İlk çeyrek yüzde 7’lik büyüme verilerinin ardından PMI (satın alma yöneticileri endeksi) ve BloombergHT tüketici güven endeksi verilerindeki düşüş, ortaya iki ayrı tablo çıkardı.
Mayıs ayındaki tam kapanmanın da etkisiyle bugün açıklanan PMI 49,3 seviyesine gerileyerek, 1 yılın ardından ilk kez eşik değer olan 50,0’ın altında kaldı. Öte yandan BloombergHT’nin tüketici güven endeksi ise 55,20 ile son 11 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti.
TIKLAYIN: İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi pandemi yasaklarının etkisiyle Mayıs ayında geriledi
TIKLAYIN: Bloomberg HT: Tüketici güveni son 11 yılın en düşük seviyesinde
Paraanaliz‘de yer alan analizde söz konusu düşüşlerin sebebinin sadece Mayıs ayında yaşanan kapanma ve Türkiye genelinde uygulanan kısıtlamalar olmadığına dikkat çekildi.
“Türkiye ekonomisi yön değiştiriyor”
Analizde, Covid-19 salgınının imalat sanayisini olumsuz etkilediği ancak 2020’de ekonomiye sağlanan parasal ve kredi desteklerinin etkisi geçtikçe Mayıs ayı verilerine yansıdığı ve Türkiye ekonomisinin yön değiştirdiği ifade edildi.
Ayrıca üretim ve yeni siparişler yavaşlarken istihdam artış hızının son bir yılın en düşük düzeyinde gerçekleştiğine dikkat çekildi. Analizde, açıklanan verilerin detaylarına bakıldığında imalat sanayiindeki tek sorunun Türkiye içindeki kısıtlamalar olmadığı söylendi.
Tedarik sorunları ve hammadde teminindeki zorluklara değinilen analizde şu değerlendirmeler yapıldı:
“Küresel ekonomik dinamiklere bağlı olarak, Covıd-19 sonrası tedarik zinciri sorunları Türkiye imalat sanayiini de olumsuz etkiliyor. Tedarikçilerin teslim sürelerindeki belirgin artışlar izlenmekte. Ham madde teminine ilişkin zorluklar devam ederken bu durum girdi maliyetleri ile satış fiyatlarındaki artışların hızlanmasında etkili oldu. Hatta TL’nin Nisan ayından beri devam eden değer kaybına bağlı olarak Mayıs’ta girdi maliyeti enflasyonu Nisan’ın da üzerinde. Doğal olarak da firmalar artan maiyetle güçlü iç talep birleştiğinde, satış fiyatlarını keskin şekilde yükseltti.”
Analizde ayrıca İmalat sanayi firmalarının şimdilik salgın kısıtlamalarının kalkmasıyla “güçlü büyümeye” yeniden dönüş olabileceğini düşündüklerini aktardı. Artan maliyetlerin tüketici tarafına yansıtılacağı ifade edilen analizde, bu durumun enflasyonist baskıları Mayıs ayının ötesine taşınacağı söylendi.
“Son 11 yılın en düşük güven endeksi, salgının ötesinde bir duruma işaret ediyor”
BloombergHT’nin son 11 yıldaki en düşük tüketici güven endeksini açıklaması da yine analizde, salgının ötesinde bir durum olarak değerlendirildi.
Güvensizliğin artmasına rağmen tüketim iştahının devam ettiğini, önümüzdeki dönemde artmaya devam eden enflasyonun mal ve hizmetleri pahalılaştıracağı beklentisini oluşturduğu aktarıldı.