Pandemi sonrası bugün ilk kez bir araya gelecek olan G7 ülkeleri, yoksul ülkelere bir milyar doz aşı bağışlamayı planlıyor. Yardım örgütleri ise bunun yeterli olmadığını, aşıların patent hakkının kaldırılmasını istiyor.
ABD, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve Kanada’dan oluşan G7 ülkelerinin devlet ve hükümet başkanları bugün İngiltere’nin güneybatısındaki Cornwall bölgesinde Carbis Bay Otel’de bir araya geliyor. Ana gündemi küresel sağlık sistemi olan zirvede, iklimin korunmasının yanı sıra Afganistan’ın geleceği, Rusya ve Çin’le ilişkiler gibi uluslararası konular da masaya yatırılacak. ABD Başkanı Joe Biden göreve geldikten sonra katılacağı ilk zirvede, Batılı demokrasilerin otokratlara karşı demokratik değerleri güçlendirmesi gerektiğini de ön plana çıkaracak.
Koronavirüs salgınına karşı somut adımların atılması beklenen zirvede dünyanın en güçlü ekonomilerinin yoksul ülkelere 1 milyar doz aşı bağışlaması bekleniyor. Ev sahibi İngiltere’den yapılan açıklamada, bağışlanacak aşıların dağıtımı ve aşı üretiminin yaygınlaştırılmasının da ele alınacağını söyledi. Zirvede ayrıca Carbis Bay Sağlık Bildirgesi adıyla bir ortak bir açıklama yapılacak. Pandemiyle mücadele etmek ve gelecekteki başka salgınlara karşı dünyayı dayanıklı hale getirmek için küresel çözümlere ihtiyaç duyulduğu vurgulanan açıklamada, çok yönlü hareket edebilmek ve güçlü küresel bir sağlık sistemi geliştirebilmek için G7 liderlerinin yükümlülük altında olduğuna da işaret ediliyor.
ABD’den 500 milyon doz aşı
Zirvesi öncesi liderler ülkelerinin yapacağı yardım miktarını açıklamaya başladı. ABD’nin 92 yoksul ülkeye ve Afrika Birliği’ne 500 milyon doz aşı göndereceğini duyuran Biden, bu aşıların sevkiyatının en geç önümüzdeki yılın Haziran ayına kadar uluslararası aşı inisiyatifi Covax’ın desteğiyle yapılacağını söyledi. İngiltere de 100 milyon doz aşı bağışlayacağını açıklarken Almanya’nın ise ne kadar destek sağlayacağı net değil. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Mayıs ayında Covax’a 30 milyon doz aşı bağışlamak istediklerini söylemişti. Öte yandan Almanya, Covax’a 1 milyar eurodan fazla mali destek sağlıyor.
Zirveye katılacak olan Avrupa Birliği de bu yılın sonuna kadar yoksul ülkelere 100 milyon doz aşı bağışlayacağını duyurmuştu.
Yardım örgütleri patent korumasının kaldırılmasını istiyor
G7 ülkelerinin bağış miktarını yeterli bulmayan yardım örgütleri ise korona aşılarını üzerindeki patent korumasının kaldırılarak aşı üretim teknolojisinin aktarılmasını ve bölgesel üretimin desteklenmesini istiyor. Bir milyar doz aşı bağışlanmasını memniyetle karşıladıklarını ifade eden uluslararası yardım kuruluşu Oxfom’dan Jörn Kalinski, “Ancak gönderilecek aşı sadece bu kadarsa bu başarısızlık olarak değerlendirilmelidir” dedi. Kalinski, Dünya Sağlık Örgütü’nün hesaplamalarına göre düşük ve orta gelirli ülkelerde nüfusun yüzde 80’inde sürü bağışıklığı sağlanması için 11 milyar doz ya da en az 8 milyar doz aşıya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Oxfam’la birlikte World Vision ve One adlı uluslararası yardım kuruluşları, aşı üreten ülkelere aşılar üzerindeki patent haklarının kaldırılması çağrısında bulunuyor. Ancak Almanya ve AB Komisyonu, bunun sorunları çözmeyeceğine işaret ederek patent muafiyetine karşı çıkıyor. Patent hakkının kaldırılmasına karşı çıkanlar, asıl sorunun üretim kapasitesinden kaynaklandığını söylüyor. ABD Başkanı Joe Biden da aşılar üzerindeki patent hakkından geçici olarak feragat edilmesi önerisinde bulunmuştu.
Zirvede, aşılar üzerindeki patent koruması da görüşülecek, ancak G7 içinde bu konuda görüş birliği bulunmuyor.