğer üyeleriyle yaşadığı iç çekişmelerle biliniyordu. Ayrıca Avrupa’daki ABD müttefikleriyle onun döneminde ilişkilerde gerginlikler yaşanmıştı. ABD’nin Irak’taki tutuklulara ve Guantanamo Körfezi’ndeki ABD deniz üssünde Rumsfeld döneminde kurulan özel bir hapishanede yabancı terör zanlılarına işkence yapıldığına ilişkin güçlü iddialar uluslararası kınamaya yol açtı.
IRAK’IN İSTİKRARSIZLIĞA DÜŞMESİNDE ALDIĞI KARARLARLA ÖNEMLİ ROL OYNADI
Birçok tarihçi ve askeri uzman, Irak’ta zorluklara yol açan kararlardan Rumsfeld’i sorumlu tuttu. Örneğin, Rumsfeld, pek çok generalin görüşlerini reddederek, nispeten küçük bir işgal kuvveti üzerinde ısrar etti. Saddam düştüğünde bu güç Irak’ı istikrara kavuşturmak için yetersizdi. Rumsfeld ayrıca 2003’te Irak’ta isyanın ortaya çıkışını ve yarattığı tehdidi anlamamakla da suçlandı.
İşgal sonrası Irak’ın yeniden yapılandırılmasından sorumlu olarak ülkeye gönderilen L. Paul Bremer, hemen çok tartışmalı iki önemli karara imza attı. Irak ordusunu dağıttı ve başlangıçta planlandığı gibi yeniden yapılanma gücü olarak Irak askerlerini kullanmak yerine binlerce silahlı adamı sokağa attı. Bu askerler ayaklanmanın itici gücü haline gelecekti. İkinci kararı ise Baas Partisi’nin küçük memurlar dahil tüm üyelerini Irak hükümetinden men ederek, esasen hükümeti işlemesini sağlayan bürokrat ve memurları ortadan kaldırdı.