İngiltere’de son haftalarda yeni tip koronavirüsün Delta varyantı nedeniyle Covid-19 vakaları tekrar yükselişe geçti, günlük ortalama 14 bin yeni vaka açıklanıyor. Yetişkin halkın en az yüzde 60’ının iki doz aşı yaptırdığı ülkede üçüncü dalga riskinin büyümesi endişelere yol açıyor.
Son verilere göre ülkedeki Covid-19 vakalarının yüzde 90’ı Delta varyantından oluşuyor. Delta’nın daha önceki baskın varyant Alfa’dan (Kent) yaklaşık yüzde 60 daha bulaşıcı olduğu tahmin ediliyor.
Özellikle aşı karşıtları, yapılan “Covid-19 aşıların işe yaramadığı iddiasını” güçlendirmek için İngiltere’de artan vakaları argüman olarak kullanıyor.
Ancak İngiltere Halk Sağlığı Kurumu (PHE) tarafından yayınlanan son rapor, Delta varyantı, aşının Covid-19 kaynaklı ölümler ve yoğun bakımlar etkisi üzerine önemli bilgiler veriyor.
50 yaş altı grubunda enfekte olanların sadece yüzde 4 aşı yaptırdı
Aşağıdaki PHE tablosunda belirtildiği gibi, 1 Şubat’tan 21 Haziran’a kadar raporlanan toplam 92 bin 29 Delta varyantı tespit edildi. Yani Delta varyantına yakalananların yüzde 89,6’sı, 50 yaş altı kişilerde görüldü.
Tabloda dikkat çeken bir diğer önemli nokta da, Delta varyantı ile aşılanma oranı. Varyantın tespit edildiği 92 bin kişiden 7 bin 235’i (yüzde 7,8) iki doz aşı yaptırdı.
50 yaş altılarda ise, 82 bin 458 kişiden 3 bin 689 kişi (yüzde 4) aşı yaptırdı. Yani büyük çoğunluğu aşı yaptırmayan kişilerde Delta varyantı tespit edildi.
Aşılar, ölümleri önlüyor mu?
İngiltere’de son haftalarda artan vaka sayısı ile Covid-19 kaynaklı ölüm grafiğine baktığımızda, aşılama kampanyası ve Covid-19 ölümleri arasında bir korelasyon olduğu ortaya çıkıyor. Ancak ikisi arasında sebep ve sonuç ilişkisinin olup olmadığı henüz kesin olarak açıklanması mümkün değil.
Henüz belirlenemeyen başka faktörler de etkili olabilir.
Yukarıdaki grafikte, birinci dalgadan sonra, PCR testlerinin yaygınlaşmasıyla Covid-19 vakaları ile ölümlerin neredeyse paralel şekilde ilerlediği göze çarpıyor.
Son haftalarda ise vakaların düzenli bir şekilde arttığı gözlemlenirken, Covid-19 kaynaklı ölümlerin neredeyse stabil olduğu ortaya çıkıyor.
Üstelik aynı vaka sayısı için, ölüm oranı düşmüş durumda. Ancak açıklanan vakalar ile ölümler arasında belirli bir zaman olduğu için sağlık yetkilileri yeni verileri dikkatle izlemeye devam ediyor.
Aşılar, hastaneye yatışları önlüyor mu?
Birleşik Krallık’ta açıklanan vakalar ile hastaneye yatış sayıları arasında da bir paralellik söz konusu. Ağır geçen Covid-19 hastaları için hastaneye yatış oluyor.
Grafikte de işaret edildiği gibi, ekim ayı ile kıyasla aynı vaka sayısı için hastaneye yatış oranı daha düşük.
Burada da hastaneye yatanlar arasında, kaç hastanın iki doz aşı vurdurduğuna bakmak önemli.
İngiltere Halk Sağlığı Kurumu’nun raporunda da ifade edildiği gibi, Delta varyantından hastaneye yatan 50 yaş altı grubundan 695 kişi bulunuyor. Bunlardan da sadece 27’si yani yüzde 3,8’i iki doz Covid-19 aşısı yaptırdı.
Yine daha önce ifade edildiği gibi, aşı ile hastaneye yatış oranı arasında korelasyon olsa da, elimizdeki verilerle, sebep ve sonuç ilişkisini kanıtlamak şimdilik mümkün değil.
Fakat İngiltere Halk Sağlığı tarafından daha önce yayınlanan araştırmalara göre, ülkede uygulanan aşılar, Delta varyantına karşı etkili.
İngiltere Halk Sağlığı: Her iki aşı Delta varyantına karşı oldukça etkili
İngiltere Halk Sağlığı (PHE) tarafından yapılan bir araştırma, Pfizer-BioNTech aşısının, ikinci dozdan iki hafta sonra B.1.617.2 (Hindistan varyantı) varyantından kaynaklanan semptomatik hastalığa karşı yüzde 88 etkili olduğunu gösterdi.
PHE, AstraZeneca aşısının iki dozunun ise Hint varyantından kaynaklı semptomatik hastalığa karşı yüzde 60 etkili olduğunu aktarmıştı.
Ayrıca PHE her iki aşının da ilk dozunun, üç hafta sonra B.1.617.2’ye karşı yüzde 33 etkili olduğunu, bildirdi.
Berlin hükümeti, İngiltere’de Hindistan’da görülen Covid-19 varyantının yaygınlaşması sebebiyle geçtiğimiz günlerde İngiltere’den Almanya’ya giriş yapan kişilere ilk olarak 2 hafta zorunlu karantina uygulayacağını açıkladı.
Son olarak, BioNTech’in CEO’su Uğur Şahin, şimdiye kadar 30’un üzerinde varyantı laboratuvarda incelediklerini ve aşının hemen hemen hepsine karşı etkili olduğunu gördüklerini ifade etti.
Şahin, Hindistan’da ortaya çıkan varyantı da incelemeye aldıklarını belirterek, “Hindistan varyantında daha önce incelediğimiz ve aşımızın etkisini gösterdiği mutasyonlar var. Burada da ümitliyim” diye konuştu.
Delta varyantı nedir ?
İngiliz, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarından sonra Hindistan’da ortaya çıkan “B.1.617” adlı varyantın çifte mutasyon geçirdiği düşünülüyor. Hindistan’da sağlık sisteminin adeta çökmesine neden olan ‘Delta’, ilk olarak 5 Ekim 2020’de ülkenin üçüncü büyük kenti olan Nagpur yakınlarında görüldü.
Hintli kıdemli virolog Shahid Jameel, insan hücrelerine yapışan virüsün dış “sivri uçlu” kısmında iki önemli mutasyon içerdiğini belirtiyor.
İlk etapta Dünya Sağlık Örgütü tarafından “dikkat gerektiren varyant” olarak sınıflandırılan virüs, kısa sürede Brezilya ve Güney Afrika varyantlarından daha tehlikeli olduğunu kanıtladı.
Koronavirüsün ilk defa ortaya çıktığı Vuhan salgınında bir kişi üç kişiyi enfekte ederken, İngiltere’de ortaya çıkan Alfa (Kent) varyantında bu sayı dörde çıkmıştı. Delta’yı taşıyan bir kişi ise altı kişiyi enfekte edebiliyor.