Anavatanları Kafkasya’dan sürgün edilmelerinin 157’inci yıl dönümünde Çerkesler, istedikleri farkındalığı henüz elde edebilmiş değil.
Her yıl 21 Mayıs tarihinde Çerkes soykırım ve sürgünü çeşitli ekinliklerle anılarak hafızalarda korunmaya çalışılıyor. Ancak yaşananların soykırım olduğunu savunan çok sayıda Çerkes derneği, Türkiye’nin bu tanımı kabul etmemesini eleştiriyor.
Çerkesler, 21 Mayıs’ın “Çerkes Soykırım ve Sürgünü” olarak tanınmasını isterken Rusya’dan da resmi bir özür beklediklerini dile getiriyor.
Günümüzde dünya üzerinde ‘Çerkes soykırımını’ tanıyan tek ülke Gürcistan. Türkiye’de ise 21 Mayıs ‘yas günü’ olarak anılıyor.
Çerkes sürgünü nedir?
Kafkasya’da yüz yıldan uzun süren Rus-Çerkes Savaşları 21 Mayıs 1864 tarihinde sona erdi. Ancak bu tarih Çerkesler için de ‘sonun başlangıcı’ oldu.
Çarlık Rusyası, savaşı kaybeden Çerkesleri sürgüne tabi tuttu. Resmi olmayan rakamlara göre yaklaşık 1,5 milyon kişi, Rusya’nın çeşitli liman kentlerinden toplu halde Osmanlı topraklarına sürüldü.
Yol şartlarının çok ağır olmasının yanı sıra salgın hastalıklar ve açlık, yine resmi olmayan kaynaklara göre 400 bin ila 500 bin kişinin hayatına mâl oldu.
Çerkesler ne talep ediyor?
Çerkes tarihçi Murat Yalçın, Çerkeslerin Türkiye’den ve Rusya’dan talep ettiği maddeleri şöyle sıralıyor:
“Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün TBMM’de resmen tanınması, Rusya ve Türkiye arasında yapılacak olan ikili anlaşmalar ile Türkiye vatandaşlarına çifte vatandaşlık hakkının verilmesi, bu büyük acıyı anlatan müzelerin açılması, Çerkes dili ve kültürünün korunması adına diğer adımların atılması. Bunlar Türkiye’den taleplerimiz.”
“Rusya’dan ise soykırım ve sürgünün resmen kabul edilmesi, Çerkeslerden ve diğer Kafkasyalı mağdur halklardan resmi özür dilenmesi, çifte vatandaşlık anlaşmaları ile geri dönüşün ve Kafkasya ile olan ilişkilerin kolaylaştırılması, Kafkasya’daki yerleşim yerlerine eski orijinal isimlerinin iade edilmesi.”
KAYNAK: EURONEWS TÜRKÇE – ENİS GÜNAYDIN