Haiti polisi dün suikaste uğrayarak hayatını kaybeden Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin katil zanlılarından dördünü öldürdüklerini, ikisini yakaladıklarını duyurdu. Emniyet birimleri amiri yaptığı açıklamada kalan saldırganlarla çatışmanın sürdüğünü belirterek “ya öldürülecekler ya da yakalanacaklar” ifadesini kullandı.
Öte yandan saldırıda yaralanarak hastaneye kaldırılan Moise’nin eşinin hayati tehlikeyi atlattığı ve durumunun stabil olduğu bildirildi. Moise’nin eşi saldırının ardından yerel bir hastaneye kaldırılmış, buradan Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Miami kentindeki bir hastaneye hava ambulansıyla taşınmıştı.
Saldırganların öldürülmesinin ardından ulusa seslenen geçici Başbakan Claude Joseph sıkıyönetimin sürdüğünü belirtti ve sakin olunması çağrısında bulundu. Saldırganların İngilizce ve İspanyolca konuşan yabancılar olduğunu açıklayan Joseph suikastin cezasız kalmayacağını vurguladı.
Mosie’nin suikasti Claude Joseph’in yerine yeni başbakan olarak Ariel henry’i atamasının birkaç gün sonrasına denk geliyor. Henry henüz yemin ederek görevi teslim almamıştı.
Suikastin ayrıntıları netleşmeye başladı
Haiti’nin Washington Büyükelçisi Boccit Edmond’da öldürülen saldırganların “paralı askerler” olduğunu ve ABD Narkotik Suçlarla Mücadele Dairesi’nin (DEA) memurları olarak gizlendiklerini bildirdi.
Hakim Carl Henry Destin’in Nouvelliste gazetesine verdiği bilgilerde suikastin ayrıntıları netleşmeye başladı. Destin devlet başkanı Moise’nin vücudunda uzun kalibreli tüfekten 9 mm’lik küçük tabancaya kadar değişik silahlardan atılan 12 mermi deliği bulunduğunu, bunların alnına, göğsüne, kalçasına ve karnına isabet ettiğini belirtti.
Devlet başkanının çalışma ofisinin ve yatak odasının yağmalandığını kaydeden hakim, Moise’yi kanla kaplı mavi pantalon ve beyaz tişört içinde sırt üstü yerde yatarken bulduklarını da sözlerine ekledi.
Destin ayrıca eve “DEA operasyonu” diye bağırarak giren saldırganların çalışan iki kişiyi bağladığını, saldırı sırasında evde bulunan Moise’nin kızı Jomarlie’nin ise bir yatak odasında saklandığını söyledi.
Suikast Haiti’de ‘deprem’ etkisi yarattı
Halk arasında popüler olmadığı kaydedilen Moise’nin öldürülmesi ülkenin başkenti Port au Prince’i sessizliğe boğdu.
Suikastin birkaç saat sonrasında sokakların genellikle boş olduğu ve olayın halkta şaşkınlık yarattığı belirtildi. Olanlara inanamadıklarını belirten Haitililer “bu Haiti için yeni deprem” yorumunda bulundu. Ülkede 2010 yılındaki yıkıcı deprem hafızalarda tazeliğini koruyor. Ocak 2010’da meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde en az 300 bin kişi yaşamını yitirmişti.
Amerika kıtasının en yoksul ülkesi olan Haiti’de iki haftalık yas ilan edildi.
Suikaste uluslararası tepkiler
ABD Başkanı Joe Biden suikast eylemini “korkunç” ifadesiyle kınadı ve ülkesinin her türlü yardıma hazır olduğunu belirtti.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de olayla ilgli olarak Haitililere sakin olma her türlü şiddetten uzak durma çağrısında bulundu.
BM Güvenlik Konseyi üyeleri de menfur saldırıyıı düzenleyenlerin hızla adalete teslim edilmesi ve bütün tarafların sakinliğini ve itidalini koruması çağrısı yaptı. Konsey bugün gelişmelerle ilgili acil toplanacak.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de ülkede istikrarsızlık ve şiddet sarmalı tehlikesine dikkat çekti.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise Haiti’de ertelenen seçimlerin yapılması çağrısında bulunuldu ve adil bir seçimin iktidarın yeni seçilen devlet başkanına devrini kolaylaştıracağı kaydedildi.
Ülkede Covid-19 salgını nedeniyle eylül ayında yapılması gereken devlet başkanlığı, parlamento ve yerel seçimler iki kez ertelenmişti.
Başarılı bir iş insanı olarak 2017’de siyasete atılan Jovenel Moise, 2019’dan bu yana ertelenen parlamento seçimleri dolayısıyla ülkeyi kararnamelerle yönetiyor.