Üniversite öğrenimi sırasında Kredi Yurtlar Kurumu’ndan (KYK) kerdi alan ancak iş hayatına atılamadıklarından borçlarını ödeyemeyen milyonlarca genç mağdur durumda. KYK Borçluları Haraketi adıyla örgütlenen gençlerin talebi borçların silinmesi.
Son yıllarda ne zaman bir yolsuzluk, adam kayırmacılığı, rant iddiası gündeme gelse sosyal medyada ve farklı platformlarda, “Paraları birilerine yedirene kadar bari KYK’lıların kredi borçlarını silseydiniz” eleştirileri yapılıyor.
KYK’lı olarak adlandırılan kesim, Kredi Yurtlar Kurumu’ndan (KYK) üniversite öğrenimi süresince kredi alanlar olarak biliniyor.
Üniversite öğrenimi süresince KYK, ihtiyacı olan gençlere burs ve kredi imkanı sağlıyor. Verilen bursların geri ödemesi yok ama kredi için durum farklı.
2020 yılında lisans öğrencilerine 550, yüksek lisans öğrencilerine bin 100 ve doktora öğrencilerine bin 650 lira aylık kredi verildi.
Verilen kredinin üniversite öğreniminin ardından geriye dönük enflasyon oranları hesaplanarak geri ödenmesi gerekiyor.
Sorun da burada başlıyor. Öğrenimi bittiği halde borcu geri ödeyemeyen veya ödemeyen yüzbinlerce insan var. Bu sayı her geçen gün artıyor.
Çünkü 209 üniversite ile beş de yüksek okulun olduğu ve her yıl da yenilerinin açıldığı Türkiye’de üniversiteli sayısı da geçmişle kıyaslanmayacak sayılara ulaşmış vaziyette.
Üniversiteli sayısı artınca dolayısıyla KYK borçlusu sayısı da artıyor.
KYK borçlarını ödeyemediklerinden mağdur olan bir grup gencin ve ailelerinin de desteğiyle bir araya gelerek oluşturduğu “KYK Borçluları Hareketi”nin sesi son süreçlerde daha fazla duyulur hale geldi.
Yaptıkları eylemlerle seslerini duyurmaya çalışıyor. Eylemlerde toplumdaki yolsuzluk iddialarına da atıfta bulunuyor.
En temel hakları olan eğitim için aldıkları ancak düşük bir rakam olduğu için okurken pek de bir yaraya da merhem olmayan, ancak biriktikçe ve üzerine faiz bindikçe hayata atılmanın başında kendileri için büyük bir soruna dönüşen kredi borçlarının iptalini istiyor.
KYK Borçluları Hareketi’nin sözcülerinden Merve Bektaş, Independent Türkçe’den Ali Kemal Erdem’in sorularımızı yanıtladı.
“5,5 milyon KYK borçlusu var. Açıklanan borç miktarı da 5,5 milyar lira”
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
Trakya Üniversitesi Arkeoloji Bölümü son sınıf öğrencisiyim. Şu an İstanbul’da ailemle yaşıyorum. Mezuniyetime 2 hafta gibi bir süre kaldı ancak borcumun güncel tutarı 27 bin 664 lira.
Türkiye’de kaç KYK borçlusu var ve talep edilen borcun tutarı nedir?
Bizim hesaplamalarımıza göre 5,5 milyon KYK borçlusu var. Defalarca çeşitli bakanlıklara sormuş olmamıza rağmen sorularımızla ilgili net cevaplar alamadık. Gençlik ve Spor Bakanlığı, ‘toplam borçlu sorusunu bizim alanımız değil’ diyerek Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, Hazine ve Maliye de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na attı. Aylar sonra Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından 5,5 milyar liralık toplam borç tutarı açıklandı. Biz hareket olarak tutarın doğru olduğunu düşünmüyoruz.
“300 bin kişi icraya verildi” iddiası
Borcunu ödeyemediği için hapse giren, hacze uğrayan veya benzeri sorunlar yaşayanlar oluyor mu?
Hapse giren arkadaşımız yok ancak 300 bin kişinin icraya verildiğini biliyoruz ve çeşitli işlerde çalışarak ufak tefek maaşlar alan çok fazla borçlunun maaşının bir kısmına e-haciz uygulanmakta.
“Üniversitede okumak için bu borca imza atmaktan başka çaremiz yoktu”
Sizlere itiraz eleştirenler, “Parayı alırken iyiydi, şimdi neden ödemiyorsunuz?” diyorlar. Bu eleştiriye cevabınız nedir?
Bu itirazları hareket olarak ciddiye almıyoruz. Çünkü biz bu kredileri alırken de rakam iyi değildi. Verilen para yetersizken bizler zaten eğitim hayatımızın yanı sıra geçici işlerde çalışarak geçimimizi sağlamak zorundaydık. Bu itirazları yapan arkadaşlar sandığımız kadarıyla milyonlara nazaran çok daha rahat bir üniversite hayatı geçirmişler ama 5,5 milyon insanın üniversite okumak için bu borca imza atmaktan başka şansı yoktu. Bu bizim için keyfi bir imza değil aksine zorunlu bir imzaydı.
“Talebimiz borçların tamamen şartsız silinmesi”
Tam olarak talebiniz nedir? Paranın ödenmemesi yoksa ertelenmesi mi?
KYK borçlarının ödemeleri ertelense de borçlar bu ertelemeye rağmen faizlenmeye devam ediyor. Bizim ana talebimiz KYK borçlarının tamamen, şartsız olarak silinmesi. Halen devam etmekte olan KYK kredilerinin bursa çevrilmesi, her öğrenciye yeterli miktarda geri ödemesiz burs verilmesi ve gençlere istihdam sağlanması.
“Eğitim ücretsiz ise 5,5 milyon insana ait olan borç ne borcu”
Yine benzer şekilde itiraz edenlerin “Bir kere affedilirse bir daha kimse borcunu ödemez” eleştirilerine ne diyorsunuz?
Zaten taleplerimizden birisi bu kredilendirme sisteminin sona ermesi. Çünkü Anayasa’nın maddelerinden birisi Türkiye’nin laik demokratik sosyal ve bir hukuk devleti olduğu yönünde. Sosyal devletlerde eğitim ücretsizdir. Ancak var olduğumuz noktada şunu sormak da en doğal hakkımız; Türkiye bir sosyal devletse ve eğitim ücretsizse 5,5 milyon insana ait olan bu borç ne borcudur?
“Aynı dertten muzdariptik, birlikte mücadeleye başladık”
KYK borçluları hareketi olarak nasıl bir araya geldiniz?
KYK borçluluğu dün ya da bugün ortaya çıkmış bir problem değil. Tekil tekil hepimiz bu dertten muzdariptik. Artan işsizlik, sağlanmayan istihdam, gitgide büyüyen geleceksizliğe rağmen bir de KYK borçlarına çok yüksek tutarlarda uygulanan faiz bize örgütlenmek ve bir araya gelerek mücadeleyi yükseltmekten başka bir yol olmadığını ispatladı. Biz de bir araya gelerek KYK Borçluları Hareketi’ni oluşturduk.
“Her fikirden insan var”
Hareket bir siyasi hareketin bünyesinde mi yoksa bağımsız bir grup mu?
KYK Borçluları Hareketi içinde örgütlenen değişik fikirlerden ve siyasi görüşten çeşitli arkadaş var. Mücadelemizi bağımsız bir şekilde sürdürüyoruz.
Bugüne kadar hangi etkinlikleri gerçekleştirdiniz?
Kuruluşumuzu sosyal medyadan deklare ettikten hemen ertesi gün bir forum yaptık ve yol haritamızı belirledik. Ekim ayında İstanbul il KYK müdürlüğü önünde ilk eylemimizi yaptık, sonrasında Kayseri’de ikinci eylemimizi yaptık. Düzenli olarak topluca milletvekili görüşmeleri ve yayınları, podcastler, tag çalışmaları yaptık.
Bundan sonrası için düşündüğünüz çalışmalar var mı?
Tabi ki var. Her yerel kendi çalışmasını kendisi belirliyor. KYK Borçluları Hareketi harekete geçti diyebiliriz.
“Silinen vergi borçlarını, hibe edilen kredileri soruyoruz”
Son süreçlerde Peker’in açıklamaları ile gelişen olayların söylemlerinize destek verdiğini düşünüyor musunuz?
Aslında Peker’in açıklamalarını bizler zaten biliyorduk. Bizim için malumun ilanı dışında bir yere tekabül etmiyor. Kurulduğumuz ilk günden beri silinen vergi borçlarını, hibe edilen kredileri soruyoruz. Ve tüm bunlara rağmen KYK borçlusunun sesini duymayanlara son kez seslenelim; ne şirketlerin ne sermayedarların değil KYK’lıların borçlarını sileceksiniz. KYK borçları silinene, taleplerimiz karşılanana kadar mücadele etmeye devam edeceğiz.
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – ALİ KEMAL ERDEM