Adalet Bakanlığı, cezaevlerindeki hak ihlalleri konusunda pandemiyi zırh olarak kullanıyor. Bakanlık 17 Haziran’dan bu yana mahkum ve hasta mahkumların son durumuyla ilgili açıklama yapmadı. Diğer yandan, tutuklularla ilgili sorulara da cevap verilmiyor.
Son dönemde gündemden düşmeyen çıplak arama dayatması, cezaevlerinde yaşanan insan hakları ihlallerinin sadece bir bölümü. Yaşanan insan hakları ihlalleri için ise yetkililer pandemi sürecini gerekçe olarak öne sürülüyor.
ADALET BAKANLIĞI CEVAP VERMİYOR
Adalet Bakanlığı, cezaevlerinde kalan mahkumlarla ilgili olarak en son 17 Haziran’da açıklama yaptı. Kovid-19 nedeniyle altı hükümlünün hayatını kaybettiği, pozitif vaka sayısının 72 olduğu, Kovid-19 pozitif tanısı konulup iyileşen tutuklu ve hükümlü sayısının da 374 olduğu açıklandı. Bakanlık bu açıklamasından sonra adeta sessizliğe büründü.
Bakanlık, geride kalan 6 buçuk aylık pandemi sürecinde hasta mahpusların tedavilerinin nasıl sağlandığı ve karantina sürecinde yaşanan sıkıntılar konusunda açıklama yapmadı. Ayrıca sorulan sorulara cevap da verilmedi. Şu ana kadar kaç Kovid-19 hastasının olduğu, kaç mahkumun vefat ettiği de bilinmiyor.
CUMHURİYET TARİHİNİN EN AĞIR İHLALLERİ
Diğer yandan CHP’nin 2018 yılında hazırladığı raporda cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri de anlatıldı. Maruz kalınan insan hakkı ihlallerinin AKP döneminde katlanarak arttığının belirtildiği raporda, 15 Temmuz sonrası uygulanan OHAL’de Cumhuriyet tarihinin en yoğun hak ihlalleri yaşandığı, insanlık adına utanç verici birçok durumla karşılaşıldığı vurgulandı. Bu hak ihlallerinin en çok uygulandığı kesimin ise mahkumlar olduğu bilgisi raporda yer aldı.
Raporda, hapishanelerdeki kapasitenin aşıldığı, yoğunluk nedeniyle 20 bin mahkumun yataklarını nöbetleşe kullandığı belirtiliyordu. Çıkarılan Yeni İnfaz Yasasıyla kapasite sorunu bir nebze aşılsa da özellikle pandemi sonrası cezaevi şartları daha da ağırlaştı. Hak ihlallerinin en yoğununa da hasta mahkumlar maruz kaldı.
İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) Ekim ayında yayınladığı son verilerine göre cezaevlerinde en az 604’ü ağır olmak üzere en az bin 605 hasta tutuklu bulunuyor. Bununla birlikte tutuklu ve hükümlü yakınlarının cezaevlerindeki hasta mahpusların sağlık hakkının ihlal edildiğine dair iddiaları artıyor.
15 Nisan’da yürürlüğe giren ceza infaz düzenlemesi ile Türkiye genelindeki 355 cezaevinde bulunan 300 bin tutuklu ve hükümlüden 90 bini tahliye edildi fakat salgında en riskli grupların başında gelen hasta mahpuslar için ise bir düzenleme yapılmadı.
İHD EKİM RAPORU: 14 MAHKUM ÖLDÜ
İHD’nin geçen yaz hazırladığı rapora göre, Temmuz-Ağustos-Eylül aylarında çeşitli cezaevlerinde 14 mahpus yaşamını yitirdi. Dört mahpusun intihar ettiği iddia edilirken bir mahpusun ölüm nedeni açıklanmadı. Üç kanser hastası mahpus, infazları ertelendikten kısa bir süre sonra yaşamlarını yitirdi. Dört mahpus hastalıkları nedeniyle, bir mahpus adil yargılanma talebiyle başlattığı açlık grevinde hayatını kaybetti. Adalet Bakanlığı ise bu ölümler konusunda açıklama yapmıyor.