Koronavirüs salgınından kurtulmanın başlıca umut kapısı olan Covid-19 aşı çalışmaları hızla devam ederken, aşılama kampanyalarına bakıldığında ülkeler arasında büyük farklılıklar gözlemleniyor.
Aşılanmaya büyük bir hız verilmesini isteyen Dünya Sağlık Örgütü eylül ayına kadar bütün ülkelerden nüfuslarının en az yüzde 10’unu aşılaması çağrısı yaptı.
Türkiye’de 24 Mayıs 2021 itibariyle 28 milyon 26 bin 735 doz koronavirüs aşısı yapıldı. Türkiye rakamsal olarak ABD, Çin, Hindistan, İngiltere, Brezilya, Almanya, Fransa ve İtalya’dan sonra en çok aşı yapan ülkelerden biri.
Nüfusu yüz binlerle ifade edilen Cebelitarık, Seyşeller, Butan ve Falkland Adaları gibi küçük devlet ve yönetim birimleri halkın çoğunluğunu aşılayanlar listesinde başı çekiyor. Daha kalabalık ülkelere bakıldığında ise Bahreyn, Hindistan, İsrail, İngiltere, ABD, Moğolistan, Macaristan, Kanada, Şili ve Almanya bu listede üst sıralarda yer alıyor.
Nüfusu yüksek ülkeler arasındaysa Endonezya’da yapılan aşı çalışmaları diğer ülkelere nazaran biraz daha yavaş ilerliyor. Çin’de yaklaşık 500 milyon lişiye koronavirüs aşısı yapıldı.
Son dönemlerde aşı kampanyasına hız veren 3 milyon nüfuslu Moğolistan’da halkın yüzde 55’i aşı olurken, 37 milyon nüfuslu Kanada’da 2 hafta içerisinde 10 milyonu aşkın kişiye aşı yapılarak önemli bir gelişme kaydedildi.
Şu anda dünyada İsrail, İngiltere, Macaristan, Moğolistan, ABD, Şili, Kanada ve Bahreyn gibi nüfusu milyonları aşan ülkeler, halkın yüzde 50’sinden çoğunu aşılayarak büyük bir başarıya imza attı.
Dünya genelinde şu ana kadar 222 ülke, bölge ve eyalette 1.67 milyar dozdan fazla Covid-19 aşısı yapıldı.
Avrupa aşı çalışmalarını hızlandırdı
Geçtiğimiz haftalarda nüfusa göre sıralamada listeye giremeyen Fransa, Almanya, Polonya, Macaristan İspanya ve İtalya’nın büyük yükselişi göze çarpıyor. Bu ülkelerde şu anda nüfusun en az yüzde 30ûndan fazlası ilk doz aşıyı yaptırmış durumda.
Avrupa’da koronavirüsten en çok etkilenen ülke olan İngiltere’de ise aşılananların nüfusa oranı yüzde 56’yı geçti ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere büyük fark attı.
Brüksel henüz aşıların geliştirme aşamasında iken birden fazla firma ile Avrupa Birliği’nin 450 milyonluk nüfusuna yetecek kadar aşı için ön sipariş anlaşmaları imzaladı.
Aşıların ilk partisi, ülkelerin nüfuslarına orantılı olarak 26 Aralık’tan itibaren dağıtılmaya başlandı. Ancak aşı tedariğinde anlaşmanın gerisinde kalındı.
Yukarıdaki listede, verilerin paylaşılmamasından dolayı Çin, Suudi Arabistan ve BAE bulunmuyor.
Aşı konusunda ülkeler arasında sipariş yarışı yaşanırken, Çin, Almanya, Rusya, ABD ve İngiltere’de üretilen aşılar dünya genelinde dağıtılıyor. Bazı ülkeler birden fazla aşı firmasıyla anlaşırken, zengin ülkelerin ihtiyacından fazla aşı sipariş etmesiyle yoksul ülkelerin aşıya ulaşamaması acı bir gerçek.
Türkiye’de bugüne kadar kaç kişi aşı yaptı?
Koronavirüsle mücadelede Türkiye’de 14 Ocak günü başlatılan aşı uygulaması kapsamında ülke genelinde yapılan aşı sayısı 28 milyonun üzerine çıktı. Sağlık Bakanlığının “Covid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu”nda yer alan anlık verilere göre, 16 milyon 52 bin 112 kişiye aşının birinci dozu uygulanırken, 12 milyon 40 bin 623 kişinin ikinci dozları da tamamlandı. Böylece yapılan toplam aşı sayısı 28 milyon eşiğini geçti.
Şu ana kadar 100 milyon doz Sinovac, 120 milyon doz BioNTech ve 50 milyon doz Sputnik V olmak üzere toplam 270 milyon doz aşının temini için anlaşma yapıldı.
Aşılama programında şu an Sinovac ve BioNTech aşıları kullanılırken, Sputnik V aşısının ilk partisinin kısa süre içinde Türkiye’ye ulaşması bekleniyor.
Yerli Kovid-19 aşısının geliştirilmesi için sürdürülen 18 çalışmadan biri olan Erciyes Üniversitesinin inaktif aşısının Faz-2 çalışması tamamlanırken, Faz-3 çalışmasına birkaç hafta içinde başlanması hedefleniyor.
Türkiye’de Çin üretimi Sinovac ile Alman-ABD üretimi Pfizer-BioNTech aşıları yapılıyor.
İlk dozun uygulanmasından 28 gün sonra yapılacak ikinci dozun randevusu hekim tarafından verilip, SMS olarak cep telefonuna gönderiliyor. MHRS ve e-Nabız hesabı üzerinden randevu kontrol edilebiliyor veya değiştirilebiliyor.