Bilim insanları Çin merkezli Sinovac’ın Covid-19 aşısıyla ilgili çıkan ilk sonuçlarının parça parça aktarılması ve beklenen test sonuçlarının geciktirilmesinin CoronoVac aşına olan güveni sarsılabileceğini belirtiyor.
Henüz faz 3 klinik testleri tamamlanmayan aşı ile ilgili Türkiye’de yayınlan bir araştırmada tedavinin yüzde 91,25 oranında etkili olduğu belirtilmişti. Ancak aynı gün Brezilya’da CoronaVac aşısının yüzde 50 ila 90 oranında etkili olduğunu gösteren bir başka araştırma yayınlandı.
‘Aşı sonuçları ülkeye göre farklı olabilir’
Reuters’e konuşan uzmanlar test protokolleri, veri boyutu ve popülasyon farklılığından dolayı aynı aşının farklı sonuçlar verebileceğinin altını çizerken, bugüne kadar CoronaVac için yayınlanan sonuçların bazı karışıklıklara sebep olabileceği uyarısında bulundu.
Brezilya’da 13 bin kişi üzerinde denenen aşının sonuçlarının açıklanması Sinovac’ın talebi üzerine 3 kez ertelenmişti.
‘Türkiye’nin ön raporu yeterli değil’
Türkiye’de bin 322 gönüllü ile yapılan testlerde, ikinci dozun uygulanmasından 14 gün sonra 29 kişinin enfekte olduğu tespit edildi. Aslında yetkililer test sonuçlarını açıklamak için hasta sayısının 40’a ulaşmasını bekliyordu. Ancak acil kullanım izninin çıkması için testlerin ara değerlendirmesi yayınlandı.
Endonezya’da ise durum daha da karışıktı.
Devlete bağlı olan Bio Farma ilk başta aşının etkinliğinin yüzde 97 oranında etkili olduğunu açıkladı daha sonra önleme oranının henüz belirlenemediği ve verilerin tamamının beklenmesi gerektiğini açıkladı.
Merkezi Güney Kore’de bulunan Uluslararası Aşı Enstitüsü Başkanı Jerome Kim, “Eğer güven vermek istiyorsanız, Pfizer ve Moderna’nın yaptığı gibi ilk paylaştığınız verilerin sağlam olması gerekiyor. Bu konuda AstaZeneca aynı şekilde başarılı olamadı” dedi.
Türkiye’de yapılan testlerle ilgili Kim, “Sadece 29 koronavirüs vakasına dayanarak Sinovac aşısının ne kadar etkili olduğunu belirlemek zor. Verilerin daha sağlam olması için daha fazla gönüllüye ve daha fazla enfekte olmuş hastaya ihtiyacımız var” dedi.
Jerome Kim Sinovac’ın aşısı hakkında ise “İlk çıkan farklı sonuçlarla gelen bilgilere göre Sinovac’tan aynı etkiyi görmemek normal ama ocak ayında yapacakları son sonum belki daha dikkat ilgi çekici olabilir” dedi.
‘Çin’in şeffaf bir şekilde verileri açıklaması gerekiyor’
Queensland’ın Griffith Üniversitesi’nde epidemiyolog olan Dicky Budiman, geçmişte ortaya çıkan sorunlardan dolayı Çin’in özellikle aşı konusundaki “en büyük probleminin şeffaflık olduğunu” vurguladı.
Budiman, “Dolayısıyla, Çin’in dünyaya aşılarının kalitesini göstermesi çok önemli. Bu da, elbette bilimsel makaleler aracılığıyla dünyaya açıklamaları gereken bir şey.” ifadesini kullandı.
Sinovac yetkilerinden henüz herhangi bir resmi açıklama yapılmazken, Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü, ülkedeki aşı geliştiricilerinin, “bilimsel ilkelere ve düzenleyici gerekliliklere bağlı kalarak” ilerleme kaydettiklerini ifade etti.
Çin’de Sinopharm, CanSino Biologics ve Çin Bilimler Akademisi’nden dört aşı faz 3 etabında.