Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Sincan bölgesindeki Uygur Türklerine yapılan baskılara karşı çıkan Avrupa Birliği’ne (AB) sert tepki göstererek, Nazi döneminde Musevilere yönelik soykırıma göndermede bulunup, “Soykırımın neye benzediğini Avrupalı dostlarımız bilir” dedi.
Münih Güvenlik Konferansının bu yıl düzenlenen 57’nci buluşmasında konuşan Vang, AB Parlamentosu’nun Çin ile uzlaşılan yatırım anlaşmasının onaylanmasını durdurmasını eleştirdi ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları ihlalleri iddialarını nedeniyle AB’nin Çinli yetkilileri cezalandırma kararına şaşırdığını söyledi.
“Çin mutfağı ile Batı mutfağı farklı”
Çin’in sisteminin iyi işlediği ve vatandaşlarının ihtiyaçlarına hizmet ettiğini savunan Vang. “Tıpkı yemek çubukları veya çatal-bıçak kullanan Çin ve Batı mutfaklarında farklı olan yemeklerde olduğu gibi. Kendi özel nedeni için bunun (sistemin) özel nedeni var. “ ifadesini kullandı.
Vang, “Birleşmiş Milletler aracılığıyla hayata geçirilmediği için AB yaptırımlarının yasallığı tartışmalı. AB, sadece ortaya atılan iddialara dayanarak bu kararı aldı ve bu konuda Çin’in hiç bilgisine başvurmadı. Anlaşma tek taraflı değil, iki tarafın da çıkarına. Biz AB’yi düşman olarak değil, ortak olarak görüyoruz.” dedi.
Çinli bakan, Pekin’in demokrasi ve insan haklarını geliştirmek için elinden gelen çabayı gösterdiğini savundu.
İnsan haklarını ticaret meselelerine bağlamanın yanlış olduğunu savunan Vang, Uygur bölgesindeki soykırım iddialarının “yalan ve söylenti” olduğunu öne sürdü.
Avrupa Parlamentosu, AB ve Çin arasındaki yatırım anlaşmasını onaylamayacak
AP Genel Kurulu’nun 20 Mayıs’taki oturumunda, Çin’in AB kurumları ve AP milletvekillerine karşı uyguladığı yaptırımlara ilişkin karar tasarısı 599 “evet”, 30 “hayır” ve 58 “çekimser” oyla kabul edilmişti.
Çin’in AB’ye yönelik yaptırımlarının kınandığı karar tasarısında, Çin’in uyguladığı yaptırımlar nedeniyle üzerinde aralık ayında uzlaşı sağlanan AB-Çin yatırım anlaşmasının AP tarafından onaylanmayacağı belirtilmişti.
Anlaşma onay sürecinin başlaması için öncelikle Çin’in yaptırımlarını kaldırması talep edilen tasarıda, Uygur Türklerine yönelik insan hakları ihlalleri nedeniyle AB’nin Çinli kişi ve kurumlara yönelik yaptırımlarına da destek verilmişti.
AB ile Çin arasında 2014 yılından beri devam eden yatırım anlaşması müzakerelerinde aralık ayında uzlaşı sağlanmıştı. Anlaşma ile AB yatırımcılarının Çin piyasalarına daha fazla erişebilmesi amaçlanıyordu. Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için AB üyesi ülkeler ve AP tarafından onaylanması gerekiyordu.
AB, mart ayında, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesinde Uygur Türklerine yönelik baskılar ve insan hakları ihlalleri nedeniyle 4 Çinli yetkiliye ve 1 kuruma yaptırım kararı almıştı. Çin de misillemede bulunarak, aralarında 5 AP milletvekilinin de yer aldığı toplam 10 kişi ile AP insan hakları alt komitesinin de yer aldığı 4 kuruma yaptırım uygulama kararı almıştı.