NATO askerlerinin Afganistan’dan geri çekilme süreci devam ederken, Türkiye’nin, geri çekilmenin ardından Kabil’deki Hamid Karzai Havaalanı’nın güvenliği ve yönetimini üstlenme teklifinde bulunduğu haberi gündemde.
Reuters’un haberine göre, Türk yetkililer teklifi Mayıs ayında yaptıklarını söylerken, Amerikalı yetkililer Ankara’nın önerisinin bazı maddelerinin üzerinden geçilmesi gerektiğini belirtiyor.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, konuyla ilgili gazetecilerin sorusuna verdiği yanıtta, havaalanında güvenliğin tam olarak ne şekilde sağlanacağıyla ilgili nihai bir kararla ilgili bilgisi olmadığını ancak NATO zirvesinde Türkiye ile gerekli görüşmelerin yapılacağını söyledi.
Kirby: “Bildiğim kadarıyla nihai bir karar alınmadı”
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby bugün düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin konuyla ilgili sorularını yanıtlarken şunları söyledi: “Bugün size, Türk liderlerle görüşmelere dair yapabileceğim bir açıklama yok. Ancak havaalanının geleceği ve Afganistan’daki diplomatik varlığımızın korunabilmesi açısından havaalanının güvenliğinin önemiyle ilgili olarak Savunma Bakanı Lloyd Austin, Amerika Merkez Kuvvetleri Komutanı Kenneth Mackenzie ve Genelkurmay başkanı Mark Milley ile yakın temas içinde.”
Kirby ayrıca, “Bildiğim kadarıyla havaalanında güvenliğin tam olarak nasıl sağlanacağı, bunu kimin yapacağı ve hangi çerçevede yürütüleceğiyle ilgili henüz nihai bir karar alınmadı” dedi, Savunma Bakanı Lloyd Austin’in bu konuyla “yakından ilgilendiğinin” altını çizdi.
Gelecek hafta düzenlenecek NATO zirvesinde bu konunun ele alınıp-alınmayacağının da netleşmediğini söyleyen Kirby görüşmelerin devam ettiğini tekrarladı ve Ankara’nın Hamid Karzai Havaalanı’nda güvenliği sağlama konusundaki planlarıyla ilgili olarak Türk yetkililerle de görüşmeyi umduklarını belirtti.
Alınacak kararla ilgili olarak yorum yapmaktan kaçınan Kirby, “Sürecin önüne geçip size kararın ne zaman alınacağıyla ilgili bir tarih verip nasıl bir karar alınacağıyla ilgili tahmin yürütmek istemem” şeklinde konuştu.
Reuters’ın haberinde, Amerika ve müttefiklerinin 11 Eylül’e kadar Afganistan’dan asker çekmeyi tamamlama kararı almasının ardından, geçen ay düzenlenen NATO toplantısında Türkiye’nin havaalanın güvenliğini sağlama önerisini gündeme getirdiği belirtiliyor. Bilgiyi Reuters ile paylaşan Türk yetkili, bu çerçevede NATO ve Amerika ile konu hakkında görüşmelerin sürdürdüğünü belirtti.
Savunma Bakanı Hulusi Akar da, Hürriyet gazetesinde dün yayınlanan röportajında şu ifadeleri kullandı: “Afganistan ile ilgili ABD’lilerle görüşüyoruz. Salı günü NATO Savunma Bakanları toplantısında konuştuk, ABD’liler ile heyetler arasında konuşuluyor. Bizim şartlara bağlı olarak Afganistan’da kalma niyetimiz var. Şartlarımız nedir? Siyasi, mali ve lojistik destek. Bunlar yapıldığı takdirde biz Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nda kalabiliriz. Şartlarımızla ilgili cevabı bekliyoruz. Bununla birlikte Afgan halkı bizim kardeşimiz. Hedef Afganistan’da sulhu, sükunu sağlamak. Bizim tarihi kardeşliğimiz var. Afgan halkı istediği müddetçe Afganistan’da kalabilmek, yardımcı olabilmek istiyoruz.”
Reuters’a konuşan Amerikalı yetkililer de Türkiye’nin teklifini memnuniyetle karşıladıklarını ancak teklif kapsamında Amerika’dan “fazla destek” beklediğini ileri sürdü. Türkiye ile diğer konulardaki uzlaşmazlıkların da teklifle ilgili endişe yarattığı ancak Amerikalı yetkililerin bu endişeleri giderme yolunu aramaya hazır olduklarını söyledikleri belirtiliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden ile gelecek hafta bir araya geleceği NATO zirvesinde Afganistan’daki son durum ve geleceğe dönük planlar yeniden görüşülecek.
Amerika’nın Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) desteği, İsrail-Filistin uzlaşmazlığına yaklaşımı ve Halkbank davası da iki ülke arasında gerginlik yaratan başlıca konular arasında.
Afgan yetkililerden ve Taleban’dan yorum yok
Taleban milislerinin şiddet olaylarını devam ettirdiği Afganistan’da, başkentteki havaalanının işletmesinden Türkiye’nin sorumlu olmasıyla, ülkeyle diplomatik temasları askıya alan bazı ülkeler de yeniden misyon faaliyetlerine dönebilir.
NATO misyonu kapsamında Afganistan’da 500 askeri bulunan Türkiye’nin havaalanının yönetimi için de ülkeye yeni birlik gönderme planı gündemde.
Afgan yönetimiyle Taleban temsilcileri konuyla ilgili sorulara henüz yanıt vermiş değil. Ülkede devam eden şiddetle ilgili olarak taraflar birbirlerini suçlarken, Taleban’ın Türkiye’nin teklifine sıcak bakıp-bakmayacağı da merak konusu.