AB İlaç Ajansı (EMA) geçen hafta 12-15 yaş için Biontech/Pfizer aşısını onayladı. Bu, birçok aile için iyi bir haber anlamına gelse de, aksini düşünen uzmanlar da var. Çocuklar aşı olmalı mı tartışması alevlendi.
Aşıların etkinlik ve güvenliği
Yapılan araştırmalar Biontech/Pfizer ve Moderna aşılarının gençler üzerindeki etkinlik ve riskleri açısından olumlu sonuçlar ortaya koydu: EMA, 2200 çocuk ve genç üzerinde yapılan araştırmalarda Biontech aşısının 12 ila 15 yaşındakiler tarafından iyi tolere edildiğini, yan etkilerinin yaşlı insanlarla kıyaslanabilecek düzeyde olduğunu açıkladı. Moderna’nın 3700 genç denek üzerinde yaptığı aşıdan da benzer sonuçlar geldi. ABD’li şirket, bu ay aşının 12-15 yaş arasındakilere kullanılabilmesi için onay başvurusunda bulunmayı planlıyor.
Öte yandan Avrupa ve ABD’li sağlık yetkilileri son dönemde korona aşısı sonrasında gözlenen miyokardit vakalarını araştırıyor. Ancak aşı olmuş gençlerin bazılarında gözlenen bu durumla aşılar arasında henüz somut bir bağlantı kurulabilmiş değil.
Enfeksiyon sonrası risk düşük
Gençler arasında Covid-19’dan ölme riskiyse görece düşük. AB sağlık otoritesi ECDC şimdiye kadar toplam 1,1 milyon enfekte 10 ila 19 yaşındakiler arasında, 98 ölüm vakasının kayda geçtiğini bildirdi. Hastanede tedavi gerektiren ciddi bir hastalık riski ise yüzde 0,9 seviyesinde.
Ancak Fransız aşı komitesinden enfeksiyon uzmanı Odile Launay, Covid-19’un uzun vadeli sonuçlarının şimdiye kadar çok az araştırıldığına ve özellikle küçük yaştaki çocuklar üzerindeki etkisini kestirmenin zorluğuna dikkat çekti. Launay bunun yanı sıra lösemi veya bağışıklık sisteminde sorun olan çocukların ağır Covid-19 formları geliştirebileceği uyarısında bulundu.
Koronavirüsle enfekte olmuş bazı çocuklardaysa, bağışıklık sisteminin belirgin bir savunma reaksiyonu olarak görülen; Pediatrik İnflamatuar Çoklu Sistem Sendromu (Pims) geliştiği saptandı. Ancak uzmanlara göre bu risk de son derece düşük.
Ayrıca enfeksiyon uzmanı Odile Launay’a göre aşılanmayla birlikte normal yaşama daha çabuk dönmenin “dolaylı faydaları” da hesaba katılmalı.
Aşılamanın risk-fayda oranı, genç insanlarda yetişkin nüfusa göre çok belirgin değil. Bu nedenle Almanya Daimi Aşı Komisyonu (Stiko), çocuk ve gençler için kapsamlı bir aşı kampanyasına ilişkin çekincelerini defalarca dile getirdi, genel bir aşı tavsiyesinde bulunmadı. Stiko, bu bağlamda henüz tam olarak bilinmeyen olası aşı risklerine dikkat çekti.
Sürü bağışıklığı sorunu
Çocuklar da yetişkinler gibi enfekte olup iyileşebilir, virüsü başkalarına bulaştırabilirler. Aşılanmaları ya da bulaş yoluyla bağışıklık kazanmaları pandemiyi kontrol altına almaya yardımcı olur.
Farklı tahminlere göre, sürü bağışıklığının sağlanması için toplam nüfusun yaklaşık yüzde 70 ila 80’inin aşılanması gerekiyor. Bu da -çocuklar olmadan- ayrıca aşı karşıtları da hesaba katıldığında- yetişkinlerin yaklaşık yüzde 90’ının aşılanmış olması gerektiği anlamına geliyor. Yani uzamanlara göre ulaşılması son derece zor bir hedef.
Aşı takvimi
Kanada ve ABD halihazırda çocuk ve gençleri aşılamaya başladı. İsrail’de ve Almanya ise aşılama gelecek hafta başlayacak. Fransa da 15 Haziran’dan itibaren 12-18 yaşındakileri aşılamak istiyor. İspanya hükümeti de yeni eğitim öğretim yılı öncesi 12-17 yaş grubunu aşılayacağını duyurdu.
Ancak bazı uzmanlara göre ise çocuk ve gençlere göre daha fazla risk altında olan yetişkinlerin aşı önceliği olmalı.
London School of Hygiene and Tropical Medicine’den pediatrik bulaşıcı hastalıklar uzmanı Beate Kampmann, daha yoksul ülkelerdeki yüksek risk grupları aşılanmadıkça gençleri aşılamanın bir anlamı olmadığını belirtti. Kampmann, AFP’ye verdiği demeçte, “Aşılar, birçok insanın ciddi şekilde hastalandığı ya da Covid-19’dan öldüğü ülkelere bırakılırsa daha fazla acının önüne geçmiş oluruz” dedi.