Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Afganistan’daki Kabil Havalimanı’nın güvenliğini Türkiye’nin yürütmesiyle ilgili ABD’yle yapılan müzakereye ilişkin “Adil külfet paylaşımı, finansal, teknolojik, lojistik desteğe ihtiyaç var” mesajını verdi.
Dışişleri Bakanlığı’nda bugün Corona virüsü salgını gerekçesiyle uzun zamandır yapılamayan basın mensuplarına yönelik bilgilendirme toplantısı geleneği yeniden başladı. Bu kapsamda Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Türkiye’nin dış politikasına ilişkin soruları yanıtlayarak açıklamalarda bulundu.
Bilgiç, Afganistan konusunda Amerika kaynaklı haberlere ilişkin herhangi bir doğrulamada bulunamayacağını söyledi ancak dün ve bugün Ankara’da Milli Savunma Bakanlığı’nın ev sahipliğinde ABD’yle teknik düzeyde müzakere yapıldığını anımsattı.
Bilgiç, “Afganistan’da ABD geri çekilme sürecini devam ettiriyor. Bu noktada Afganistan Ordusu’na desteğin sürdürülmesi, NATO’nun sivil temsilciliğinin güçlendirilmesi, Kabil’de Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nın güvenliğinin sağlanması önem arz ediyor. Eğer havalimanı güvensiz olursa Afganistan’da diplomatik temsilcilikler kalmayı sona erdirecek ve elbette Afganistan’la ulaşım açısından da önemli. NATO misyonu kapsamında, Kabil Havalimanı’nın güvenliğinin sağlanmasını 2015’ten beri Türkiye yürütüyor ancak adil külfet paylaşımı, finansal, teknolojik, lojistik desteğe ihtiyaç var. ABD’li heyet şu anda Milli Savunma Bakanlığımız’la temas içerisinde. Afgan hükümetiyle temaslarımız sürüyor, eğer Türkiye’nin görev alması söz konusu olursa Afganistan ile hukuki düzenleme yapılması gerekecektir” açıklamasında bulundu.
ABD’yle ilişkiler: “Liderlerce irade ortaya konuldu”
Bilgiç, ABD’yle Türkiye arasında Afganistan başlığı dışında diplomatik müzakereler olasılığıyla ilgili soru üzerine ise, “Sayın Cumhurbaşkanımızın Başkan Biden ile Brüksel’de yaptığı görüşmede böyle bir irade ortaya konuldu. Önümüzdeki dönemde işbirliği mekanizmaları hayata geçirilecek” dedi.
Bilgiç, S-400 hava savunma sistemiyle ilgili ABD tarafıyla müzakere yürütülmesi noktasında ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı Biden ile Brüksel’deki yüz yüze görüşmesini işaret ederek, “Cumhurbaşkanımız, ülkemizi bunları (S-400 sistemi) almaya iten meşru nedenleri Başkan Biden’a hatırlattı. Bunun dışında bir görüşme olduğuna dair bende bilgi bulunmuyor. Bu çerçevede görüşlerimiz en üst düzeyde ABD’li taraflara iletilmiş durumda” ifadesini kullandı.
ABD’de gündeme yansıyan “Türk Demokrasi Projesi” başlıklı yapılanmadan Türkiye’nin rahatsızlığı da bugünkü toplantıyla ortaya konuldu. ABD’de böyle bir sivil toplum örgütlenmesi oluşturulduğunu basından takip ettiklerini kaydeden Bilgiç, “İçerisinde FETÖ iltisaklı kişilerin bulunduğunu basında, açık kaynaklarda yer aldı. Bu tarz sivil toplum örgütlerinin Türkiye – ABD ilişkilerini yönlendirmesine izin verilmemesi gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu.
ABD’nin Yunanistan’a askeri yardımı ve Ege’de NAVTEX sorunu
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bilgiç, “ABD’nin Yunanistan’a askeri yardımda bulunma kararı almasıyla Türkiye’yi kuşatma planı mı uygulanıyor?” yönündeki bir soruya karşılık, “Bu varsayımsal sorulara yanıt vermem güç. ABD’nin Yunanistan’a askeri yardım yapması ve anlaşmayı onaylaması ABD’nin karar vereceği husus” yanıtını verdi.
Bilgiç, son günlerde Ege Denizi’nde turizm sezonu olmasına rağmen Yunanistan’ın açıkladığı NAVTEX’e karşılık Türkiye’nin de benzeri adım atmasıyla ilgili gelişmelere ilişkin de değerlendirmede bulundu. Bilgiç, “1998 tarihli Yunanistan ile mutabakatımız var. Atina Mutabakatı çerçevesince 15 Haziran – 15 Eylül tarihleri arasında tatbikat yapılmıyor. Yunanistan’ın bunu dikkate almadığını ve sahalarını aktif hale getirdiğini görüyoruz. Mütekabiliyet ilkesi gereğince Türkiye’nin askeri makamları da tatbikat sahalarıyla ilgili durumu güncelleyeceğini açıkladı. Yunanistan’ın bu mutabakatı ihlal etmesini ellerimiz bağlı şekilde izlememiz beklenmemeli” dedi.
Libya’da Türkiye’nin şerhi
Sözcü Bilgiç, Berlin Konferansı’nda Türkiye’nin şerh koyduğu hususa da açıklık getirerek, “Libya’daki sahadaki gerçeklerle bağdaşmayan bazı konularda çekincelerimizi koyduk, eğitmen ve danışmanlarımızın gayrimeşru paralı askerlerle aynı kefeye konulmasına müsaade etmeyeceğimizi vurguladık” değerlendirmesini aktardı.
Bilgiç, Mısır ile ilişkiler konusunda ise herhangi bir ilerlemeye işaret etmedi ancak iki bakanlık arasında diplomatik temasların sürdüğü bilgisini paylaştı.
Sözcü Bilgiç, ayrıca Türkiye’nin Afrika’yla ilişkilerine vurgu yaparak, şu anda elçiliği olan Afrika ülkesi sayısı 37 iken Türkiye’nin ise kıtadaki elçilik sayısını yakın zamanda 43’ten 44’e yükseltmeyi planladığını açıkladı.
Bu arada Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun 28 Haziran’da IŞİD ile Mücadele Toplantısı için Roma’da olacağı ve burada dar kapsamlı Suriye toplantısına katılacağı da bildirildi. Çavuşoğlu, 29 Haziran’da da G-20’nin bakanlar toplantısına katılacak.