CHP, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı İnsan Hakları Eylem Planı çerçevesindeki 27 maddelik yargı reformu paketi görüşmeleri öncesinde, 189 maddelik yargı paketi önerisi sundu. Ana muhalefet partisi, “adalet aranıyor” diyerek, bu süreçte iktidara birlikte çalışma çağrısı yaptı.
Erdoğan, 2 Mart’ta İnsan Hakları Eylem Planı’yla 9 amaç 50 hedef 393 faaliyet kapsamında yargı alanı başta olmak üzere hak ihlalleriyle ilgili mücadele edileceği yaklaşımını kamuoyuna açıklamıştı. AKP iktidarının 19’uncu yılında yaptığı bu açıklamanın ardından Erdoğan 20 Mart’ta, kadın hakları açısından Avrupa Konseyi çatısı altında en kapsayıcı, koruyucu metin kabul edilen İstanbul Sözleşmesi’nden geri çekilme kararına imza atmıştı. Şimdi kamuoyunda İstanbul Sözleşmesi kaynaklı tepkileri azaltmak amacıyla boşandığı eski eşine yönelik suçlara ceza arttırıcı hüküm ile yargı paketi gündemde.
Yarın TBMM Adalet Komisyonu’nda ele alınacak AKP’nin 27 maddelik yargı paketi, yargıya erişim, kadına yönelik şiddet, adli kontrol yöntemleri ve soruşturma usullerine ilişkin yeni düzenlemeler içeriyor. Ancak “kadına yönelik şiddetle mücadele” gerekçesiyle de sunulmakta olan “4. Yargı Paketi”, çocuğa yönelik cinsel istismar suçlarında tutuklama kararı içinse “somut delil” şartı getirmesiyle tartışılıyor. Muhalefet partileri, tutuklama yerine adli kontrol yöntemiyle ilgili koşulların iyileştirilmesini öngören paketin uygulamada var olan eksikliklere ve hatalı kararlara ilaç olmayacağı görüşünde.
CHP, “Hak Hukuk Adalet Reformu” başlığı altında 189 maddelik ve 12 ayrı kanunda değişiklikler içeren yargı paketi teklifini TBMM’ye sundu. Ana muhalefet partisi ayrıca, AKP’ye Meclis’te MHP’yle birlikte Cumhur İttifakı sandalye çoğunluğuyla tek başına hazırladığı yargı teklifini reform olarak tek taraflı yasalaştırmak yerine birlikte çalışma önerisini açıkladı.
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, “AK Parti 27 maddelik sözde hukuk reformu görüşülürken ‘samimi misiniz?’ sorusuna da cevap verecek. Çünkü önlerinde 189 maddelik değişiklik önerisi var, samimilerse kanun tekliflerinin birleştirilmesi ve birlikte görüşülmesi gerekiyor. ‘Yapıcı muhalefet’ diyorsunuz ya biz buradayız, samimiyseniz, ‘reform öyle olmaz böyle olur’ demek için değil, niyetiniz varsa reformu birlikte yapalım. Bizim geçmiş 19 yıllık pratiğimizden umudumuz yok ama sosyal demokratlar en iyisi için pozitif emek verme noktasındalar” sözleriyle çağrıyı yaptı.
Özel, bugün TBMM’de İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu, Adıyaman Milletvekili Abdurrahman Tutdere, Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül, İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, Mersin Milletvekili Alpay Antmen ve CHP’nin yargı paketini destekleyen hukukçu örgütleri temsilcileriyle birlikte basın toplantısı yaptı.
Türkiye’de hukuka sadece yüzde 20’ler seviyesinde güven duyulduğunu belirten Özel, her geçen gün adalet arayışı talebi artarken mevcut yargı sistemiyle bunun karşılanamadığını vurguladı. Özel, “Yıllardır hukuk reformu yapan AK Parti, her reformuyla aslında reforma ihtiyaç duyan bir yargı sisteminin olduğunu kabulleniyor. ‘Sonra düzelteceğiz’ diyor, ama pratikte düzelen bir şey yok. Mafya-siyaset-medya ilişkileri bu kadar ortaya saçılmışken, herkes ‘aradığınız savcıya ulaşılamıyor’ sesini duyup uykusu kaçıyorken, Adalet Bakanı’na da fiilen ulaşılıp zihnen ulaşılamıyorken, yani Adalet Bakanı da ‘böyle düşünüyormuş’ söylentileri varken ama fiiliyatta Adalet Bakanı’nın edilgen tavrı bu ülkeye bunları çektiriyorken, biz buradayız. Hukukla ilgili düzenleme yapılıyorsa, bu konuda hukuk alanının tüm paydaşlarının sözünün dinlenmesi gerekiyor. ‘Biz bu konuda iki parti birbirimizle anlaştık, noktası virgülüne dokunmayız, adına da reform deriz’ demekle reform olmuyor. Zaten sistem reforma muhtaçsa, kötü demektir. Adalet ve Kalkınma Partisi, iktidarının 19. gününde değil ve kendilerinden önceki Başbakan Kemal Kılıçdaroğlu değil, Adalet Bakanı da Sayın Kaboğlu ya da milletvekillerimizden bir tanesi değildi” diye konuştu.
“İnsan Hakları Eylem Planı, Anayasa’nın uygulanmaması itirafıydı”
CHP İstanbul Milletvekili, anayasa hukuku uzmanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, “Hak Hukuk Adalet Reformu” başlığı altında 20 örgüt ve 65 uzman katılımıyla 189 maddelik öneri paketi hazırladıklarını söyledi.
Erdoğan’ın açıkladığı İnsan Hakları Eylem Planı için “itiraf” değerlendirmesini paylaşan Kaboğlu, “İnsan Hakları Eylem Planı, ‘Biz Anayasa’da öngörülen adil yargılanma hakkını gerçekleştiremedik’ itirafıydı. Buradaki birçok husus aslında Anayasa var olduğu halde, Anayasa’nın uygulanmadığının birer itirafıydı” diyerek yargıdaki esas sorun olarak uygulamayı işaret etti.
TBMM’ye CHP olarak sundukları teklif ile AKP’ye kapsayıcı bir yargı reformu yapma fırsatı sunulduğunu kaydeden Kaboğlu, “Yasama çalışmasını uzlaşmacı kültürle, müzakereci demokrasi ruhuyla yürütebiliriz. Çünkü amaç burada iktidar ve muhalefet partileri arasındaki mücadele değil, bu kadar yakıcı konuda Türkiye’nin önünün açılmasıdır. Yoksa daha çok Soma cinayetleri ve kitlesel cinayetlerle, çete-mafya-siyaset üçgeniyle bunların sürekli devlet yapısını, hukuk devletini aşındırıcı, öğütücü süreçlerle karşılaşabiliriz. Biz muhalefet onlar iktidar diye ayrım söz konusu değil. Birlikte yapalım. Hukuk devleti hedefinde birlikte yapalım. Ortak çalışma yürütemezsek bir gün bakarız hukuk devleti mücadelesi adına devleti bile göremeyebiliriz tıpkı son haftalarda tanık olduğumuz skandallar dizisinde olduğu gibi” dedi.