Arjantin’de yazılım firması 10Pines, çalışanların maaşlarını iş arkadaşlarının belirlemesine izin veriyor.
Şeffaf ve demokratik olmaya çalışan şirkette maaşlar, yılda 3 kez yapılan “maaş belirleme toplantıları”nda belirleniyor. Bu toplantılara işe yeni katılan ve deneme sürecinde olanlar hariç herkes katılıyor.
Çalışanlar (veya şirkette onlara yol gösterenler) maaşlarının ne kadar artması gerektiğini söylüyor ve teklifleri açıkça tartışılıyor.
2010 yılında kurulan ve 85 çalışanı olan 10Pines başkent Buenos Aires’te faaliyet gösteriyor.
Şirkette kârın yüzde 50’sini çalışanlar paylaşıyor.
Ariel Umansky isimli çalışan Aralık 2020’de yüzde 7’lik zammı geri çevirdi.
İş arkadaşlarının nezdinde bunun doğru olmadığını hisseden Umansky, “Benden daha iyi performans sergilediğini düşündüğüm insanlara karşı kendimi güvensiz hissettim. Bir sahtekar gibi hissetmek çok kolay” diyerek zammı neden reddettiğini açıkladı.
Umansky, son 5 yılda ikinci kez zammı reddetmiş.
‘Hiyerarşisiz şirket’
Şirket, mümkün olduğunca düz bir hiyerarşiye sahip olmayı ve çalışanlara karşı şeffaf olmayı hedefliyor.
3 aylık deneme sürelerinin ardından işe alınan her yeni personel, ekibin geri kalanıyla birlikte aylık yapılan ve potansiyel yeni müşteriler, harcamalar, şirket finansmanı ve elbette maaşlar gibi önemli şirket kararlarının kararlaştırıldığı açık toplantılara katılıyor.
Ekip içerisinde CEO ya da gerçek bir yönetici yok. Bunun yerine, “iş ortakları” ya da “ustalar” var.
10Pines’ın kurucu ortağı Jorge Silva, “Artışlara karar verecek patron olmadığından, gücü insanlara devrediyoruz” diyor.
İşe yeni başlayanların belli bir dereceye kadar kendi maaşlarını müzakere edebileceğini söyleyen Silva bu durumun başlangıçta sorun yaratabileceği görüşünde. Silva, bu nedenle yeni çalışanlara önerilen maaşların, şirkette benzer deneyime sahip olanlarla görüşülerek karara bağlandığını söylüyor.
İşe alım sürecindeki son mülakatta ise aday 80 kişilik ekibin tamamıyla tanışıyor. Burada amaç adayın, ekibin çalışma dinamiğini görmesi. Bu aşamada adaya herhangi bir teknik soru sorulmuyor.
Silva, “Dahi bile olsalar, bazılarının takıma uyum sağlamayarak gerilim yaratacaklarını hissedebiliyoruz” diyor.
Yaklaşımını “sosyokrasi” olarak tanımlayan 10Pines, Brezilyalı iş insanı Ricardo Semler’den ve aile şirketi Semco’yu dönüştürme deneyiminden ilham aldı. Semler, kendi deneyimlerini Türkçede de “Maverick” ismiyle yayımlanan kitabında kaleme aldı.
10Pines’ın kurucu ortağı Jorge Silva, “Bu kitabı, kutsal kitabımız olarak gördük” diyor.
‘Cinsiyet eşitliği sağlamak kolaylaşır’
“İşyerinde İnsan Deneyimi” kitabının yazarı, İngiltere’de işçi koçluğu ve danışmanlık firması HEX Organization’ın genel müdürü Ben Whitter’e göre, dünya genelinde bu gibi “ilerici, şeffaf” şirketlerin sayısı giderek artıyor.
Whitter “şeffaf maaş” fikriyle, erkekler ve kadınlar arasında eşit şartlar sağlamanın mümkün olabileceğini düşünüyor:
“Pek çok şirkette maaşlar kapalı kapılar ardında belirlenir. Ama şeffaf maaş, daha net ve çok daha hesaplanabilir bir yoldur.”
Öte yandan Whitter, 80 çalışanlı bir şirkette bu yöntemin uygulanabileceğini ancak çalışan sayısının iki katına çıkması durumunda faydaların azalabileceği görüşünde.
‘Eşit değiliz ama adil olmaya çalışıyoruz’
10Pines’ın deneyimli yazılım geliştiricisi olan Angeles Tella Arena ise “Süreci 12 yılda geliştirdik” diyor:
“Maaş görüşmelerine başladığımızda 30 çalışanımız vardı. O zaman 50 çalışanımızla işe yaramayacağından korktuk ancak sadece uyum sağlamaya devam ettik. Güveni korumak için süreçleri güncellemeniz gerekiyor.”
Arena, şirketin büyümeye devam etmesi durumunda, aynı sistemi otonom olarak kopyalayıp çalıştıracak ikinci bir ofis oluşturmanın gerekli olabileceğini söylüyor.
Kurucu ortak Jorge Silva ise “Önemli olan eşitlik ve adillik arasında bir fark olduğunu anlamaktır” diyor ve ekliyor:
“Hepimiz eşit değiliz ancak adil olmaya çalışıyoruz. Çalışanları kontrol etmeye çalışan ve onlara çocuk gibi davranan klasik bir şirket gibi olmak istemiyoruz.”
KAYNAK: BBC TÜRKÇE