Dolar ve euronun TL karşısında rekor kırmasından sonra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) önemli bir veriyi paylaştı. Buna göre, bankalardaki sorunlu kredi stoku 2021’in ilk üç ayında yaklaşık 50 milyar TL artışla 570 milyar TL’ye yükseldi. Banka, yakın izlemedeki kredilerin yüzde 54,8’inin döviz cinsi olduğu ve kur artışının sorunlu kredi bakiyesini arttırdığına işaret etti.
Bugün dolar/TL’de 8,59, euro/TL’de ise 10,47 ile tüm zamanların zirvesini gördü.
Sözcü’den Emre Deveci’ye göre TCMB’nin bugün yayımladığı 2021 yılının ilk finansal istikrar raporunda, yakın izlemedeki kredilerin toplam canlı krediler içindeki payının Mart 2021 itibarıyla yüzde 11,1’e ulaştığı belirtildi. Bu oran 2020 sonunda yüzde 10,9 idi.
Canlı kredilerin Mart 2021 itibarıyla 3 trilyon 777 milyar TL olduğu düşünüldüğünde, yakın izlemedeki kredilerin mart sonu itibarıyla miktarı yaklaşık 420 milyar TL’ye ulaşmış oldu.
‘2. grup’ olarak sınıflandırılan ‘yakın izlemedeki kredi’ miktarı 2020 sonunda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23 artışla 370 milyar TL’ye yükselmişti.
Yakın izlemedeki kredilerin yarısından fazlası yabancı para
TCMB verileri, 2021 yılının ilk üç ayında yakın izlemedeki kredi bakiyesinin yaklaşık 50 milyar TL arttığına işaret ediyor.
Geçen yılın mart ayına göre ise yakın izlemedeki kredilerdeki artış yaklaşık 100 milyar TL oldu.
TCMB raporunda yakın izlemedeki kredilerin yarısından fazlasının yabancı para cinsi olduğu belirtilerek şöyle denildi:
“Yakın izleme grubunda sınıflandırılan kredilerin yüzde 54,8’inin YP cinsi olması ve bu dönemdeki kur gelişmeleri nedeniyle TL karşılıklarının artması da yakın izleme bakiyesinin seyrinde etkili olmuş, 2020 Mart ayından bu yana yaşanan artışın yaklaşık yüzde 46’sı döviz kurlarındaki değişimden kaynaklanmıştır.”
Raporda ayrıca, yoğunlaşan kredi yapılandırmaları sonucunda izleme grubunda yer alan kredilerin yüzde 44,9’unun yapılandırılan kredilerden oluştuğu açıklandı.
Sorunlu kredilerin yarısından fazlasının yabancı para cinsi olması, her kur artışında söz konusu kredi sorununun büyümesine yol açıyor.
6 Kasım 2020’de 8,57’ye kadar yükselen dolar/TL, ekonomi yönetimindeki değişikler ve faizlerdeki artışla birlikte 19 Mart’ta 7,20’ye gerilemişti. Ancak Cumhurbaşkanı Kararı ile Merkez Bankası yönetiminin değiştirilmesi sonrası kur bugün 8,59 ile rekor tazeledi.
Takipteki krediler 149 milyar TL
Raporda, 2021 yılı Mart ayı itibarıyla sektörün tahsili gecikmiş alacak (TGA) bakiyesinin 149,5 milyar TL, özel karşılık tutarının ise 114,0 milyar TL olduğu belirtildi. TGA oranı ise yüzde 3,8 olarak açıklandı.
TGA miktarı, uzun süredir aynı seviyede tutuluyor. BDDK’nın bankalara bu konuda esneklik tanıması ve yoğun yapılandırmalar sayesinde rakamdaki yükseliş önleniyor.
Raporda, “BDDK düzenlemesi ile taksit ödemelerinde gecikme yaşayan kredilerin takip hesaplarına aktarılma süresinin 180 güne çıkarılmasının da etkisiyle yakın izleme bakiyesi 2020 yılı ikinci çeyreğinden itibaren artmaya başlamıştır” denildi.
Bilindiği gibi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), pandemi döneminde aldığı kararlar ile kredilerin takibe ve yakın izlemeye alınması için gerekli yasal süreyi uzatmıştı.