Global Conversation bu hafta 3 dönem üst üste seçim kazanarak Balkanlar’da bir rekora imza atan Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’yu konuk ediyor. Edi Rama’nın en büyük hedefi ülkesi Arnavutluk’u Avrupa Birliği’ne tam üye devlet yapmak.
Rama euronews’in sorularını İtalya’nın Floransa şehrinde düzenlenen konferansta yanıtladı.
Giorgia Orlandi, euronews: “Arnavutluk, yakında düzenlenecek ilk müzakere konferansıyla Avrupa Birliği üyeliğini başlatmak için önemli bir adım atmaya hazırlanıyor.”
“Bu ülkeniz açısından çok kayda değer bir gelişme. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?”
Edi Rama, Arnavutluk Başbakanı: “Bunu söylemek oldukça zor ancak evet ‘Çok zorlu bir süreçten geçtik.’ Çünkü bu adımı birkaç yıl önce attık ve daha sonra tekrar tekrar atmamız gerekti. Avrupa Konseyi’ndeki iç dinamikler yüzünden olmadı ve umarım sonunda başarırız… Bu sebeple hiç kolay olmadı diyebilirim.”
euronews: “Müzakereler yeniden durursa ne yapmayı düşünüyorsunuz?”
Edi Rama: “Çalışmaya ve denemeye devam etmekten başka bir şey planlamadık. Çünkü Avrupa bizim için sadece siyasi bir hedef ya da güzergah değil. Avrupa bir din gibidir ve Arnavutluk’ta kimse bu dine ihanet edemez. Çünkü Avrupa tıpkı İncil’deki Yeni Ahit gibidir. Biz çocuklarımıza karşı borçluyuz ve Avrupa hedefini onlara miras bırakmak istiyoruz. Bu sebeple Arnavutluk’u Avrupa Birliği’nin bir parçası yapmak için var gücümüzle çalışıyoruz.”
euronews: “En başından beri sizin en büyük seçim vaadiniz, Arnavutluk’u Avrupa Birliği üyesi yapmaktı. Şu anda AB üyesi olmanızın Arnavutluk için anlamı nedir?”
Edi Rama: “İlk günlerde ne ifade ediyorsa şimdi de değişen bir şey yok. Arnavutların, Avrupa Birliği’ne girmek için verdiği uğraş hiç azalmayacak. Elbette hayal kırıklıkları yaşıyoruz ve bugüne kadar Avrupa bize verdiği birçok sözü tutmadı. Biz, bize verilen görevleri yerine getirdik ve bu konudaki çalışmalarımız devam edecek. Çünkü komünizmden kurtulduktan sonra karşımıza çıkan şey Avrupa’ydı ve modern tarihimizde ilk kez bunu seçme fırsatı yakaladık. Daha önceden seçme fırsatımız olmadı. Her zaman bizim adımıza başkaları karar verdi. Hiçbir zaman olmamız gereken konumda olamadık. Her zaman Avrupa Birliği’nin bir parçası olmak istedik.”
euronews: “Avrupa Birliği üyelik süreci beklenenden daha uzun sürdü. Öyle görünüyor ki, ‘Batı Balkanlar’ bu zamana kadar dış güçler için adeta bir savaş alanı oldu. Arnavutluk’un bu süreçteki duruşunu nasıl değerlendiriyorsunuz?”
Edi Rama: “Avrupa Birliği’ne tam üye olmadıkça Balkanların batı bölgesi her zaman başka siyasi güçlerin baskısı altında kalan ‘gri bir bölge’ kalmaya devam edecek. Bu üçüncü aktörlerin Avrupa Birliği’nden çok farklı ilke ve değerleri var. Şu anda büyük bir tehlike görmüyorum çünkü Arnavutlar, Batı’ya ve Avrupa Birliği’ne yaklaşmaya karşı oldukça kararlı ve fanatikler. AB’ye girmek isteyen diğer Balkan ülkeleri de tıpkı Arnavutluk gibi, üçüncü aktörlerin baskılarıyla mücadele etmek zorunda.”
euronews: “Arnavutluk son yıllarda yolsuzlukla mücadele Anayasa’da büyük değişikliklere gitti ve reformlar gerçekleştirerek büyük bir ivme kat etti. Hukukun üstünlüğü açısından sizce Arnavutluk ne kadar yol aldı?”
Edi Rama: “Avrupa Birliği üyesi olmakla, üye olmak için tam müzakere sürecinin başlaması çok farklı iki konu. Hiç şüphe yok ki, şu anda AB’ye üye olmak için hazır değiliz. Ancak şu anda, tam müzakere sürecine başlamak için hiç bu kadar hazır olmamıştık. İşte çelişkilerin ortaya çıktığı, Avrupa Birliği’nin dar görüşlü ve iki yüzlü olmaya başladığı yer burası. Çünkü Arnavutluk şu anda tam müzakere sürecine durmaksızın başlamaya hazır.”
euronews: “Arnavutluk’un AB yolunda kat ettiği mesafe sizin yeniden seçilmenize yardımcı oldu mu?”
Edi Rama: “Arnavutlar, üyelik sürecinin hala tam bitmediğinin oldukça farkında. Bana verilen yetki işi bitirmek için bir görevdir. Biten bir işin ödülü değildir.”
euronews: “Avrupa Birliği’nin Batı Balkanlar’daki genişleme sürecine değinmek istiyorum. Batı Balkanlar’ın sınırlarının yeniden çizilmesini savunan Brüksel’de dolaşan resmi olmayan belgeye ilişkin düşünceniz nedir? Duyduğumuza göre Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanı bunun bir felaket olacağını söylemiş.”
Edi Rama: “Bu konudaki düşüncem oldukça açık. Biz dediğimde, tüm aktörleri ve oyuncuları kastediyorum: Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve bölgedeki diğer siyasi güçler…Mevcut statükoyla çok açık ve net bir şekilde savaşmayacağız.”
“Elbette hayal kırıklıkları olacak ve ortada çok tuhaf ve saçma fikirler dolaşacak. Çünkü statüko bir seçenek değil. Büyük anlaşmazlıklar yaşasak da, hemfikir olmadığımız konularda aynı fikirde olacağız. Bunun yanında Balkanlar’da tam işler yapıda Schengen bölgesinin kurulması ve Avrupa’nın tüm özgürlüklerinin adapte edilmesi için gerekli işbirliklerini yapmaya çalışacağız.”