Borsa İstanbul Endeksi (BIST100) 1,427 ve 1,435 puan arasında dalgalandığı haftanın son işlem gününü yüzde 0.34 artışla 1,432.94 puanda tamamladı. Kapanışta, BIST Sanayi Endeksi yüzde 0.01, BIST Mali Endeks yüzde 0.42, BIST Hizmetler Endeksi yüzde 0.66 artıdaydı.
Türkiye’nin fiyat düzeyinin ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) bazlı reel efektif döviz kuru endeksi (REK) Mayıs’ta 60.55’e geriledi.
Merkez Bankası’nın (TCMB) verilerine göre, TÜFE bazlı REK geçen Kasım’da 60.52 ile tarihi düşük düzeye gerilemişti. Endeks Aralık’ta 62’yi aştıktan sonra Ocak’ta 66’ya, Şubat’ta da 69’a yükseldi. TÜFE bazlı REK’in 65.57’ye indiği Mart itibarıyla endekste düşüş başladı.
Reel efektif döviz kuru endeksleri Türkiye’nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine oranının ağırlıklı geometrik ortalaması alınarak hesaplanıyor. Denklemde reel efektif kurun azalışı, TL’nin reel olarak değer kaybettiğini, diğer bir anlatımla Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının düştüğünü gösteriyor.
Döviz piyasalarındaki işlemlerde;
– dolar en düşük 8.6400 lira ve en yüksek 8.7517 lirayı gördükten sonra, 8.67 – 8.68 lira aralığında,
– euro en düşük 10.5168 lira ve en yüksek 10.6019 lirayı gördükten sonra, 10.55 – 10.56 lira aralığında,
– sterlin en düşük 12.2562 lira ve en yüksek 12.3352 lirayı gördükten sonra 12.29 – 12.30 liraaralığında hareket ediyordu.
Küresel piyasalarda 1.21050 – 1.21321 aralığında hareket eden euro/dolar paritesi 1.21689 düzeyindeydi.
Emtia fiyatlarındaki yükselişin “genele yayılarak” hızlandığına dikkat çeken TCMB’ye göre, “Türk lirası cinsinden ithalat fiyatlarındaki gelişmeler ile bazı ürünlerde süregelen arz kısıtlarının etkisiyle üretici fiyatlarındaki hızlı artış eğilimi devam etmiş ve maliyet baskıları etkisini sürdürdü.”
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, tüketici fiyatları Mayıs’ta aylık yüzde 0.89 arttı ve yıllık enflasyon yüzde 16.59’a yükseldi. Tüketici fiyatları ilk beş ayda yüzde 6.39 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14.13 arttı.
TCMB’nin “Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri” raporunda, döviz kuru gelişmelerine karşın, giyim sektörü başta olmak üzere, temel mal enflasyonunun “ılımlı bir seyir” gösterdiği, hizmet grubu enflasyonunun seyrinde de, kapasite kısıtlarına bağlı olarak yüksek fiyat artışı sergileyen ulaştırma hizmetlerinin etkili olduğunun altı çizildi ve şöyle denildi:
“Yıllık enflasyon enerji ve temel mal gruplarında gerilerken, gıda grubunda yatay seyretmiş, hizmet grubunda ise yükselmiştir.
“Bu dönemde enerji fiyatları, Türk lirası cinsinden petrol fiyatlarındaki gelişmelere ek olarak eşel mobil sisteminin uyarlanması ve tavan fiyat uygulamasının kaldırılmasıyla yükselmiş; ancak yüksek baz nedeniyle grup yıllık enflasyonu gerilemiştir.
“Mayıs ayındaki kapanmaya bağlı olarak faaliyetin kesintiye uğradığı bazı kalemlerde fiyat artışları düşük seyretmiştir.”
Temel mal yıllık enflasyonunun Mayıs ayında 2.29 puan azalarak yüzde 20.84’e gerilediği belirtilen raporda, şöyle denildi:
“Bu dönemde yıllık enflasyon, giyim ve ayakkabı grubunda daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda gerilemiştir. Giyim ve ayakkabı grubu fiyatlarında bir süredir devam eden yüksek artış eğilimi, salgın kaynaklı kısıtlamalarla önemli ölçüde yavaşlamış, grup yıllık enflasyonu 5.40 puan azalarak yüzde 5.56 seviyesine gerilemiştir.
Bu dönemde yıllık enflasyonun işlenmemiş gıda grubunda 0.06 puan azalışla yüzde 14.61’e gerilerken, işlenmiş gıda grubunda 0.13 puan artışla yüzde 19.49’a yükseldiğine işaret edilerek, “İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler, sebze grubu kaynaklı olarak taze meyve-sebze fiyatlarında artışa işaret etmiştir” denildi.