UEFA, Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2020) gibi büyük turnuvalarda A’dan Z’ye her şeyi belirleyen kurallara sahip.
UEFA’nın turnuva için belirlediği kurallar 70 sayfadan ve 19 bin kelimeden oluşuyor.
UEFA, kendi web sitesinde bu kadar detaylı düzenlemeler içerisinde futbolseverlerin gözden kaçırabileceğini düşündüğü 10 kritik düzenlemeyi bir araya getirdi:
1. Şampiyonluk Kupası
EURO 2020’nin final maçı, 11 Temmuz’da Londra’nın Wembley Stadı’nda oynanacak.
Maçın ardından düzenlenecek ödül töreniyle kazanan takıma resmi UEFA’nın resmi Avrupa Şampiyonası kupası olan Henri Delaunay Kupası takdim edilecek.
Ancak genel kanının aksine, takımlar bu kupayı ülkelerine geri götürmüyor. Törenin ardından UEFA kupanın orijinalini geri alıyor ve şampiyon takıma da bu kupanın gerçek boyutlarında bir kopyası veriliyor.
Ayrıca kazanan takımın kendisine verilen kupayı herhangi bir nedenle başka bir ülkeye götürmek istemesi halinde de UEFA’dan yazılı izin alması gerekiyor.
Kazanan takıma ayrıca oyuncular ve teknik kadro arasında dağıtılmak üzere 40 altın madalya, diğer finaliste de 40 gümüş madalya takdim ediliyor.
Şampiyonaya katılan her takıma da birer hatıra plaketi veriliyor.
2. Eşitlik halinde gruptan çıkma
Turnuvanın grup aşamasının son maçında aynı puana sahip iki takımın karşı karşıya gelmesi ve bu maçın da beraberlikle bitmesi halinde bir sonraki tura çıkacak taraf penaltılarla belirleniyor.
Bu senaryo henüz hiçbir büyük turnuvada gerçekleşmedi. Ancak EURO 2008’de bu senaryoya çok yaklaşıldı.
EURO 2008’de A Grubu’nun son maçında aynı puana sahip iki takım Türkiye ve Çek Cumhuriyeti karşı karşıya geldi. Çek Cumhuriyeti, 2-0 öne geçti ancak Türkiye müthiş bir geri dönüşe imza atarak maçı 2-2’ye taşıdı.
Son dakikalara bu skorla girilirken, birçok kişinin beklentisi gruptan çıkan takımın penaltılarla belirlenmesini bekliyordu. Ancak 89’uncu dakikada Nihat Kahveci, Türkiye’yi öne geçiren golü attı ve gruptan Türkiye çıktı.
Grup aşaması tamamlandığında eğer ikiden fazla takım aynı puanda tamamlarsa gruptan çıkacak takımın belirlenmesinde kendi aralarında oynadıkları maçla başlayarak, diğer kriterler belirleyici olacak.
3. Maçın tekrarı
Herhangi bir nedenle turnuvadaki bir maçın başlayamaması ya da tamamlanamaması halinde ertesi gün aynı sahada tekrar oynanması öngörülüyor.
Kurallara göre, tamamlanamayan maç, kesintiye uğradığı dakika itibarıyla başlıyor.
Bu durumda, sarı ve kırmızı kartlar tekrarlanan maça da taşınıyor. Ancak takımlara kırmızı kart hariç, takım kadrosunda değişiklik yapma hakkı veriliyor.
Takımlardan herhangi birinin yedi kişiye düşmesi halinde de maç tatil ediliyor.
4. Kadro ve oyuncu değişiklikleri
Pandemi nedeniyle turnuvadaki oyuncuların COVID-19 testlerinin pozitif çıkması veya temas nedeniyle kendilerini karantinaya almaları gibi durumların yaratabileceği sıkıntıları aşmak için UEFA bu turnuvada takım kadrolarındaki azami oyuncu sayısını 23’ten 26’ya yükseltti.
Ancak bir maç sırasında 11’i sahada, 12’si de yedek kulübesinde olmak üzere sahaya ancak 23 oyuncuyla çıkılabilecek.
Kadrolar UEFA’ya gönderildikten sonra, ciddi bir sakatlık veya hastalık olması halinde ilk maçtan önce takımlar sınırsız değişiklik yapabilecek.
Kalecilerden birinin turnuvaya devam edemeyecek şekilde sakatlanması halinde, kadrodaki diğer iki kaleci oynayabilecek durumda bile olsa turnuva sırasında yerlerine yeni bir isim dahil edilebilecek.
Kadrodan çıkartılan oyuncuların geri alınmasına ise müsaade edilmiyor.
Maçlarda izin verilen oyuncu değişikliği sayısı ise beş. Uzatmaya giden maçlarda altıncı oyuncunun değiştirilmesi mümkün.
Bununla birlikte oyuncu değişikliği için maçın en fazla üç kere durdurulmasına izin veriliyor.
5. Maç gününün programı
Takımların, maç günü maçın başlama vuruşundan en az 75 dakika önce statta olmaları isteniyor.
Ayrıca, maça çıkacak ilk 11’in de yine en az 75 dakika önce hakemlere teslim edilmesi gerekiyor.
UEFA yetkililere, takımlara sahadaki ısınma süreleri ve tünelde hazır bulunmaları gereken zamanları hatırlatacak bir düzenlemeye sahip.
Takımların maç öncesi okunan ulusal marşlarının azami süresi de 90 saniye ile sınırlı tutuluyor.
6. Futbolculara pasaport kontrolü
UEFA kuralları gereğince, kadroda yer alan futbolcuların formasını giydikleri milli takımda oynama hakları olup olmadığının en az iki kez kontrol edilmesi öngörülüyor.
Bu nedenle UEFA, kafilede yer alan futbolculara resimli kimlik kartlarını ya da pasaportlarını yanlarında taşımaları çağrısı yapıyor.
Formasını giydiği milli takımda oynama hakkı olduğunu ispatlayamayan oyuncular ise ihraç ediliyor.
7. Forma numaraları
UEFA kuralları gereğince kadroda yer alan oyuncuların forma numaraları 1’den 26’ya kadar sıralanacak.
Yine kurallar gereğince 1 numaralı formanın kaleciye tahsis edilmesi gerekiyor.
Kalan 25 numaranın dağılımı ise takımların takdirine bırakılıyor.
Kalecinin maça devam edemeyeceği bir durumda saha içindeki başka bir oyuncunun kaleye geçmesi halinde, o futbolcunun giymesi için maça çıkılan kaleci formasıyla aynı renkte ancak numarasız bir formanın hazır tutulması da bir diğer kural.
8. Yedek kulübesi düzeni
Takımların yedek kulübesinde en fazla 18 kişi olacak şekilde düzenleme yapılıyor.
Yedek kulübesinde oturabilecek kişilerin 12’si yedek oyunculardan oluşuyor. Kalan altı kişiden birinin takım doktoru, diğer beşinin de teknik ekipten olması öngörülüyor.
Ayrıca teknik kadrosunda daha fazla kişi bulunan takımlar için yedek kulübesinin arkasında oturup maçı takip edebilecekleri, seyircilerden ayrı, özel bir bölüm oluşturulacak.
9. Maç sonrası röportajlar
UEFA düzenlemeleri uyarınca, takımların teknik direktörleri ve bir oyuncusunun maçın hemen ardından kendi ülkelerindeki resmi yayıncı kuruluşa saha kenarında maç biter bitmez bir röportaj vermesi gerekiyor.
Bunun ardından teknik direktör ve ‘sonuca tesir etmiş dört önemli futbolcunun’ da maçın bitiş düdüğünden 15 dakika içerisinde diğer yayıncı kuruluşlara röportaj vermesi öngörülüyor. Bu kurala tabi oyuncular arasında resmi ‘maçın oyuncusu’ kişilen futbolcu da yer alıyor.
Maçın bitmesinden 20 dakika içerisinde ise teknik direktör bir basın toplantısı düzenleyecek.
10. Turnuvanın resmi adı
Bu organizasyonun resmi adı 2018-2020 UEFA Avrupa Şampiyonası final turnuvası.
Ancak kısaca UEFA EURO 2020 olarak adlandırılıyor.
Bu, bugüne kadar düzenlenen 16’ncı Avrupa Şampiyonası.
17’nci şampiyona ise 2024’te Almanya’da düzenlenecek.