Pakistan Başbakanı İmran Han, Çin’in Doğu Türkistan’da uyguladığı baskıları ve insan hakları ihlallerini dile getirmeyi reddetti. Han, HBO’da yayımlanan röportajında, Çin’in Doğu Türkistan’daki faaliyetlerine yönelik gazetecinin ısrarlı sorularını yanıtsız bıraktı. Pakistanlı lider, zaman zaman da konuyu farklı noktalara çekerek küresel çapta yaşanan diğer insan hakları ihlallerine yöneldi.
İslam dünyasının önde gelen liderlerinden biri olan İmran Han, Batı’da, özellikle de Avrupa ülkelerinde İslamofobiye karşı açık kampanya yürütüyor. Ancak Çin’e karşı sessizliği, Pekin’in ülkesi üzerindeki etkiye dair ipuçları veriyor. Axios’da yer alan habere göre Pakistan Başbakanı İmran Han, Çin’e bir nedenden dolayı tepkisiz; “mali sıkıntı yaşayan Pakistan, milyarlarca dolarlık kredi veren ve bu ülkede yatırım yapan Çin’e finansal anlamda giderek bağımlı hale geliyor.”
“Nefret döngüsünün kırılmasında başı çekmek bizim görevimiz”
Pakistan Başbakanı Han, geçen yıl, Müslüman ülkelerin liderlerine dünyada yükselen İslamofobi’ye karşı ortaklaşa bir strateji benimsenmesi çağrısında bulunmuştu. Han, Twitter hesabından “Müslüman ülkelerin liderlerine” başlığıyla paylaştığı mektubunda, dünya genelinde özellikle Avrupa ülkelerinde yükselen İslamofobi’ye işaret ederek, “Müslüman dünyası için bu mesajı birlik ve açıklıkla dünyanın geri kalanına iletmenin zamanı geldi, özellikle de Batı dünyasına, böylece İslamofobi’ye, İslam’a ve Peygamberimiz Hazreti Muhammed’e saldırılara bir son verilir.” ifadelerine yer vermişti.
Mektubunda, ötekileştirmenin radikalleşmeye yol açtığını ve bu kısır döngünün aşırılık yanlıları için alan açmayı sürdürdüğüne vurgu yapan Han, “İslam dünyasının liderleri olarak şiddeti ve hatta ölümü besleyen bu nefret döngüsünün kolektif olarak kırılmasında başı çekmek bizim görevimizdir.” ifadelerini kullanmıştı.
Ancak Han, ülkesinin sınırının hemen karşı tarafında Çin’in bir milyondan fazla Uygur ve diğer Türki Müslüman halklara mensup insanları toplama kamplarına almasına sessiz kaldı.
Han, gazeteci Jonathan Swan’ın tanık ifadeleri, uydu görüntüleri ve diğer kanıtları da anımsatarak ısrarlı sorularına, “Pekin’in Doğu Türkistan’da uyguladığı baskıyı reddettiğini, böyle bir şey olmadığını söylediğini” aktararak yanıt verdi.
“Onlara oldukları gibi saygı duyuyoruz”
Swan, “Sınırınız boyunca, Çin’in batısında, Pekin hükümeti, 1 milyonun üzerinde Uygur Müslümanı toplama kamplarında hapsetti. Çin hükümeti Müslümanlara işkence yapıyor, onları zorla kısırlaştırıyor, camileri yok ediyor. Aynı zamanda namaz kılan, oruç tutan Müslümanlar hatta çocuklarına Müslüman adını verenler cezalandırılıyor. Sayın Başbakan, Avrupa ve Amerika’daki İslamofobiye karşı çok açık sözlüsünüz ancak Çin’in batısında (Doğu Türkistan) Müslümanlara uygulanan soykırıma karşı tamamen sessizsiniz. Neden?” sorusunu yöneltti.
Pakistan lideri İmran Han, “Çinlilerle her ne sorunumuz olursa olsun, kapalı kapılar ardında konuşuyoruz. Çin, en zor zamanlarımızda bizim en büyük dostlarımızdan biri oldu. Ciddi sıkıntı içindeyken, ekonomimiz zor durumdayken, Çin imdadımıza yetişti. Bu yüzden onlara oldukları gibi saygı duyuyoruz.” diye yanıtladı.
“Neden Keşmir halkı görmezden geliniyor?”
Ayrıca Pakistan Başbakanı İmran Han, Doğu Türkistan meselesinin Batı’da neden fazlaca yer bulup, Keşmir’in neden konuşulmadığını gündeme getirdi. Han, “Bu mesele nasıl oluyor da Batı dünyasında bu kadar büyük bir sorun oluyor? Neden Keşmir halkı görmezden geliniyor? Uygurlara neler olduğuna kıyasla bu mesele çok daha alakalı, 100 bin Keşmirli öldürüldü, Bölgede 800 bin Hint askeri bulunuyor. Keşmir bir anlamda açık hava cezaevi konumunda ve 9 milyon Keşmirli bu durumda. Neden sorun olmuyor? Bence bu iki yüzlülük.” dedi.
“Çin’in Pakistan’a akıttığı büyük meblağlardaki para nedeniyle Doğu Türkistan’daki soykırıma sessiz kalmasının bir noktada kendisini rahatsız edip etmediği” yönündeki soruya, İmran Han, “Dünyada neler olduğuna bakıyorum. Filistin’de, Libya’da, Somali’de, Suriye’de, Afganistan’da neler yaşınıyor. Her şeyi mi konuşmaya başlayayım? Ben sınırımda, ülkemde neler olduğuna odaklanıyorum.” diye cevapladı.
Gazetecinin, “Ama orası sizin sınırınız.” hatırlatmasına Han, “Hayır, orası Pakistan’ın bir parçası değil. 100 bin Keşmirli öldü. Keşmir meselesi beni daha çok ilgilendiriyor. Çünkü Keşmir’in yarısı Pakistan’da.” savunmasında bulundu.
Gazeteci Jonathan Swan’ın Doğu Türkistan’a atıfla, “Devasa bir insan hakları vahşeti var.” hatırlatmasına, Pakistan Başbakanı İmran Han, “Öncelikle bundan emin değilim. Çünkü Çinlilerle konuştuğumuzda, bize tablonun bu olmadığını (soykırım olmadığını) söylüyorlar.” sözleriyle yanıtladı.
Ayrıca Swan’ın “Yani Çin’in Doğu Türkistan’da yaptıklarıyla herhangi bir şekilde ilgilenmiyorsunuz?” sorusuna Han, bir kez daha “Çinlilerle görüşmelerimiz her zaman kapalı kapılar ardında olacak.” diye cevapladı.