Suudi Arabistan salgın nedeniyle iki yıldır hac yapılmasına izin vermiyor. Bu durum hac ve umre üzerinden milyarlarca lira gelir elde eden Diyanet’i olumsuz etkiledi.
Diyanet’in son iki yılda yapılamayan hac ve umrelerden dolayı uğradığı zarar yaklaşık 9 milyar dolara yaklaştı.
Suudi Arabistan bu yıl da koronavirüs salgınını gerekçe gösterip hac ve umre ziyaretlerini kabul etmeyeceğini açıkladı. Bu durum her yıl yaklaşık 80 bin hacı adayı ile yaklaşık 500 bin kişinin umre yapmalarına aracılık eden Diyanet’i olumsuz etkiledi. Diyanet İşleri Başkanlığı, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da umre ve hacdan gelir elde edemedi.
GEÇEN YIL DA TÜRK HACI ADAYLARI GİDEMEMİŞTİ
Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanlığı, yaptığı açıklamada, koronavirüs nedeniyle sadece Suudi Arabistan’da yaşayan sınırlı sayıdaki hacı adayına izin verileceğini duyurdu. Bu gelişmenin ardından Diyanet İşleri Başkanlığı da koronavirüs nedeniyle geçen yıl olduğu gibi bu yıl da hac ibadeti için Türkiye’den hacı adaylarının kutsal topraklara gidemeyeceğini ilan etti. Suudi Arabistan geçen yıl Türkiye’ye hac için 83 bin 430 kontenjan vermişti. Normal şartlarda bu yıl da 80 binin üzerinde Türk hacı adayının kutsal topraklara gitmesi bekleniyordu.
HAC VE UMRE YABANCI PARA CİNSİNDE
Yurt içinde ve yurt dışında hac ve umre ile ilgili olarak alınan ücretler ile harcamaların muhasebesini Diyanet Vakfı yapıyor. En ucuz hac ücreti 16 bin 400 Suudi Arabistan Riyali (36.408 TL), en ucuz umre ziyareti ise 1.050 dolar (8800 TL) olarak belirlenmişti. Diyanet tarafından yapılan hac ve umrelerden alınan ücretlerin önemli kısmı gelir olarak vakfa kalıyor. Diğer acentelerin kutsal topraklara gerçekleştirdiği ziyaretlerden alınan paraların önemli bir kısmı da Diyanet Vakfı’na verilmesi eleştirilere konu oluyordu. Diyanet son iki yılda pandemi nedeniyle gerçekleştiremediği hac (3.5 milyar lira) ve umre (5.3 milyar lira) ziyaretlerinden dolayı yaklaşık 8.8 milyar lira gelir kaybına uğradı.
DÖVİZDEKİ ARTIŞ DİYANET’İN KASASINI DOLDURDU
Umre ve hac ücretlerinin döviz üzerinden olması son yıllarda ücretin katlanmasına neden oldu. 2011 yılında 6 bin 273 lira olan en uygun hac ücreti bu yıl altı kat artarak 36 bin 408 liraya kadar çıktı. Yıllara göre hac ücretlerinin gelişim seyri ise şöyle:
2011 6.273 TL
2012 6.248 TL
2013 6.363 TL
2014 8.040 TL
2015 9.673 TL
2016 10.901 TL
2017 13.480 TL
2018 17.988 TL
2019 24.201 TL
2020 28.646 TL
2021 36.408 TL
DİYANET’İN MERKEZİ BÜTÇEDEN ALDIĞI PAY DA KATLANDI
Diyanet, merkezi bütçeden aldığı payın birçok bakanlığın bütçesini geride bırakması nedeniyle eleştirilerin odağında oldu. Diyanet’in yıl içerisinde aldığı ek bütçeler hariç son 6 yıldaki bütçesi ise şu şekilde oluştu:
2015 5.75 milyar lira
2016 6.50 milyar lira
2017 6.87 milyar lira
2018 7.78 milyar lira
2019 10.45 milyar lira
2020 11.51 milyar lira
2021 12.98 milyar lira