Son aylarda bir yatırım aracı olarak kripto paralara ilgi artarken, yasal düzenlemenin ‘eli kulağında.’ Uzmanlara göre kripto para borsalarının merkezi bir otorite tarafından denetlenmesi şart.
Thodex ve Vebitcoin borsalarının kapatılarak yatırımcıların paralarını çekememesi nedeniyle mağdur olması, bu borsaların güvenilirliği ve denetimi konusunda soru işaretlerine yol açmıştı. Her iki borsanın da Merkez Bankası’nın yayınladığı yönetmeliğin ardından kapanması dikkat çekmişti. Ayrıca Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) da yeni kurallar getirmişti.
‘Otorite şart’
DW Türkçe’ye konuşan İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan, kimin ne yaptığını kontrol eden bir otoritenin olması gerektiğini ifade etti.
Foreks sisteminde düzenleme öncesi mağduriyetlerin yaşandığını, ardından yasal adımların atılmasıyla sistemin sorunsuz işlediğinin görüldüğünü aktaran direktör, Foreks sisteminin birebir kopyasının kripto piyasalarına ise uygun olmadığını kaydetti.
Manukyan, istihdam da yaratabilecek, finansal ya da diğer sektörlerde yeni iş modelleri ortaya çıkartabilecek bir potansiyel olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Hem o girişimcilere yol açılması lazım hem de isteyenin at koşturabileceği, geçtiğimiz negatif örnekte gördüğümüz gibi göz boyamaya gelen kesimlerin de önünü kesecek bir regülasyon en doğrusu olacaktır.”
‘İnovasyon engellenmemeli’
Kadir Has Üniversitesi’nden öğretim üyesi İsmail Hakkı Polat da lisanslama konusunda merkezi otorite bulunması gerektiğini ancak inovasyonu da engellemeyecek düzenlemelere ihtiyaç olduğu görüşünü dile getirdi.
Polat, kripto para okur-yazarlığının çok düşük düzeyde olduğunu belirterek, insanların hangi borsa ve coin’i seçeceklerinden, nerede hangi parayı saklayıp hangi kripto parayı, ne zaman cüzdanlarına alacaklarına kadar çok sayıda bilinç problemleri olduğunu savundu.
‘Yönetmelik yetmez’
Sadece yönetmeliklerin yeterli olmayacağının altını çizen Polat, şöyle devam etti: “Belirli şeylerde yasalara da ihtiyaç var. Yasalarda mesela sözleşme yapılacak iki kişi arasında; hangi şartlarda, hangi ödemelerle gerçekleşeceğini Türk Ticaret Kanunu veya biraz da Sermaye Piyasaları Kanunu tarafından belirlenmesi lazım. (…) Bu platformların kripto para seçimlerinin standarda bağlanmasından, onlara belirli teminat ve lisans yeterlilikleri kazandırılmasında, patronlarının bütün parayı toplayıp dijital bir cüzdana, kripto cüzdana koyup sonra elini kolunu sallayarak sınırı geçmesini engelleyici blok zincir çoklu imza çözümleri gibi teknik çözümlerin de olması lazım bu düzenlemelerde.”
Polat, önerisiyle yatırımcıların paralarının bir kişi tarafından tek başına çekilmesinin önüne geçilebileceğini aktararak, şu öneriyi sundu: “Mesela, birden fazla yönetici buna dijital imza atacak, aynı zamanda bu bildirim olarak örneğin ‘Kripto Paralar ya da Kripto Varlıklar Denetim Kuruluna’ anında gidecek ve alım-satım platformu da anında açıklama yaparak para çekimini şu yüzden yaptık diyecek.”