İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif’in bir düşünce kuruluşuna yayınlanmaması koşuluyla verdiği mülakatın bir kısım ses kayıtları basına sızdırıldı. Kayıtlarda Bakan Zarif, dışişleri bakanı olmasına rağmen İran’ın dış politikası üzerinde “sıfır” etkiye sahip olduğunu söylüyor.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif, cumhurbaşkanlığıyla bağlantılı bir düşünce kuruluşuna uzun süreli bir mülakat verdi. Londra merkezli Farsça yayın yapan Iran International kanalı ise Bakan Zarif’e ait olduğu belirtilen bu ses kayıtlarını yayınlandı.
Röportajın sızdırılmasının ardından açıklama yapan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, sesin gerçekliğiyle ilgili yorum yapmadı. Londra merkezli Farsça yayın yapan Iran International kanalında yayımlanan bölümlerle ilgili ‘cımbızlama’ ifadelerin kullanıldığını dile getirdi ve bu yayının yasa dışı olduğunu ifade etti.
Ayrıca Sözcü, mülakatın, ‘gelecek nesillere kalması için cumhurbaşkanlığıyla bağlantılı bir düşünce kuruluşundan tanınmış bir ekonomiste verilmiş 7 saatlik bir röportaj olduğu bilgisini paylaştı.
Ses kaydında Zarif, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) ülkenin dış politikasında kendisinden çok daha fazla yetkilere sahip olduğunu dile getiriyor.
Pazar günü geç saatlerde sızdırılan röportajda Zarif, dışişleri bakanı olmasına rağmen İran’ın dış politikası üzerinde “sıfır” etkiye sahip olduğunu söylüyor.
Zarif, “Bir askeri komutana diplomasiye yardımcı olması amacıyla hiçbir zaman için bir şey yapmasını söyleyemedim.” diyerek Devrim Muhafızları Ordusu’ndan dert yanıyor.
İran siyasetinde nadiren şahit olunan bir dil kullanan Bakan Zarif, DMO komutanı Kasım Süleymani’nin dış politika üzerindeki etkisinden şikayet ederek, Süleymani’nin Rusya ile işbirliği yapıp İran’ın 2015 nükleer anlaşmasını bozmaya çalıştığını ima ediyor. Keza Süleymani’nin Rusya ile ‘farklı’ ilişkilerine yönelik eleştiriler de getiriyor.
“Dünya güçleriyle ne zaman bir (nükleer) müzakereye gitsem o (Süleymani) her seferinde benden şu veya bu şekilde mutlaka taviz vermemi ya da onun istediği noktaları yapmamı isterdi.” ifadesini kullanan Zarif, “(Askeri) alanın başarısı, diplomasinin başarısından daha önemliydi. Ben adeta askeri başarı için pazarlık yapıyordum. diplomasiyi askeri zafere feda ettik.” diyor.
İran’ın (Orta Doğu’daki) savaştaki başarısı adına “nükleer anlaşmadan elde edebileceğinin” çoğundan vazgeçtiğini de sözlerine ekliyor.
Kasım Süleymani, Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı gizli dış operasyonlardan sorumlu Kudüs Gücü isimli yapının lideriydi.
İran adına Orta Doğu’da vekalet savaşı veren milis orduları ağını oluşturan önemli bir figürdü. Geçen yıl Irak’ın başkenti Bağdat’ta bir ABD insansız hava aracı saldırısında öldürüldü.
İran, ABD kuvvetlerinin konuşlandığı Irak’taki bir hava üssüne roket saldırısıyla misilleme yaptı.
Saatler sonra İran kuvvetleri, Tahran’dan kalkan bir Ukrayna yolcu uçağını düşürdü. Günler sonra İran, uçağın “yanlışlıkla” vurulduğunu kabul etti.
Zarif: Ukrayna uçağını füzeyle düşürmediğimizi söyle, git tweet at, inkar et dediler
Röportajda Zarif, “(Ulusal Güvenlik Yüksek toplantısında) dünya, uçağı füzelerle vurduğumuzu söylüyor. Eğer uçak gerçekten füzelerle vurulmuşsa, bize söyleyin, bir durumu nasıl düzeltebileceğimizi görelim dedim.” diyor ve ekliyor, “Bana ‘hayır, sen git, tweet at ve inkar’ dediler.” açıklamasında bulunuyor.
Sızdırılan röportajın yayımlanan bazı noktalarını değerlendiren uzmanlar, Zarif’in açıklamalarının ABD ile yeniden masaya oturan İran’ın nükleer müzakerelerinin seyrini değiştirebileceği yorumları yapıyor.
Mülakatta Zarif, Rusya’nın 2015 nükleer anlaşmasını durdurmak istediğini anlatıyor.
Konunun çok hassas olduğunun altını çizen Zarif bir noktada röportaj yapan kişiyi uyararak, “Bu kısmı kesinlikle yayınlayamazsın.” diye tembihliyor.
“İran, eğer Donald Trump’ın önceliği olmasaydı onun önceliği Çin ve Rusya olurdu.” iddiasında bulunan Zarif, devamında, “Batı ile düşmanlık nedeniyle her zaman Rusya ve Çin’e ihtiyaç duyduğumuzdan Rusya ve Çin, (İran’la ilişkilerinde) kimseyle rekabet etmek zorunda değiller ve ayrıca bizim üzerimizden her zaman maksimum faydada sağlıyorlar.” serzenişinde bulunuyor.
Mülakat esnasında ses tonundaki rahatlığıyla dikkati çeken Zarif, bir ara esprili konuşuyor ve 1979’da San Francisco’daki İran Konsolosluğu’nun kontrolünü ele geçirdiklerinde buldukları pahalı likörü satması gerektiği şakasını yapıyor.
İran’da 18 Haziran’da cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. Zarif’in adı, muhafazakar kanadın önde gelen isimleri tarafından aday olarak dillendiriliyor.
Ancak Zarif şu ana kadar böylesi bir niyeti olup olmadığını belli etmiş değil.