ADEM YAVUZ ARSLAN | WASHINGTON, TR724
Amerika’dan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AKP hükümeti üyeleri ve bürokratların başını ağrıtacak yeni bir hamle geldi.
Amerika’nın önde gelen senatörlerinden Massachusetts Senatörü Edward J Markey ve Oregon Senatörü Ron Wyden ile yine Oregon Senatörü Jeff Merkley Türkiyedeki insan hakları ihlallerine dair hazırladıkları yasa tasarısını Kongre’ye sundu.
Tasarının yasalaşması halinde başta Erdoğan olmak üzere AKP hükümeti üyeleri ile insan hakları ihlallerine karışan tüm bürokratlara yaptırım gelecek. Sözkonusu yasanın Kongre’den geçmesi ve Başkan Biden tarafından imzalanmasına kesin gözüyle bakılıyor.
‘Türkiye İnsan Haklarını Geliştirme Yasa Tasarası’ adıyla sunulan tasarıda Türkiye Hükümeti’nin yaptığı insan hakları ihlalleri kapsamlı şekilde anlatılırken bu ihlallere imza atan isimlere yaptırım çağrısında bulunuyor.
Söz konusu yasa tasarısı senatörler Markey ve Wyden’in 2019’da Kongreye sundukları Türkiye İnsan Haklarını Geliştirme Yasası’nın genişletilmiş hali.
Yasa tasarısı ile ilgili senatör Markey’in ofisinden yapılan açıklamada “Türkiye hükümeti sivil toplumu susturmak, gazetecileri, muhalifleri, azınlıkları baskılamak, yurt dışındaki Türk vatandaşlarını hedef almak için küstah bir kampanya yürüttü. Bu yasa ABD’nin Türkiye’de zorla elde edilen demokratik kazanımların daha fazla erezyona uğramasını önlemek için NATO müttefikine karşı önemli kozlarını kullanması gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır” denildi.
Yasa ile ilgili açıklamada bulunan Senato Dış İlişkiler Komitesi üyesi Senatör Markey, ” Bu yasa, Başkan Biden’in ABD’nin gazetecilerin, aktivistlerin ve sivil toplum liderlerinin yanında yer aldığına açıkça işaret etmek için tüm diplomatik araçları kullanması gerektiğini ve sistematik insan hakları ihlallerini yöneten veya gerçekleştiren Türk yetkililere karşı duracağını açıkça ortaya koyar” dedi.
Senatör Wyden ise “Türkiye’nin otoriter hükümeti, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı eleştirmeye cesaret eden gazetecilerin, siyasi muhaliflerin ve sıradan vatandaşların haklarını ayaklar altına aldı. Senatörler Markey, Merkley ve ben hesap verebilirlik çağrımızı yeniliyoruz çünkü ortaklar ve müttefikler sistematik olarak temel özgürlükleri ihlal ederken Amerika buna seyirci kalamaz” diye konuştu.
Yasa tasarısına imza atan diğer isim Senato Dış İlişkiler Komisyonu üyesi Senatör Merkley ise “ Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gazetecilere, sivil toplum liderlerine, siyasi muhalefet üyelerine ve diğerlerine yönelik demokratik gerileme ve siyasi nedenli tutuklamalarla ilgili geçmiş sicili, ifade özgürlüğü ve yargı sürecine ilişkin en temel insan haklarından bazılarını tehdit ediyor, ABD bu rahatsız edici davranış karşısında sessiz kalamaz. Türkiye’nin siyasi tutuklularının serbest bırakılmasını ve tehlikeli terörle mücadele yasalarının yürürlükten kaldırılmasını sağlamak için elimizdeki diplomatik kaldıraçları kullanmalıyız.”
TASARI KAPSAMLI BİR EYLEM PLANI İÇERİYOR
Tasarının amaçları ise şöyle açıklanıyor;
Dışişleri Bakanı’nı Türkiye’de görüşlerinden dolayı tutuklananların ve siyasi tutukluların serbest bırakılmasını sağlamak için çalışan Türkiye’deki sivil toplum kuruluşlarına yardım sağlamaya yönlendirir.
ABD’nin Türkiye’de demokrasiyi, barışı ve refahı desteklemesi ve Türkiye Hükümeti’nin ifade özgürlüğü, barışçıl toplanma ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik saldırısına karşı çıkması için bir Politika Beyanı ortaya koyuyor.
Türkiye Hükümeti’nin şunları yapmasını gerektiğini ifade eder:
Gazeteciler ve gazetecilik mesleğini destekleyenler için korkunç iklimi iyileştirmek için adımlar atın;
Hükümetin devam eden internetteki ifade özgürlüğünü baskılanması durdurun
Avukatlar, yargıçlar ve savcıların ayrım gözetmeksizin gözaltına alınmasını ve yargılanmasını durdurun ve Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (ICCPR) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye’nin diğer uluslararası insan hakları yükümlülükleri kapsamındaki yükümlülüklerinizi yerine getirin.
MAGNITSKY YASASI UYGULANACAK
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti insan hakları ihlallerini gidermek için etkili adımlar atmadığı takdirde Senato anlayışını ifade eder:
Başkan, inanç ve siyasi mahkumların tutuklanmasından, gazetecilerin siyasi amaçlı gözaltına alınmasından, sosyal medya aracılığıyla ifade özgürlüğünün kısıtlanmasından ve uluslararası kabul görmüş insan haklarının diğer ağır ihlalleri sorumlu bulunan Türkiye Hükümeti yetkililerine Küresel Magnitsky İnsan Hakları Hesap Verebilirlik Yasası uyarınca yaptırımlar uygulamalıdır;
Türkiye Hükümeti’nde muhaliflere karşı sınır ötesi ciddi faaliyetlerde bulunanlara dair Dışişleri Bakanı “Kaşıkçı Yasağı” kapsamında vize kısıtlamaları getirmelidir; ve
Hazine Bakanı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin vatandaşlarının insan haklarını ihlal etmesine olanak tanıyan her türlü kredi, hibeler, politikalar veya stratejilere karşı çıkmaları için önemli uluslararası finans kuruluşlarının Birleşik Devletler icra direktörlerini yönlendirmelidir.