HABER ANALİZ | İLKER DOĞAN
İktidarın yerli aşı projesi, ‘yerli otomobil’ fiyaskosuna dönecek gibi görünüyor. Türkiye’de ilk vaka geçtiğimiz yıl 11 Mart’ta açıklandı. O günden bugüne farklı ülkelere ait çok sayıda Covid-19 aşısı kullanıma sunuldu. Ancak başta AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere iktidar temsilcileri tarafından aylardır müjdelenen ‘yerli ve milli aşı’dan ses seda yok. Erdoğan, geçtiğimiz yıl eylül ayında yaptığı konuşmada, “İnşallah önümüzdeki yılın ilk aylarında bu aşıları milletimizin hizmetine sunmayı planlıyoruz.” demişti. Ancak olmadı. Erdoğan, 30 Nisan’da yaptığı konuşmada ise “Eylül-Ekim gibi biz onların da üretime geçeceğine inanıyorum.” ifadelerini kullandı. Öyle görünüyor ki, ‘yerli aşı’ da tıpkı ‘yerli otomobil ve yerli uçak’ gibi bir başka bahara kaldı!
‘Lafla peynir gemisi yürümez’ derler; yanılıyorlar… AKP rejimi temsilcileri, yıllardır sadece ‘lafla’ koca bir ülkeyi arkasından uçuruma sürüklüyor. Aynı strateji ‘yerli aşı’ konusunda da birebir uygulanıyor. Kamuoyu ‘yerli ve milli aşı’ konusunda ‘ha bugün, ha yarın’ denilerek aylardır oyalanıyor. Tıpkı yerli otomobil ya da yerli uçak projelerinde olduğu gibi…
Recep Tayyip Erdoğan, ilk yerli otomobil çıkışını başbakan olduğu dönemde Ocak 2011’de TÜSİAD Genel Kurulu’nda yapmıştı. Erdoğan’ın ‘yerli otomobil’ çıkışının üzerinden 10 yıl geçti. Önce 2016 sonra 2018’de yollarda olacağı açıklandı. Olmadı… Ardından 2019’da seri üretime geçileceği söylendi. O da olmadı! 27 Aralık 2019’da ‘yerli ve milli’ otomobilin lansmanı yapıldı. Yeni tarih verildi; 2022!
FABRİKANIN KABA İNŞAATININ BİTMİŞ OLMASI GEREKİYORDU
Açıklamalara göre, fabrikanın kaba inşaatının bugüne kadar bitmiş olması gerekiyordu. Ancak daha alt yapı çalışması bile tamamlanabilmiş değil. Böyle giderse elektrikli motoru Alman Bosch’tan alınan, batarya için Çinli Farasis’le anlaşılan, araç entegrasyonu konusunda Alman EDAG’la el sıkışılan, şasi sistemleri için İngiliz Mira’yla mutabakat yapılan ve tasarımı İtalyan Pininfarina’ya ait olan ‘yerli ve milli’ otomobilin banttan inmesi 2025’te bile zor görünüyor!
AMERİKA, İNGİLTERE, İSVEÇ, ALMANYA, ÇİN, RUSYA…
Covid 19 ilk olarak 2019 yılı sonunda Çin’in Wuhan kentinde otaya çıktı. Türkiye’de vaka ise 11 Mart 2020’de açıklandı. Çin’de ortaya çıktıktan yaklaşık 3 ay sonra. Virüsle mücadele için bütün ülkelerde aşı çalışması başladı. Ve çalışmalar sonuç verdi. Alman Pfizer BioNTech’in kullanımına geçtiğimiz yıl aralık ayında başlandı. Ardından İngiliz AstraZeneca ve Amerikalı Moderna’nın geliştirdiği aşı piyasaya sürüldü. Çinli Sinovac da aylardır bir çok ülkede kullanılıyor. Rusya da Sputnik V’i geliştirdi. Alıcılar arasında Türkiye bile var!
BAHARA HAZIR OLACAKTI!
Türkiye’de aylardır yerli ve milli aşı çalışması yapıyor. Ancak bugüne kadar bir arpa boyu yol alınabilmiş değil. Türkiye’nin ‘yerli ve milli aşısı’ aylardır ‘geliştirme’ aşamasında! AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 21 Eylül 2020’deki açıklamasında, “Kendi aşımızı üretme yolunda hızla ilerliyoruz. Halen süren sekiz aşı geliştirme çalışmasından ikisinde hayvan deneyleri başarıyla tamamlandı. İnşallah önümüzdeki yılın ilk aylarında bu aşıları milletimizin hizmetine sunmayı planlıyoruz.” demişti. Ancak olmadı.
EN GEÇ NİSAN AYINDA!
İlerleyen günlerde fabrikadan bahsetti, aylık 20 milyon doz kapasitesi olacağını söyledi. İkinci firmanın da devreye girmesiyle kapasitenin 50 milyon doza çıkacağını anlattı. 20 Ekim 2020’de ise “Yerli aşı çalışmalarında iki hafta içinde insan üzerinde deneme safhasına ulaşılacağı görülüyor… Hedefimiz önümüzdeki bahar aylarına kadar aşı meselesini tamamen çözmektir.” diye konuştu. Bir sonraki açıklamasında ise “En geç Nisan ayında kendi geliştirdiğimiz aşıyı da uygulama seviyesine getirmiş olmayı planlıyoruz.” ifadelerini kullandı.
SON BAHARA KALDI
Gelinen noktada tarih ötelendi. 30 Nisan’da yaptığı konuşmada, “Şu anda üniversitelerimiz, bazı ilaç firmalarımız yoğun bir çalışmanın içindeler. Bana öyle geliyor ki, eylül-ekim gibi biz onların da üretime geçeceğine inanıyorum. Eylül-Ekim aylarına yetiştirmeyi planladığımız bu çalışmayla da yerli aşımızı inşallah yapacağız.” diye konuştu.
Öyle anlaşılıyor ki, yerli aşını kaderi de tıpkı yerli otomobil gibi olacak…