Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron soykırımın 27’nci yıl dönümünde yaptığı Ruanda ziyaretinde ülkesinin sorumluluğunu ikrar etti.
İki ülke ve iki toplum arasındaki ilişkiyi düzeltmek ve yeni bir sayfa açmak için Ruanda’ya giden Macron, 1994 yılında yaşananlarda Fransa’nın sorumluluğunu kabul ederek başladı. Önce yüzbinlerce Tutsi mezarının olduğu Kigali’ye gitti ve buradaki soykırım anıtını ziyaret etti.
Ardından da bir konuşma yaparak, “Bugün buraya sorumluluğumuzu teslim etmeye geldim. Sizlerden af diliyoruz. Evet, Fransa uyarılara kulak asmayarak soykırımcı bir rejimin yanında durdu ancak fiilen soykırımın suç ortağı değildi.” ifadelerini kullandı.
Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame, 1994 Ruanda soykırımındaki sorumluluğunu kabul eden Fransa’yla güçlü bir iş birliği kurmak istediklerini söyledi.
Kagame ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, başkent Kigali’de yaptıkları ikili görüşme sonrası ortak basın toplantısı düzenledi.
Macron’un Fransa’nın soykırımcı yönetime destek olduğunu kabul etmesinden memnuniyet duyduklarını aktaran Kagame, “Sorumluluğun ağırlığı ait olduğu yere geri döndü.” dedi.
Bu ziyaretin geçmişle değil gelecekle ilgili olduğunu ifade eden Kagame, Fransa ve Ruanda’nın iki ülke halkının menfaatleri doğrultusunda sürdürülebilir ve güçlü bir ilişki tesis etmeyi arzuladığını söyledi.
Kagame, iki ülkenin de tarihte yaşananların aydınlatılması için ortak çalışmak zorunda olduğunu belirtti.
Devlet Başkanı Kagame, “Değişmesine ihtiyaç duyulan geçmişten miras alınmış durumlar vardır. Şunu söylemek istiyorum ki Cumhurbaşkanı Macron, değişmesine ihtiyaç duyulan şeylerin farkına varanlardan biri. ” diye konuştu.
Fransa sorumluların adalet karşısına çıkmasına yardım edecek
Ülkesinin soykırım suçlularının ve şüphelilerin yakalanarak adalet karşısına çıkması için çabalarını hızlandıracağını dile getiren Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise 2017 yılından bu yana tüm zorluluklara rağmen ilişkilerin geliştirilmesi için büyük çaba harcadıklarını kaydetti.
Macron, Ruanda’da Fransız özel sektörünün yatırımlarının artmasını ve ekonomik ilişkilerin de geliştirilmesi için uğraşacaklarını vurguladı.
Basın toplantısı öncesi Ruanda’da soykırım anıtında yaptığı konuşmada da Macron, “Fransa’nın Ruanda’da rolü, geçmişi ve siyasi bir sorumluluğu var.” ifadelerini kullanmış, zamanın Fransız hükümetinin soykırım uygulayan Ruanda yönetiminin fiilen yanında olduğunu söylemişti.
“Soykırımda ağır sorumluluğu var”
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a, martta Ruanda soykırımına ilişkin sunulan raporda, Fransa’nın soykırımda ağır sorumluluğu bulunduğu ancak suç ortağı olduğunu gösteren bir şey olmadığı belirtilmişti.
Dönemin Cumhurbaşkanı François Mitterrand’ın, soykırımda önemli rol oynadığı vurgulanan raporda, “Fransa, soykırım hazırlığı konusunda kör davrandı.” ifadesi kullanılmıştı.
Raporda, Fransa’nın soykırımı yapan hükümete silah temin etmesinin ve Fransız askerlerinin Ruanda ordusuna eğitim vermesinin arkasında ülkenin etnikçi yaklaşımının olduğu aktarılmıştı.
Ruanda hükümetinin girişimiyle ABD merkezli “Levy Firestone Muse” hukuk firmasının hazırladığı raporda da Fransa’nın Ruanda soykırımında ciddi sorumluluğu bulunduğu ve Fransız hükümetinin Hutu rejiminin soykırım gündeminden habersiz olmadığı, öngörülebilir bir soykırıma imkan tanıdığı vurgulandı.
Ruanda Soykırımı
1994 yılında ülkedeki Hutular, dönemin Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana’nın uçağının düşmesinden sorumlu tuttukları Tutsilere karşı soykırım gerçekleştirdi. Üç ay süren süren olaylarda 1 milyona yakın Tutsi ve ılımlı Hutu, radikal Hutular tarafından katledildi.