Çin hükümeti, Dünya Sağlık Örgütü’nün Covid-19’un kaynağı ile ilgili yapacağı soruşturmanın ikinci safhasında, Vuhan’daki laboratuvardan sızma ihtimalinin de araştırılacak olması nedeniyle soruşturmada yer almayacağını duyurdu.
Ulusal Sağlık Komisyonu Başkan Yardımcısı Zeng Yixin, Pekin’de düzenlediği basın toplantısında soruşturmanın ikinci safhasındaki araştırma hedefleri arasında laboratuvar sızıntısı ihtimalinin araştırılacağının yer almasına şaşırdıklarını belirtti.
Zeng “Bazı açılardan, DSÖ’nün koronavirüsün kaynağı ile ilgili yürüttüğü soruşturmanın yeni safhası sağduyu ve bilimsellikten uzak. Böyle bir planı kabul etmemiz imkansız,” ifadelerini kullandı.
Zeng ayrıca Amerikan Dışişler Bakanlığı tarafından ileri sürülen ilk Covid-19 vakalarından önce Vuhan’daki virüs araştırmaları laboratuvarındaki işçilerden bazılarının hastalandığı iddialarını yalanladı.
DSÖ, Covi-19’un kökeni ile ilgili olarak ilk raporunu mart ayında yayınlamıştı. Örgüt virüsün 2019 yılının aralık ayında insanlara bulaşmasından önce muhtemelen bir hayvandan kaynaklandığı sonucuna ulaşmıştı.
Fakat G7 ülkeleri de dahil olmak üzere çok sayıda batılı ülke lideri raporun sağlamlığı hakkında şüphelerini dillendirmişti.
ABD Başkanı Joe Biden, Amerikan istihbarat servislerine salgının nasıl başladığı ile ilgili yeni bir çalışma yapmaları talimatı verdi. Çin’in batılı gözlemcilerin bazı kilit konumdaki laboratuvarlara girişine izin vermemesi de liderlerin şüphelerini yükseltiyor.
Şu ana kadar salgının yarasalar üzerinde koronavirüs denemeleri yapıldığına inanılan Vuhan Viroloji Enstitüsü’nden yayıldığına dair ciddi bir kanıt ortaya çıkmadı. Çok sayıda bilim insanı da böyle bir sızıntı ihtimalinin çok düşük olduğunu belirtiyor.
Öte yandan ilk soruşturmayı yürüten DSÖ ekibinden bir isim sızıntı teorisinin hayvan kaynaklı olduğu hipotezi kadar derin bir şekilde ele alınmadığını söylemişti.
Geçtiğimiz hafta DSÖ, Covid-19’un kökenine ilişkin soruşturmaların ikinci evresinde, Çin’i daha fazla iş birliği yapmaya çağırdı.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus yaptığı açıklamada, Çin’e daha fazla erişim ve şeffaflık çağrısı yaptı.
Ghebreyesus, hem Covid-19 salgını öncesi hem de sonrası verilere erişilmesi gerektiğini belirterek, ilk soruşturma aşamasında Çin’in verileri araştırma ekibiyle paylaşmadığını bildirdi.
Bu açıklamanın ardından Çin Dışişleri Sözcüsü Zhao Lijian Pekin yönetiminin ilk soruşturmada tam işbirliği içerisinde olduğunu belirtmiş ve iddiaları reddetmişti.
İlk soruşturma ocak ayında başladı
Daha önce virüsün kökenine ilişkin soruşturma başlatılması taleplerini reddeden Çin, uluslararası baskıların artmasıyla DSÖ heyetinin Vuhan’da incelemeler yapmasına izin vermişti.
DSÖ, ilk vakaların ortaya çıktığı Çin’in Vuhan kentine uluslararası bilim insanlarından oluşan bir heyet göndermişti.
İnceleme sürecinde bazı heyet üyeleri, Çinli yetkililerin salgının başındaki ilk vakalarla ilgili kendi hazırladıkları özetleri ve veri analizlerini kendilerine verdiğini ancak ham bilgileri paylaşmayı reddettiğini açıklamıştı.
Heyet, 29 Ocak’ta başladığı saha çalışmalarında, ilk vakaların görüldüğü Vuhan Deniz Ürünleri Gıda Pazarı’nın yanı sıra virüsün bir kaza sonucu dışarı çıktığı iddialarına konu olan Vuhan Viroloji Enstitüsünde de incelemeler yapmıştı.
2002-2003 dönemindeki Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS) salgınının ardından yarasa koronavirüslerinin genetik bilgilerinin olduğu bir arşiv yaratmak amacıyla kurulan enstitü, Covid-19’un buradaki laboratuvarda yapay üretildiği ve yanlışlıkla dışarı çıktığı iddialarına konu olmuştu.
Çinli yetkililer, söz konusu iddiaları reddetmiş, Covid-19’un başka bir ülkede ortaya çıktığı ve ithal dondurulmuş deniz ürünleriyle ülkeye geldiğine dair kanıtlanmayan, karşı iddialar ortaya atmıştı.
Covid-19, ilk kez Vuhan’daki gıda pazarında görülmüştü
Dünya, Covid-19 salgınından ilk kez Çin’in 31 Aralık 2019’da Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde “kaynağı bilinmeyen gizemli solunum yolu hastalığının” ortaya çıktığını DSÖ’ye bildirmesiyle haberdar olmuştu.
Hastalık, ilk kez Vuhan’da deniz ürünleri gıda pazarını ziyaret eden kişilerde görülmüş, sebebi anlaşılamayan “solunum rahatsızlığı” şikayetiyle 17 Kasım’da ilk hasta hastaneye başvurmuştu.
Akciğer iltihaplanmasına yol açan hastalığa yarasalarda bulunan bir beta koronavirüsün mutasyona uğramış hali olduğu tahmin edilen, daha önce bilinmeyen türdeki bir koronavirüsün sebep olduğu anlaşılmıştı.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***