Bir yılı geride bırakan Corona virüsü salgınından en çok etkilenenler arasında kanser hastaları da bulunuyor. Hastaların çoğu ya randevu alamadıkları ya da korktukları için tedavilerini yarım bıraktı. Merkezi Diyarbakır’da bulunan Kanserle Mücadele Derneği’ne göre pandeminin ilk altı ayında kentte 100’e yakın hasta hayatını kaybetti.
Pandemi sürecinde bütün ilgi Corona Virüsü hasatlarının üstünde olması nedeniyle, diğer hastaların tedavilerinin aksadığı tabip odaları tarafından sık sık dile getirilmişti. Tedavilerinin aksadığını savunanların başında kanser hastaları geliyor. Kanser hastalarından bazıları hastanelerde randevu bulamadıkları için, kimisi ise salgın korkusuyla hastaneye gidemediği için tedavilerinin aksadığını söyledi.
Merkezi Diyarbakır’da bulunan ve kanser hastalarının dayanışma amacıyla kurduğu Yeniden Yaşam Kanserle Mücadele Derneği, salgın sürecinde hastaların durumunu yakından takip etti.
Dört kez kanseri, geçen yıl da Corona virüsünü yenen Dernek Başkanı Şükrü Abay, pandeminin ilk altı ayında Diyarbakır’da 100’e yakın kanser hastasının yaşamını yitirdiğini söyledi.
VOA Türkçe’ye konuşan Abay, bu hastaların bir kısmının kurtarılabileceğini belirtti. Abay, “15 Mart 2020 tarihi ile 15 Ağustos 2020 tarihi arasında hiçbir hastanede kanser hastaları randevu alamadı. Acil ameliyat edilmesi gerekenler edilemedi, tedavi görmesi gerekirken, randevu verilen hastaların hiçbirisi tedavi görmedi. Dolayısıyla kendi evlerinde kaderleriyle baş başa bırakıldı. Bu ne kadar mecburiyetti, tartışılacak bir konudur. Ancak bu süreç içerisinde 15 Mart-15 Ağustos arasında, bize ulaşan, bizim tespit ettiğimiz şekliyle kanser hastası olan 100 kişiye kaybettik. 100 kişi bile bile, sahipsiz, ölümle baş başa bırakıldı. Cüzi de olsa bazı müdahalelerle veya evde bakım şekliyle bir komisyon oluşturmuş olsaydı, bu hastaların bir kısmı kurtarılabilirdi” dedi.
“Asıl sorunu tanı almamış hastalar yaşadı”
Kanser hastalarının durumunu sık sık gündeme getiren Türk Tabipleri Birliği Merkez Konsey Üyesi Dr. Halis Yerlikaya, izlenimlerini VOA Türkçe ile paylaştı. Kendisi de onkoloji uzmanı olan Yerlikaya, onkoloji merkezlerinde sorun yaşanmadığını ancak tanı almamış hastaların sorunlarla yüz yüze kaldığını söyledi.
Hastaların pandemi nedeniyle geç aşamada başvurduklarına dikkat çeken Yerlikaya, “Türkiye’de çok ciddi bir pandemi süreci yaşadık, pandemi ‘yıktı geçti’ deyim yerindeyse. Toplum üzerinde yıkıcı etkisi oldu. Sadece Covid üzerinden olmadı bu. İnsanlar bu süreçte kronik sağlık sorunları ya da kanser gibi gerçekten yarı acil dediğimiz, hemen tedavi edilmesi gereken hastalıklarla ilgili de yaşadıkları sorunlar nedeniyle de çok ciddi sıkıntılar yaşadılar. Sağlık ile ilgili ciddi sorunlar oldu. Bizim gözlemimiz şu, hastalar şu anda daha geç evrede bize başvuruyorlar. Bu virüs korkusu nedeniyle hastanelere başvurulamadığı için kendileri ertelediler. Artık dayanamaz noktaya geldiğinde başvurdular, daha ileri evrede hastalar başvurdular. Bu pandemi kanser açısından çok ciddi sıkıntılara yol açtı” dedi.
Pandemi sürecinin kanserleri ilerlettiğini savunan Yerlikaya, ”Oysaki pandemi sürecinde bütün sağlık sistemi Covid’e yoğunlaştığı dönemde, kanser taramaları da dahil olmak üzere kanserle ilgili yapılması gerekenler tam olarak, hem taramalar yapılamadığı için hastalar daha geç evrede tanı aldılar. Biyopsiler yapılamadı, görüntüleme yöntemleri ile ilgili ciddi sorunlar yaşandı, hastalar randevu almak da çok zorlandılar. Bir bütün olarak aslında sağlık erişimi ile ilgili ciddi sıkıntılar oldu. Bizim gözlerimiz şu pandemi nedeniyle hastaların kanseri çok ilerledi” ifadelerini kullandı.
Yerlikaya, pandemi sürecinde kanser taraması yapılması ve hastaların ihmal edilmemesi gerektiğini söyledi.
“Dört kontrole gidemedim”
Corona virüsü salgınından çekindikleri için hastaneye gidemeyenlerden biri de Mehmet Halim Şahin. Bünyesi kanserden temizlense de Şahin’in 3 ayda bir kontrole gitmesi gerekiyor. VOA Türkçe’ye konuşan Şahin, bir yıldır hastaneye gitmekten çekindiğini söyledi. Şahin, “Bir kanser hastası olarak ben çok sıkıntı çektim. Üç ayda bir benim onkoloji hastanesinde kontrol tedavim vardı. Korkudan gidemedim, tedavilerimi yapamadım. Çünkü covid gerçekten öldürücü. Ben de tedbir amaçlı gitmedim kontrollerini yapmadım. Gidemedim. Bir yılda 4 kontrole gidemedim” diye konuştu.