İsrail polisi, işgal altındaki Doğu Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’da fanatik Yahudilerin baskınını önlemek için nöbet tutan Filistinlilere müdahale etti. Olaylarda onlarca Filistinli yaralandı.
Harem-i Şerif’in bazı noktalarına barikatlar kuran Filistinliler, buradan ayrılmayacaklarını dile getirerek sık sık “Canımız kanımız sana feda Aksa” sloganı attı.
Daha sonra Mescid-i Aksa’ya baskın düzenleyen İsrail polisi, Filistinlilere göz yaşartıcı gaz, plastik mermi ve ses bombalarıyla müdahale etti.
Müslümanların kutsal Ramazan ayında Doğu Kudüs’te her gece Filistinliler, İsrail polisi ve yerleşimciler arasında çatışmalar yaşandı.
Bölgede yıllardır tansiyon düşmüyor, Doğu Kudüs’te ne oluyor? Bu bölgede yaşanan çatışmaların sebebi nedir?
Protestolar ne zaman başladı?
Nisan ayı ortalarında, Ramazan ayının başından itibaren, İsrail polisi Şam Kapısı’nda Filistinlilerin akşamları iftar düzenlemesini veya toplanmasını engellemek için bariyerler yerleştirdi. Bu durumu protesto eden Filistinliler ile İsrail polisi arasında çatışmalar çıkmaya başladı.
Filistinliler, İsrail polisinin tutumunu özgürlüklerine bir sınırlama olarak niteliyor. İsrail polisi ise, bölgede düzeni sağlamak için orada olduklarını iddia ediyor.
İşgal altındaki Doğu Kudüs’te ne yaşandı?
İşgal altındaki Doğu Kudüs, Şeyh Cerrah Mahallesi’nde yaşayan Filistinlilere zorunlu tahliye tehdidi nedeniyle gergin günlere sahne oluyor. İsrail polisinin Mescid-i Aksa’daki saldırıları da kutsal kentteki gerilimi tırmandırıyor.
İsrail polisi, 7 Mayıs akşamı teravih namazı sırasında Mescid-i Aksa’daki cemaate ses bombaları ve plastik mermiyle müdahale etmişti.
Filistin Kızılayı, İsrail polisinin müdahalesi nedeniyle 205 Filistinlinin yaralandığını açıklamıştı. İsrail polisinin Filistinlilere 8 Mayıs’taki müdahalesinde ise 90 kişi yaralanmış, Filistin Kızılayı yaralananlar arasında bir yaşında bebek ve çocukların da olduğunu bildirmişti.
Doğu Kudüs’te şiddet neden yeniden alevlendi?
İsrail Yüksek Mahkemesi’nin 10 Mayıs’ta açıklanması beklenen karar öncesinde bölgede tansiyon yükselmeye başladı.
Söz konusu davada, Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah Mahallesi’nde bazı Filistinli ailelerin tahliyesi söz konusu. Eğer alt mahkemenin verdiği karara Filistinlilerin yaptığı itiraz olumlu karşılık bulmazsa, İsrailli yerleşimciler işgal altındaki bu mahalleye gelmelerine izin verilecek.
Bazı yasadışı yerleşimciler, mahkeme kararı çıkmadan söz konusu mahalleye gelmeye başladı. Söz konusu yerleşimciler, yüzyıl öncesine dayanan tapu belgeleri göstererek tartışmalı bölgelerin asıl sahibi olduklarını iddia ederek, Filistinli aileleri yerlerinden etmeye çalışıyor.
Mahkeme duruşması yaklaşırken, Filistinliler ve bazı sol görüşlü İsrailli gruplar, olası bir tahliye kararının, ezici çoğunlukta olan Filistin mahallesinde domino etkisine neden olarak, bölgede çatışmalarının çıkabileceğini belirterek haftalardır gösteriler düzenliyor.
Şeyh Cerrah Mahallesi’nde eski önemli bir rahip olan Adil Simon’un mezarı bulunduğu Ortodoks Yahudiler tarafından önemli mabet olarak kabul ediliyor. Bu nedenle zaman zaman burada Filistinliler ile İsrailli ziyaretçiler arasında tansiyon çıkıyor.
Yüksek Mahkemeye gelmeden önce, bir alt İsrail mahkemesi, söz konusu arazinin 1948 Savaşı’ndan önce söz Doğu Kudüs’teki Yahudilere ait olduğuna hükmetti. Söz konusu karar başta Filistinliler olmak üzere uluslararası toplumun tepkisini çekmişti.
Pazar günü İsrail Yüksek Mahkeme tahliyelerle ilgili karar duruşmasını ertelendi. Olayların yatışması, Ramazan ayının bitmesi için İsrailli yetkililer 30 gün içinde yeni bir oturum planlayacak.
‘Kudüs Günü’ nedir? Ne yaşanması bekleniyor?
Bugün aynı zamanda, İsrail’in 1967 savaşı sırasında Doğu Kudüs’ü ele geçirmesinin yıllık anma töreni olan “Kudüs Günü”. Fanatik Yahudileri, Altı Gün Savaşının yıl dönümünü İbrani takvimine göre “Kudüs günü” olarak kutluyor.
Başta aşırı milliyetçiler olmak üzere birçok İsrailli Kudüs’te yürüyüş düzenleyecek.
Fanatik Yahudi örgütler, bu yıl 9-10 Mayıs tarihlerine denk gelen “Kudüs günü” nedeniyle Mescid-i Aksa’ya baskın çağrıları yapmıştı.
Kudüs neden bu kadar hassas bir bölge?
Siyaset, tarih ve din.
Kudüs’ün Eski Şehrin kalbinde, dünyanın dört bir yanındaki Yahudiler tarafından Museviliğin en kutsal yeri Tapınak Tepesi bulunuyor. Fakat aynı yerde Müslümanlar için de önem arz eden kutsal mekanlar bulunuyor.
Tapınak Tepesi’nde Yahudilerin en önemli mabedi olan olan Hz. Süleyman Mabedi ve Ağlama Duvarı bulunuyor. Ancak aynı yerde Müslümanların ilk kıblesi olan, kutsal kabul edilen Mescid-i Aksa ve Kubbet’üs-Sahra bulunuyor.
Hristiyan inancına göre de, Hz. İsa’nın Tapınak Tepesi’nde vaaz verdi, burada öldürüldü ve tekrar dirildi.
İsrail tüm Kudüs’ü ebedi ve bölünmez başkenti olarak görürken, Filistinliler bulundukları doğu kesimini gelecekteki bir devletin başkenti olarak istiyor. İsrail’in Doğu Kudüs’ü ilhak politikası uluslararası hukuka aykırı. Batılı devletler dahil uluslararası toplumunun uyarısına rağmen İsrailli yerleşimciler Doğu Kudüs’ü ilhak etmeye devam ediyor.