Türkiye ve Fransa arasında Libya ve Doğu Akdeniz krizi nedeniyle yaşanan ve aylar süren yüksek gerilimin ardından, ilk üst düzey ziyaret yapıldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Paris’te Fransız Dışişleri Bakanı Jean Yves le Drian ile Türkiye-Fransa-AB ilişkileri ile bölgesel ve uluslararası konuları görüştü.
Türk diplomatik yetkilileri görüşmenin “olumlu geçtiğini” belirtirken, Fransız Dışişleri’nden yapılan açıklamada, geçiş hükümetinin seçime götürmeye çalıştığı Libya’da geçiş takvimine saygı gösterme, Suriye’deki durum ve Ortadoğu barış sürecinin ele alındığı açıklandı.
Fransız Dışişleri, iki bakanın 14 Haziran’da yapılacak NATO zirvesi ile 24-25 Haziran’da yapılacak AB zirvesi öncesinde, Türkiye’nin NATOve AB ile ilişkileriyle özellikle Doğu Akdeniz’deki durumu ele aldıklarını duyurdu.
Görüşmede iki ülke arasındaki ilişkilerin de gündeme geldiği belirtilen açıklamada, özellikle iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari bağların önemine değinildiği, Fransa-Türkiye Ortak Ekonomik ve Ticari Komitesi’nin (JETCO) bu sonbaharda yapılması arzusunun yenilendiği de vurgulandı. Açıklamada, ortak ilgi alanlarındaki tartışmalara devam etme konusunda da anlaşıldığı belirtildi.
Fransa ve Türkiye arasında yaklaşık bir yıldır Libya, Suriye, Doğu Akdeniz ve Paris’in Türkiye’nin Fransa’daki İslam etkisine yönelik ithamlarının yaşandığı gergin bir dönemin ardından diplomatik seviyede ilk yüksek temas gerçekleştirildi. Ankara ve Paris’in ilişkileri normalleştirmeye çalıştığı bir dönemde yapılan ziyaret daveti Fransız Bakan Le Drian’dan gelmişti. Görüşme Fransız Dışişleri Bakanlığı’nda yapıldı.
Diyalog çağrısı
Çavuşoğlu, ziyaret öncesinde Opinion Gazetesi’nde bir makale yayaınlayarak, Fransa ile ilişkiler konusunda “olumlu ve diyaloğa açık” bir ton kullandı. Türkiye ve Fransa arasındaki ilişkilerin, iki müttefik ülke için alışılmadık bir gerilim döneminden geçtiğini belirterek, Mart ayı başında iki cumhurbaşkanı tarafından yapılan görüşmenin yeniden diyalog şansı tanıdığının altını çizdi.
Paris ziyaretinin “her iki başkentin karşılıklı arzunu yansıttığını” vurgulayan Çavuşoğlu, yakın zamanda iki ülkeyi karşı karşıya getiren konular üzerinde giderek artan bir yakınlaşma oluştuğunu söyledi. Çavuşoğlu, “Türkiye ve Fransa iki dost ve müttefik ülkedir ve öyle kalacaklar. İçtenlikle bağlı olduğumuz bu dostluk ilişkisini bozacak hiçbir yanlış anlaşılma olmamasını sağlamalıyız” dedi.
İki ülke arasında çatışma yaratan konulara tek tek değinen Bakan Çavuşoğlu, Suriye konusunda, “Yakın zamanda Fransa ile Suriye konusunda samimi ve verimkli görüşmeler yaptık. Müttefiklerimizin PKK/YPG ile işbirliği yapmasına ilişkin anlaşmazlıklarımız, ancak bu işbirliği kesin olarak sona erdiğinde aşılabilir. Kimse, PKK/YPG’nin asıl amacının DAEŞ ile savaşmak değil, Suriye’yi bölmek ve AB ve NATO’nun sınırında teröristler tarafından kontrol edilen bir bölge oluşturmak olduğunu görmezden gelemez. Müttefiklerimiz bu terör örgütünün ulusal güvenliğimiz için tehdit oluşturduğunu ve onu görmezden gelemeyeceğimiz anlamalıdır” görüşünü dile getirdi.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin Libya’da, ülkenin istikrarı ve siyasi birliğinden yana olduğunu, bu çerçevede Fransa gibi, Ulusal Birlik Hükümeti’ne, kalıcı ateşkes, terörle ve düzensiz göçle mücadele konularında destek verdiklerini, “Fransa ile Libya’da ortak çıkar konularını bulmak için diyaloğa hazır olduklarını” söyledi.
Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’de eşit statü
Ankara ve Paris’i doğrudan karşı karşıya getiren Doğu Akdeniz konusunda, şimdi bölgedeki, Yunanistan ile yaşanan farklılıkların sakin bir diyalogla ele alındığını belirten Bakan Çavuşoğlu, Kıbrıs konusunda da “Türkiye’nin hiçbir zaman yayılımcı bir hırsı olmadı ve Yunanistan ile diyaloğumuz bunu doğuluyor. Eğer müzakerelerin hedefleri konusunda iki taraf anlaşırsa, biz her iki tarafın çabalarını da destekleriz. Daha önceki girişimlerin başarısızlıklarını gözönünde bulundurarak, egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü ilkelerine dayalı çabaların, çözüm için tek şans olduğuna inanıyoruz” dedi.
Güney Kafkasya’da hem Azerbaycan, hem de Ermenistan’ın refahına fayda sağlayacak kalıcı bir barışı Fransa ile birlikte destekleyebileceklerini kaydeden Bakan, “tarihin siyasi amaçlar için kullanılması ve çarpıtılması hiçbir zaman bir anlaşmazlığı çözmedi veya adalet getirmedi. Ermeni aşırılık yanlılarının asılsız iddialarının Türk-Fransız ilişkilerini rehin alması engellenebilirse, Fransa ve Türkiye bölgenin istikrarına daha fazla katkı sağlayabilir” ifadelerini kullandı.
Uzun makalesinde, S-400 tartışmalarına da değinen Çavuşoğlu S-400 füzelerinin NATO’nun güvenliği için hiç bir risk oluşturmayacağını, bu konuyu gerçekçi ve yapıcı bir diyalog ile ele almakta kararlı olduklarını dile getirdi. NATO’nun, Türkiye’nin Fransız fırkateynini tehdit ettiği iddialarını da doğrulamadığını vurguladı.
Fransa’nın, terörizme karşı NATO’daki en büyük ikinci müttefiki olan Türkiye’ye güvenebileceğini kaydeden Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Türkiye, özellikle bilgi paylaşımı ve Suriye sınırında yakalanan Fransız teröristlerin organize bir şekilde ülkelerine geri gönderilmesi yoluyla Fransa’nın terörle mücadelesine en fazla katkıda bulunan müttefikidir. Bu işbirliğinin hiçbir zaman aksamaması ve hala devam etmesi beni mutlu ediyor” dedi.
AB ile ilişkilerde Fransa’nın yeniden, Türkiye-AB ilişkilerinin yakınlaşmasında lokomotif rol almasını umut ettiklerini belirten Çavuşoğlu, müzakereler nasıl ilerlerse ilerlesin Türkiye’nin Avrupalı olduğunu kaydetti ve “Türkiye-AB ilişkilerinin bir kaç inatçı üyenin, maksimalist ve milliyetçi emelleri için rehin tutmasına izin verilmemelidir. AB ancak Türkiye’nin üyeliği ile küresel bir güç haline gelebilir” dedi.
Türkiye’nin Fransa’daki imajı
Çavuşoğlu, makalesinin sonunda Fransa’da son zamanlarda bir takım yanlış anlama ve önyargılardan etkilenen yanlış bir Türkiye algısı olduğunu da dile getirdi ve şunları söyledi:
“Türkiye’nin hiçbir zaman Fransa’ya müdahale etme arzusunun olmadığını yüksek sesle tekrarlıyoruz. Ülkemin Fransa’daki Türklere karşı tek önceliği, başarılı entegrasyonlarını teşvik etmek ve bunun için Türkiye’den bekledikleri tüm kamusal hizmetleri sunmaktır. Türkçe öğretmenleri ve imamlar da vatandaşlarımızdan gelen bir isteğe yanıt veriyor. Türk imamların görev yaptığı camilerde radikalleşme vakası gözlemlenmemesi Fransa için önemli bir durumdur.”
Çavuşoğlu bütün bu konuların , “Yenilikçi diplomasi, yeni dönem, yeni yaklaşımlar” gündemiyle 18-20 Haziran’da yapılacak Antalya Diplomatik Forumu’nda ele alınacağını ve Fransız Bakan Le Drian’ı da bu foruma davet ettiğini kaydetti.