Türkiye’nin Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkilerinde ciddi bir anlaşmazlık yaşadığı Rus S-400 füze savunma sistemi konusunda herhangi bir tutum değişikliğine gitmesi beklenmiyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu konuda Türkiye’nin farklı bir adım atmayacağını Pazartesi günü Brüksel’deki NATO Zirvesi sırasında göreve gelmesinden bu yana ilk kez yüz yüze görüştüğü ABD Başkanı Joe Biden’a ilettiğini söyledi.
Zirve sonrası gittiği Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, ‘‘Türkiye olarak gerek F-35 gerekse S-400 konusunda farklı bir adım atmamızı beklemeyin’ dedim. Çünkü biz F-35’te üzerimize düşeni yaptık ve parasal olarak vermemiz gerekenleri verdik. S-400 ile ilgili olarak da biz sizden Patriot istedik, siz vermediniz; tam aksine üslerimizde bulunanları da aldınız. Dolayısıyla biz ne yapacaktık? Başımızın çaresine bakacaktık. Yakın markajda işleri takip etmemiz lazım. Biz bütün haklarımızın takipçisi olacağız. Savunma sanayisi ile ilgili tüm konuları, müşterek atabileceğimiz adımları görüşmeye devam edeceğiz. Bundan sonraki süreçte de Dışişleri Bakanımız, Milli Savunma Bakanımız ve Savunma Sanayii Başkanımız muhataplarıyla görüşmek suretiyle bu süreci yürütecekler’’ dedi.
Amerikan Başkanı’nı Türkiye’ye davet ettiğini yineleyen Erdoğan, Biden’ın aşırı yoğun programı nedeniyle henüz takvimin belirlenmediğini ifade etti.
Erdoğan: ‘‘Biden ile ilişkilerimizi müttefikliğe ve stratejik ortaklığa yakışır şekilde sürdürmek arzusundayız’’
ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde YPG ile yaptığı işbirliğine yönelik eleştirilerini Biden’a da aktardığını belirten Cumhurbaşkanı, Türk-Amerikan ilişkilerinin güçlendirilmesinden yana olduğunu ortaya koyan mesajlar verdi.
Erdoğan, ‘‘Terörün hedefi olan bir müttefikin yanında durmak yerine, o müttefikin mücadele ettiği terör örgütlerini tercih etmek tarihi bir hatadır.
Biz kendi göbeğimizi kendimiz keseriz. Bu işin başka yolu yok. Bunu Libya’da ispat ettik, Suriye’de ispat ettik, burada ispat ettik. Bundan sonra da ispat etmeye devam edeceğiz. Bunları da Sayın Biden’la çok açık, net konuştum. Biden ile ilişkilerimizi müttefikliğe ve stratejik ortaklığa yakışır şekilde sürdürmek arzusundayız. Amerika ile Suriye’den Libya’ya, terörle mücadeleden enerjiye, ticaretten yatırımlara kadar geniş bir yelpazede ciddi işbirliği potansiyeline sahibiz. Ülkelerimiz arasındaki mevcut mekanizmaları işleterek bu potansiyeli tam manasıyla hayata geçirmeyi hedefliyoruz’’ diye konuştu.
Türkiye petrol alanında Azerbaycan’la Libya’da işbirliği arayışında
İki gün kaldığı Azerbaycan’da Ermenistan işgalinden kurtulan Şuşa kentini ziyaret eden ve Ulusal Meclis’te konuşma yapan Erdoğan, ‘‘kıymetli dostum’’ olarak bahsettiği Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le Libya’da petrol alanında işbirliği yapılmasının gündeme geldiğini ifade etti.
Erdoğan, ‘‘ Nasıl şu anda TAP’da (Trans Adriyatik Boru Hattı) TANAP’da (Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı) birlikteliğimiz varsa, biz değerli dostum İlham Aliyev kardeşimizle böyle bir adımı Libya’da da atabiliriz. Onların bu konularda belli bir birikimi var, deneyimi var. Aynı birikim ve deneyim bizde de olduğuna göre, hatta rafinaj olayında da bazı adımlar atmak mümkün. Bu tür adımları da atabiliriz. Ben kendisine de bu teklifi yaptım. O da böyle bir şeyden memnun olacağını, böyle bir adıma kendilerinin de girebileceğini söyledi. Temennim odur ki bu adımları beraber atmak suretiyle sadece Avrupa’ya açılmak değil hem kendi ülkemizde hem çok daha farklı ülkelere inşallah yayılma fırsatını da buluruz’’ dedi.
Karabağ Savaşı’nın bitmesinin ardından ülkenin geri kalanıyla kara ve demiryolu bağlantısı olmayan Nahcıvan Özerk Cumhuriyeti’nin Azerbaycan’a bağlamak için Zengezur koridorunun açılması gündeme gelmişti.
Erdoğan’dan ‘‘6’lı platform’’ önerisi
Açılması halinde Türkiye’yi de Hazar Denizi’ne bağlayacak koridor hakkında ne Ermenistan ne de Rusya net bir tutum sergilemiyor. Bu konuda Rusya lideri Vladimir Putin’le görüşeceğini söyleyen Erdoğan, altı ülkenin içinde olacağı bir ‘‘platform’’ kurulması önerisini yineledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘‘Azerbaycan’ın Zengezur projesini çok önemli görüyoruz ve destekliyoruz. Açılacak olan bu koridor bütün bölge için çok önemli bir imkan olacak. Bu konuyla ilgili olarak şu an itibarıyla Rusya tarafında bir görüş ayrılığı ya da bu işi geciktirme gibi bir niyet olduğuna ihtimal vermiyorum. Tam aksine, Rusya burada daha yardımcı bir hava içerisinde. Gerek İlham Aliyev kardeşimin görüşmeleri var, gerekse yakın bir zamanda ben de ikili bir görüşmeyi Sayın Putin’le yapacağız. Ama biz tabi şu an bir şeye kilitlendik. O da 5 yıllık anlaşma. Bu 5 yıllık anlaşmayla bu adımı atalım istiyoruz. Buralarda da bu platform konusunu, dün de söylemiştim bugün de söylüyorum. Bu platformun başını çeken ülkeler olarak Rusya var, Türkiye var, Azerbaycan var, İran var. Bunun yanında istiyoruz ki Gürcistan da bulunsun, istiyoruz ki Ermenistan da bulunsun. Rusya bu işin olmasını istiyor. Biz hakeza öyle. Bu güzergah tabi Azerbaycan’a büyük imkanlar sağlayacak. Aynı şekilde tabi Ermenistan’a da büyük avantajlar sağlayacak. Bu konuyla ilgili olarak Rusya’nın da olumlu bakışı var’’ dedi.
‘‘Türkiye, Afganistan’da daha fazla sorumluluk alabilir’’
Türkiye’nin savunma sanayinde attığı adımların NATO toplantısında ilgi gördüğünü belirten Erdoğan, Baykar’ın ürettiği SİHA’ların (silahlı hava aracı) Polonya tarafından satın alındığına dikkat çekerek bu antlaşmanın Türk savunma sanayine Avrupa pazarına girme imkanı doğurduğunun altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinden sonra Türkiye’nin bu ülkede daha fazla sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu da bir kez daha ifade etti.