Pazartesi günü Brüksel’de düzenlenecek NATO Liderler Zirvesi’ne katılacak olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile zirve sırasında planlanan görüşmede gündeminde olacak konularla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Atatürk Havalimanı’nda düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘‘dostum’’ olarak bahsettiği Amerikan liderinin 24 Nisan’da konuşmadan duyulan rahatsızlığın sürdüğünü ifade etti.
Erdoğan, ‘‘Sayın Biden’la göreve geldikten sonraki bu yüz yüze ilk görüşmemiz olacak. Türkiye Amerika ilişkilerini şöyle bir masaya yatırmamız gerekiyor. Birçok dedikodular oldu, içeride dışarıda. Bunları geride bırakıp neler yapabiliriz, neler yapacağız bunları konuşmamız lazım. Görüşme alanımız çok geniş. 24 Nisan bizler için çok çok olumsuz bir süreç oldu. Böyle bir yaklaşım beklemezdik, bu yaklaşım bizleri ciddi manada üzmüştür. Bunu gündeme getirmeden geçmeyi doğru bulmamız mümkün değil. Türkiye rastgele bir ülke değil. Türkiye Amerika ile NATO’ da müttefik bir ülke. NATO ile yakından uzaktan alakası olmayan Ermeniler konusunda böyle bir yaklaşım içine girmesi bizi üzmüştür. Bunu hatırlatmadan geçmek mümkün değil’’ dedi.
Erdoğan: ‘‘Amerika, F-35’ler konusunda akdini yerine getirmedi’’
Türk-Amerikan ilişkilerinde yakın dönemde bir başka derin kriz konusu olan Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımı ve bu süreci takiben Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması konusu da beklendiği gibi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ajandasında yer alıyor.
Cumhurbaşkanı, ‘‘Savunma sanayine ilişkin masa üstünde kalan konular vardır. Bunların en önemlisi F-35 konusudur. Türkiye maalesef akdini yerine getirdiği halde ahdini yerine getirmeyen, sözleşmeye uymayan bir Amerika var. Ödemeleri yapmış olan Türkiye var. Bu projeye 700-750 civarında parça veren Türkiye var. Bunlarla beraber çok ciddi ödemeyi yapmış Türkiye var. Beş tane F-35 verilmişti. Bunlara el koymak suretiyle bunlar gönderilmemiştir. Bunun yanında Patriotlar konusu var. Bu konuda Amerika sözünde durmamış, bunları geri almış, bizler de Rusya ile anlaşmak suretiyle S-400’ler konusunda adım attık, S-400leri aldık. Daha başka birçok savunma sanayinde başlayıp da devam edemediğimiz konular var. Daha sonraki sürece dair neleri yaparız masaya yatırmakta fayda var’’ dedi.
Erdoğan: “Görüşmeleri aynı hassasiyet içinde yaparak 24 Nisan’ı unutturacak adımları atarız’’
Amerikan Başkanı Biden’la Obama döneminde başkan yardımcılığından beri tanışık olduklarını, kendisini evinde ağırladığını belirten Erdoğan, bundan sonraki süreçten daha ciddi beklenti içinde olduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı, ‘‘Amerika gibi bir ülkeden ‘Türkiye’nin beklentileri acaba tam manasıyla karşılık buldu mu’ derseniz, ‘buldu’ diyemem. Temenni ederim ki bundan sonraki süreçte bunu bulalım. Çünkü NATO ülkeleri içerisinde üzerine düşen görevleri tam manasıyla yerine getiren ilk beşin içinde olmak suretiyle Türkiye’dir. Tabii önemli durum. Kendileri de bunu kabul ediyor, takdir ediyor. Sayın Biden, Obama’nın yardımcısı olduğu dönemde sık sık görüştüğümüz bir dostumuz. Görüşmeleri aynı hassasiyet içinde yaparak 24 Nisan’ı unutturacak adımları atarız’’ dedi.
Erdoğan: ‘‘Amerika, Afganistan’ı terk ettiği andan itibaren orada süreci devam ettirecek tek ülke Türkiye’’
Erdoğan’ın sözlerine bakılırsa Afganistan’daki yeni süreç, Biden ile yapılacak görüşmede Türk tarafının en önemli kozu olarak öne çıkıyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı, ‘‘Biz NATO’dan ve ittifak üyelerinden ülkemizin güvenlik hassasiyetlerinin ele alınmasını bekliyoruz. Kaldı ki şu anda Amerika Afganistan’ı terk etmenin hazırlığı içerisinde. Burayı terk ettiği andan itibaren orada süreci devam ettirecek tek ülke malum Türkiye. Bu konuda Türkiye muhataplarına gereken cevabı verdi. Bundan memnunlar, mutlular. Afganistan sürecini kendileriyle görüşeceğiz’’ sözleriyle Afganistan süreci ile ilgili ‘kendileriyle görüşeceğiz’ diyerek bu konuda Türkiye’nin kendisine olan güvenini ortaya koydu.
Türkiye’nin Atlantik İttifakı’nın sınır ülkesi olduğunun da altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin NATO’nun sınırlarını koruduğunu ifade etti.
Cumartesi günü Afrin’de meydana gelen ve 14 kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırının PKK’nın nasıl bir vahşi örgüt olduğunu gösterdiğini de söyleyen Erdoğan, NATO’daki müttefik ülkelerin bu durumu dikkate almaları gerektiğini belirtti.
Erdoğan, Brüksel temaslarından sonra Azerbaycan’ın başkenti Bakü’ye geçecek. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le birlikte Karabağ Savaşı sonrası Azerbaycan’ın eline geçen Şuşa’yı ziyaret edecek olan Cumhurbaşkanı 16 Haziran’da Azerbaycan lideriyle birlikte Türkiye-Galler maçını seyredecek.