Çin’in kripto para birimleriyle ile yapılan işlemlere sınırlama getirmesi sonucu Bitcoin, 18 Mayıs günü 24 saatlik süre içerisinde ortalama yüzde 9 değer kaybederek 38 bin 940 dolara geriledi.
Bitcoin’in yüzde 40 değer kaybetmesine neden olan bu girişimin kripto para piyasası üzerinde nasıl bir etkiye neden olacak?
Çin kripto parayı yasal kabul ediyor mu?
Çin kripto parayı yasal bir para olarak kabul etmiyor ve bankacılık sistemi kripto parayı ya da bağlantılı hizmetleri kabul etmiyordu.
Hükümet 2013’te Bitcoin’i sanal bir mal olarak tanımlayarak bireylerin serbestçe çevrimiçi ticarete katılabilmelerine izin verildiğini duyurdu. Ancak mali düzenleyiciler bankaların ve ödeme şirketlerinin bitcoin bağlantılı hizmet vermesini yasakladı.
Eylül 2017’de bu yana yatırımcıları korumak ve mali riskleri azaltmak adına ICO (Initial Coin Offerings) yani dijital para arzına da yasak getirdi. ICO kuralları ayrıca kripto ticaret platformlarının yasal parayı kripto paraya çevirmesine ya da kripto parayı yasal paraya dönüştürmesine de yasak getirdi.
Kısıtlamalar birçok ticaret platformunun kapanmasına ve ülke dışına kaymasına yol açtı.
ICO kurallarının mali kurumları ve ödeme şirketlerini hesap açma, kayıt, ticaret, takas ve ödeme hizmetleri vermekten alı koyduğu için resmi verilere göre Temmuz 2018’de 88 sanal döviz ticaret platformu ve 85 ICO platformu piyasadan çekildi.
Getirilen yeni tedbirler neler?
Çin’in üç önemli finans kuruluşu Ulusal İnternet Finans Birliği, Çin Bankalar Birliği ve Çin Ödeme ve Takas Birliği, yeni tedbirleri Çin Merkez Bankası tarafından paylaşılan ortak bir açıklamada duyurdu.
“Kripto para birimi ile spekülatif ticaret, insanların mülklerinin güvenliğini ciddi şekilde ihlal ederek ve normal ekonomik ve finansal düzenlerini bozarak yeniden döndüğünü” ifade eden kurumlar aralarında bankaların ve çevrimiçi ödeme firmalarının da bulunduğu üyelerine bir talimat göndererek müşterilere kayıt, ticaret, takas ve ödeme gibi kripto para birimini içeren herhangi bir hizmet sunulmamasını istedi.
Buna ek olarak üyelerden kripto para şeklindeki tasarruf, kredi ve rehin hizmetleri vermesini ve kripto para bağlantılı mali ürün sunmasını yasakladı. Bu kapsamda kripto bağlantılı bilgi hizmetleri, sigorta ve vadeli işlem aracılık komisyonu gibi işlemler de yasaklandı. Firmalardan ayrıca kripto para ile ticaret içeren para akışı takibini arttırmaları istendi.
Yeni tedbirler nasıl etki yaratabilir?
Yeni tedbirler bireylerin farklı ödeme kanallarından kripto para almasını zorlaştırıyor. Bu durum Yuan’ı kripto paraya çevirmek için madencilerin işlemleri etkilemesi bekleniyor.
Öte yandan bankalar ve ödeme firmaları da kripto para ile bağlantılı para akışını tanımlamakta da güçlük çekebileceği belirtiliyor.
Çin’in kuralları sıkılaştırmasının altındaki nedenler neler?
Bitcoin Çin’de kripto para ile ticareti canlandırdı. Birçok Çinli yatırımcı yeni tedbirler üzerine ülke dışındaki Huobi ve OKEx gibi Çinlilerin sahibi olduğu borsa şirketlerinde işlem yapmaya başladı.
Bu arada Çin’in borsa dışı menkul değerler piyasası yeniden hareketlendi.
Çin odaklı borsalar Çinli bireylere birkaç dakika içinde çevrimiçi hesap açmasına olanak sağladı, Yuan ve kripto para biriminin değiş tokuşunu ve bu işlemlerin bankalar ya da Alipay ve WeChat Pay gibi çevrimiçi şirketler aracılığıyla gerçekleştirilmesini kolaylaştırdı.
Kripto madenciliğinden güç alan bireysel yatırımcılar ise hızlı ve dolgun geri dönüş vadeden çeşitli yatırım araçları oluşturmaya başladı.
Bu gelişmeler karşısında kripto parayı Çin’in resmi para birimi Yuan’a potansiyel tehdit olarak gören kesim Çin Merkez Bankası’ndan kendi kripto para birimini oluşturması için baskı yapmaya başladı.